مسكو با برگزاري نشست دوجانبه ميان پوتين و بايدن موافقت كرد
نرمش ديپلماتيك كرملين
شهاب شهسواري
دو هفته بعد از آنكه جو بايدن، رييس‌جمهور ايالات متحده در گفت‌وگوي تلفني با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه، پيشنهاد يك ديدار دوجانبه در كشوري ثالث را مطرح كرد، به نظر مي‌رسد كه مسكو، آماده پذيرش اين پيشنهاد است. مقام‌هاي كرملين كه تا پيش از اين برگزاري ديدار دو جانبه مذكور را به تغيير رفتار امريكا در قبال روسيه مشروط مي‌كردند، از روز يكشنبه با انعطاف بيشتري در مورد احتمال برگزاري اين نشست دوجانبه صحبت مي‌كنند. يوري اوشاكف، مشاور سياست خارجي دفتر رياست‌جمهوري روسيه گفته است كه پوتين براي انجام ديداري در ماه ژوئن با بايدن موافقت كرده است، اما هنوز تاريخ دقيق و محل برگزاري اين ديدار مشخص نيست. به گزارش خبرگزاري ريانووستي روسيه، اوشاكف تاكيد كرده است كه هنوز تصميم قطعي براي برگزاري اين ديدار اتخاذ نشده و بر اساس عوامل و متغيرهاي مختلف در مورد انجام اين ديدار تصميم‌گيري خواهد شد. روز دوشنبه ديميتري پسكف، سخنگوي كرملين هم از آغاز فراهم شدن مقدمات براي برگزاري يك ديدار دوجانبه ميان روساي جمهوري روسيه و امريكا در تابستان سال جاري خبر داده‌بود. همزمان، سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه هم گفته است كه پيشنهاد بايدن براي برگزاري يك نشست دوجانبه از سوي مسكو با ديدگاه مثبت ارزيابي مي‌شود و در حال بررسي است. روزنامه روس زبان كامرسانت هم در گزارشي خبر داده است كه پيشنهاد واشنگتن، برگزاري نشست در تاريخ ۲۵ و ۲۶ خرداد سال جاري (۱۵ و ۱۶ ژوئن) در يك كشور اروپايي است. روابط واشنگتن و مسكو در بدترين شرايط از زمان پايان جنگ سرد قرار دارد. در طول هفته گذشته دولت روسيه در واكنش به اظهارنظر رييس‌جمهور امريكا كه در پاسخ به سوال يك خبرنگار گفته‌بود معتقد است رييس‌جمهور روسيه «قاتل» است، سفير خود را از واشنگتن فراخواند، همچنين گفته مي‌شود كه قرار است سفير امريكا در مسكو نيز در هفته جاري به كشورش باز گردد. افزايش تنش‌ها در شرق اوكراين و آرايش تهاجمي نيروهاي روسي در مرزهاي اوكراين طي هفته‌هاي گذشته در كنار بازداشت و زنداني كردن الكسي ناوالني، منتقد غرب‌گراي رييس‌جمهور روسيه، موج تازه‌اي از درگيري‌هاي ديپلماتيك ميان روسيه و دولت‌هاي غربي ايجاد كرده است. در طول هفته‌هاي گذشته اتحاديه اروپا و امريكا مجموعه‌اي جديد از تحريم‌ها را عليه روسيه اعمال كرده‌اند و تعداد زيادي از كشورهاي اروپايي به شكل هماهنگ‌شده، ديپلمات‌هاي روس را از كشورهاي خود اخراج مي‌كنند، روسيه نيز در مقابل در روزهاي گذشته ديپلمات‌هايي از جمهوري چك، لهستان، بلغارستان، ايتاليا و تعدادي ديگر از كشورهاي اروپايي را به صورت متقابل از خاك خود اخراج كرده است. به‌رغم استمرار تنش‌ها ميان روسيه و غرب، دو روز پيش مسكو اعلام كرد كه نظاميان خود را از مرز اوكراين فراخوانده است. مسكو پيش از اين تهديد كرده است كه در صورت استمرار اقدامات خصمانه اتحاديه اروپا، آماده است تا مرز قطع كامل روابط با اتحاديه اروپا پيش برود. سه سال پيش، ولاديمير پوتين و دونالد ترامپ، رييس‌جمهور وقت امريكا در هلسينكي، پايتخت فنلاند ديداري جنجالي با يكديگر داشتند. فنلاند بار ديگر اعلام آمادگي كرده است تا ميزباني نشست احتمالي ميان رييس‌جمهور جديد امريكا و همتاي روسش را بر عهده بگيرد. با اين حال مقام‌هاي ارشد روسيه تاكيد كرده‌اند كه نهايتا برگزاري اين نشست، منوط به سيگنال‌هاي مثبت از سوي امريكا است. به نوشته خبرگزاري رويترز، مسكو از واشنگتن خواسته است كه براي نشان دادن حسن نيت، اجرا تحريم‌هاي جديد اعلام شده توسط دولت جو بايدن عليه روسيه را متوقف كند. تحريم‌هاي جديد امريكا سه هفته پيش به بهانه دخالت روسيه در انتخابات پيشين امريكا، اقدامات خرابكارانه و نفوذ رايانه‌اي، حبس الكسي ناوالني و همچنين درگيري‌هايي با اوكراين اعمال شده است. جو بايدن، همچنين از ولاديمير پوتين براي شركت در اجلاس بزرگ بين‌المللي براي مقابله با تغييرات آب و هوايي به صورت آن‌لاين هم دعوت كرده است. به نوشته رسانه‌ها، دولت روسيه شركت در اين اجلاس برخط را پذيرفته است و ولاديمير پوتين در كنار شي جين‌پينگ، رييس‌جمهور چين و پاپ فرانسيس، رهبر كاتوليك‌هاي جهان، از جمله رهبراني هستند كه در اين اجلاس آن‌لاين مشاركت خواهند كرد.
انتقاد چين از تحريم‌هاي يكجانبه امريكا
عليه روسيه
سخنگوي وزارت خارجه چين با اشاره به تحريم امريكا و چند كشور اروپايي عليه روسيه گفت: چين قاطعانه با اعمال تحريم يكجانبه مخالف است و آن را اقدامي از سر زورگويي و نفرت مي‌داند. به گزارش ايرنا، «وانگ ون بين» روز دوشنبه در نشست خبري روزانه در پكن افزود: چين و روسيه شركاي همكاري جامع يكديگر در عصر جديد هستند و دو طرف در زمينه حفظ حق حاكميت، امنيت و منافع توسعه همچنان از يكديگر پشتيباني خواهند كرد. وي افزود: در شرايط شيوع جدي كرونا در سراسر جهان و چالش‌هاي پيشِ روي بشر، جامعه جهاني بايد از طريق همبستگي و همكاري، با تهديدها و چالش‌هاي جديد مقابله و به صورت مشترك به احياي هر چه سريع‌تر اقتصاد و برقراري صلح و امنيت در جهان ياري كند.
اعمال محدوديت براي رفت‌وآمد
ديپلمات‌هاي امريكايي در روسيه
وزارت امور خارجه روسيه روز دوشنبه در بيانيه‌اي اعلام كرد: «بارت گورمن» كاردار موقت سفارت امريكا در مسكو به وزارت خارجه روسيه احضار و با سرگئي ريابكوف معاون وزير خارجه روسيه ديدار كرد. در اين ديدار برخي موضوعات مهم روابط روسيه و امريكا مطرح و بررسي شد و در يادداشتي كه به گورمن تسليم شد برخي تغييرات اعمال‌شده ازسوي طرف روسي درمورد مقررات تردد ديپلمات‌هاي سفارت امريكا و مراكز كنسولي اين كشور در خاك روسيه اعلام شد. در بيانيه روز ۱۶ آوريل (۲۷فروردين ماه) وزارت خارجه روسيه گفته شده بود: در پاسخ به تحريم‌هاي امريكا عليه روسيه در آينده نزديك، تدابير زير اعمال خواهد شد: براساس اصل اقدام متقابل، ديپلمات‌هاي امريكايي متناسب با اقداماتي كه امريكا عليه ديپلمات‌هاي روس در اين كشور انجام دهند، از روسيه اخراج مي‌شوند. باتوجه به محدوديت اعمال‌شده در مورد صدور رواديد براي افراد مامور براي كار در مراكز ديپلماتيك روسيه در امريكا، روسيه سالانه به ۱۰ نفر از امريكاييان براي ماموريت كوتاه‌مدت در مراكز ديپلماتيك اين كشور رواديد صادر خواهد كرد. مطابق با كنوانسيون روابط ديپلماتيك وين و قوانين روسيه ازجمله قانون كار اين كشور، تدابيري براي متوقف كردن استخدام كارمندان محلي براي كار در مراكز ديپلماتيك امريكا در روسيه به‌كار گرفته خواهد شد. وزارت خارجه روسيه در ادامه بيانيه خاطرنشان كرده است كه باتوجه به موارد تخلف و نقض قوانين روسيه توسط كاركنان مراكز ديپلماتيك امريكا در مناطق اين كشور، اجراي تفاهمنامه سال ۱۹۹۲ در مورد تفاهم براي آزادي تردد متوقف مي‌شود.
آلمان خواستار افزايش تحريم‌ها
عليه روسيه نيست
وزير خارجه آلمان در مصاحبه‌اي با يك شبكه تلويزيوني آلماني تاكيد كرد كه مخالف تشديد تحريم‌ها عليه روسيه است. هايكو ماس بر لزوم تنش‌زدايي و پيشبرد مذاكرات ديپلماتيك با مسكو تاكيد كرده است. هايكو ماس، وزير خارجه آلمان مناسبات اين كشور با روسيه را «بسيار بد» توصيف كرد. او مي‌گويد مناسبات ديگر كشورهاي اروپايي نيز با روسيه به نازل‌ترين سطح خود رسيده است. به‌رغم آن، ماس خواستار گفت‌وگو با مقامات روسيه و تنش‌زدايي بر بستر تلاش‌هاي ديپلماتيك شده است. به گزارش دويه وله، هايكو ماس گفت كه «ذات ديپلماسي» گفت‌وگو با كشورهايي است كه مناسبات با آنها دچار مشكل شده است. به باور وزير خارجه آلمان ديپلماسي به معناي «گفت‌وگو فقط با كشورهايي نيست كه با آنها اتفاق نظر وجود دارد.» ماس در مصاحبه خود با شبكه يك تلويزيون آلمان تاكيد كرد كه او هرگز ولاديمير پوتين را «قاتل» نخوانده و چنين قصدي نيز ندارد. او از لزوم حل اختلافات با روسيه از طريق پيشبرد مذاكرات ديپلماتيك سخن گفت و از همايش عالي رهبران دو كشور امريكا و روسيه استقبال كرد. وزير خارجه آلمان گفت، از اينكه دولت روسيه پيشنهاد جو بايدن براي گفت‌وگو با پوتين را پذيرفته، خرسند است. هايكو ماس افزود: «در نهايت هيچ‌كس، به‌ويژه كشورهاي اروپايي، علاقه و انگيزه‌اي ندارند كه اقدامات تحريك‌آميز مستمر كنوني به رويارويي جدي با روسيه بينجامد.»