انتخابات امروز،سرنوشت تغيير ساختار سياسي تركيه را روشن خواهد كرد
اردوغان در بيم و اميد
در تركيه جشنواره‌اي از رنگ‌ها به پاست. اما پرچم‌هاي سرخ تركيه خود را در ميان هلهله شادي پرچم‌هاي رنگي ديگر بسيار برجسته‌تر نشان مي‌دهند. با اين حال آسمان سياست تركيه در بلاتكليفي آفتابي و ابري و باراني به سر مي‌برد و براي راي‌دهندگان ترك فضا پر از تنش، بيم و اميد است. نبض تركيه از يك روز مانده به انتخابات پارلماني اين كشور تندتر مي‌زند، از زماني كه به دفاتر برخي احزاب، اتوبوس‌هاي تبليغاتي و حتي نامزدها حمله شد. اكنون نيز در حالي راي‌دهندگان خود را به صندوق آرا مي‌رسانند كه تدابير شديد امنيتي قدم به قدم در اطراف مراكز اخذ راي بر‌قرار است. اين انتخابات از اهميت خيلي زيادي برخوردار است.
با آنكه بسياري از ناظران از پيروزي قاطع حزب حاكم عدالت و توسعه مي‌گويند اما منتقدان دولت عقب ننشسته و براي كم كردن هر درصدي از راي اين حزب تلاش بي‌وفقه دارند. مخالفان رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه مي‌گويند، راي به حزب عدالت و توسعه به معناي راي به تغيير حكومت سكولار تركيه به يك حكومت مذهبي است.
اين انتخابات در درجه اول سرنوشت نخست‌وزيري احمد داووداوغلو را تعيين مي‌كند و در درجه دوم و البته بالاتر، راه تغيير نظام پارلماني تركيه به رياست‌جمهوري را مشخص مي‌كند. حزب عدالت و توسعه كه در 13 سال گذشته قدرت را در دست داشته و در هفت انتخابات پياپي و دو رفراندوم پيروز شده اميدوار است در اين انتخابات هم بيشتر كرسي‌ها را از آن خود كند. موضوعي كه اين حزب براي آن مي‌جنگد اكثريت قاطع در پارلمان است. اين در حالي است كه سال گذشته رجب طيب اردوغان كه از سال ۲۰۰۳ رهبري اين حزب را در اختيار داشته، با كسب ۵۲ درصد آرا به عنوان رييس‌جمهور اين كشور انتخاب شد.
اما اين انتخابات با انتخابات‌هاي يك دهه اخير تركيه بسيار متفاوت است. مردم تركيه در سال 2002 به پاي صندوق‌هاي راي رفتند تا به حزبي متفاوت از زمان تشكيل تركيه مستقل راي دهند. مردم در آن دوران به دنبال راهي بودند تا از بحراني كه در آن قرار داشتند خارج شوند. تركيه در آن دوران با اقتصادي به‌شدت ضعيف و تورمي بسيار بالا دست و پنجه نرم مي‌كرد. احزاب لاييك نيز براي رهايي از رقباي اسلام‌گراي خود كه رفته‌رفته قدرت مي‌گرفتند قانوني را وضع كرده بودند تا احزابي كه كمتر از 10درصد آرا را جذب مي‌كنند از راهيابي به پارلمان بازبمانند. اما همين موضوع بر ضداحزاب لاييك در انتخابات تركيه تمام شد و در نهايت مردم تركيه به حزب اسلام‌گراي نوپا به نام عدالت و توسعه راي دادند كه حتي خودشان نيز فكر نمي‌كردند در اين انتخابات اكثريت مطلق را كسب كنند، اما مردم راه برون‌رفت از بحران را حزب عدالت و توسعه مي‌ديدند. حالا 13 سال از آن روز مي‌گذرد و اكنون تركيه تحت رهبري حزب عدالت و توسعه تبديل به كشوري توسعه‌يافته شده است و شايد نسل جديدي كه در تركيه زندگي مي‌كنند آن روزهاي سخت را به ياد نداشته باشند.
براي حزب عدالت و توسعه نيز شرايط با 2002 بسيار متفاوت شده است. اين حزب يكي از همپيمانان اصلي خود را كه جناح فتح‌الله گولن بود از دست داده است. رجب طيب اردوغان كه در سال 2002 به عنوان نخست‌وزير روي كار آمد در حال حاضر نقش تشريفاتي رييس‌جمهور را ايفا مي‌كند و طبق قانون رييس‌جمهور نبايد عضو هيچ گروه و جناحي باشد و نبايد هيچ موضعي نيز در اين خصوص داشته باشد. اما اردوغان مي‌خواهد با تغيير نظام سياسي در اين كشور جريان را تغيير دهد و رييس‌جمهور را از نقش تشريفاتي به نقش اصلي بازي در قدرت سياسي تركيه تبديل كند. اما براي اين كار حزب عدالت و توسعه كه اكنون تحت رهبري احمد داوود اوغلو قرار دارد بايد طبق قانون از 550 كرسي 330 كرسي را كسب كند تا بتواند اين تغيير نظام سياسي را به همه‌پرسي بگذارد و اگر بخواهد اين قانون حتي به همه‌پرسي گذاشته نشود بايد 367 كرسي را به دست بياورد. حزب عدالت و توسعه در تلاش است تا حداقل 330 كرسي را به دست بياورد.
اما نظرسنجي‌ها چيز ديگري را نشان مي‌دهند. از 90حزب موجود تنها 20 حزب شرايط حضور در اين انتخابات را به دست آورده‌اند كه در اين بين شايد تنها سه حزب بتوانند شرايط انتخابات را براي روي كار ماندن حزب عدالت و توسعه سخت كنند. در اين انتخابات علاوه بر احزاب سنتي جمهوري خلق و حزب حركت ملي، حزبي ديگر وارد بازي شده است كه مي‌تواند روند انتخابات را تحت‌تاثير خود قرار دهد و آن حزب دموكراتيك خلق است كه عملا كردها را در اين كشور نمايندگي مي‌كند و به نظر مي‌رسد در اين انتخابات مي‌تواند به حد نصاب بالاي 10درصد
دست يابد و به‌طور رسمي مي‌تواند در پارلمان اين كشور حضور يابد.