آيتالله جنتي و رهپيك به عنوان دبير و قائممقام دبير شوراي نگهبان ابقا شدند، طحاننظيف سخنگو شد
تريبون شوراي نگهبان
دراختيار حقوقدان جوان
26 تير ماه 59، حدود 4 ماه پس از انتخاب 6 فقيه شوراي نگهبان از جانب بنيانگذار جمهوري اسلامي، اولين نشست رسمي اين شورا برگزار شد و درحالي آيتالله احمد جنتي 52 ساله كنار 5 فقيه ديگر اين شورا حاضر بود كه او تاكنون در تمامي ادوار هشتگانه فعاليت اين شورا، به عنوان يكي از اركان اساسي اين نهاد حاضر بوده و بهخصوص باتوجه به آنكه در اين حدود 3 دهه اخير رياست يا به تعبير دقيقتر دبيري اين نهاد را برعهده داشته است، اگر بنا باشد يك چهره را به عنوان نمادي از شوراي نگهبان معرفي كنيم، بعيد است كسي را مناسبتر از او بيابيم. روحاني محافظهكاري كه با 40 سال سابقه حضور در شوراي نگهبان از بدو تاسيس تاكنون، حالا در شرايطي نهمين دهه زندگياش را سپري ميكند كه به جز دوره نخست كه آيتالله لطفالله صافي گلپايگاني دبير شوراي نگهبان بوده و دوره دوم كه با دبيري آيتالله محمد محمديدعويسرايي (گيلاني) همراه بود، او همواره به عنوان دبير شوراي نگهبان فعاليت كرده و ازقضا اين چندسال اخير و مشخصا از زمان تشكيل پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري، در جريان انتخابات اسفند ماه 94 به اينسو، همزمان رياست مجلس خبرگان رهبري را نيز عهدهدار بوده است.
آيتالله جنتي دبير و به تعبيري نماد شوراي نگهبان است و ناظران بيروني معمولا اگر بخواهند از شوراي نگهبان بگويند، به تصوير چهره او ارجاع ميدهند اما درحالي كه سمت سخنگويي شوراي نگهبان از دوره چهارم و مشخصا از سال 80 به اين سو به صورت رسمي فعال شده، يك چهره ديگر نيز به عنوان نمادي از شوراي نگهبان در فضاي رسانهاي مطرح بوده و هست. عباسعلي كدخدايي، حقوقداني كه اگرچه اولين يا تنها سخنگوي شوراي نگهبان نبوده اما باتوجه به آنكه در اين حدود 2 دههاي كه شاهد فعال شدن سمت سخنگوي شوراي نگهبان هستيم، بيش از يك دهه را در اين سمت فعاليت كرده و با فاصله نسبت به سه، چهار سخنگوي ديگر شوراي نگهبان در اين مدت، ركورددار بيشترين زمان تصدي اين جايگاه در نهاد شوراي نگهبان است، طبيعتا همواره صدا و تصويرش به نمايندگي از شوراي نگهبان، در جلسات مختلف رسانهاي حضور داشته و اينچنين است كه پذيرش صدا يا چهرهاي ديگر بهجاي او به عنوان سخنگوي شوراي نگهبان دشوار باشد. هر چند حالا ديگر بايد كمكم خود را با اين تحول تطبيق دهيم و براي شنيدن صداي حقوقداني جز كدخدايي و تماشاي تصوير چهره كسي به جز او عادت دهيم، چراكه حالا اين هادي طحاننظيف، جوانترين عضو شوراي نگهبان كه نخستين تجربه حضورش را در اين نهاد پشتسر ميگذارد، جايگزين كدخدايي شده است.
بر اين اساس درحالي كه مطابق قانون اعضاي هيات رييسه شوراي نگهبان بايد هر ساله همزمان با فرارسيدن دهه پاياني تير ماه و سالگرد تاسيس اين شورا، انتخابات هيات رييسه شوراي نگهبان برگزار تا اركان مختلف اين هيات اعم از دبير، قائممقام و البته سخنگوي شوراي نگهبان براي يك سال آينده با راي اعضا انتخاب شوند و اين درحالي است كه دبير شوراي نگهبان از ميان فقها و قائممقام از ميان حقوقدانان انتخاب ميشوند، جالبتر آنكه قانون و آييننامه داخلي شوراي نگهبان نهتنها الزام و اجباري براي انتخاب سخنگوي اين نهاد ندارد و در آن هيچ تاكيدي نيست كه سخنگوي شوراي نگهبان بايد از ميان يكي از دو گروه فقها يا حقوقدانان انتخاب شود، بلكه فراتر از آن، حتي اين امكان فراهم است كه 6 فقيه و 6 حقوقدان شوراي نگهبان، فردي را خارج از جمع 12 نفره خودشان به اين عنوان برگزينند. با اين همه اما آنچه تمامي اين سالها در عمل رخ داده، ناظر بر انتخاب سخنگو از ميان اعضاي شوراي نگهبان بوده و باز قاعده نانوشتهاي ديگر بر روند انتخاب سخنگوي شوراي نگهبان حاكم بوده و هست كه براساس آن، سخنگوي شوراي نگهبان همواره از ميان يكي از 6 حقوقدان انتخاب شده است. بر اين اساس درحالي كه ابراهيم عزيزي (از 80 تا 82)، غلامحسين الهام (از 82 تا 84) و نجاتالله ابراهيميان (از 92 تا 94) هر كدام به مدت 2 سال سخنگوي شوراي نگهبان بودند، عباسعلي كدخدايي در اغلب سالهاي اين 3 دوره اخير يعني ادوار پنجم، ششم و هفتم در اين مقام فعاليت كرده است و حالا در شرايطي تريبون را دراختيار هادي طحاننظيف ميگذارد كه بسياري از ناظران طحاننظيف، اين جوانترين عضو شوراي نگهبان را فردي بسيار نزديك به كدخدايي ميدانند.
همزمان با برگزاري انتخابات هياترييسه شوراي نگهبان و انتخاب هادي طحاننظيف به عنوان سخنگوي جديد اين نهاد البته آيتالله احمد جنتي و سيامك رهپيك نيز به ترتيب به عنوان دبير و قائممقام دبير شوراي نگهبان ابقا شدند اما آنچه اين تنها تغيير در تركيب هيات رييسه را از جهاتي موردتوجه افكار عمومي قرار داد، صرفا اهميت پايان دوران سخنگويي كدخدايي نبود. چه آنكه او شامگاه سهشنبه نيز بار ديگر از اين احتمال سخن گفته و صراحتا اعلام كرده بود كه ديگر قصد ندارد سخنگوي شوراي نگهبان باشد. عباسعلي كدخدايي كه شامگاه سهشنبه پاسخگوي پرسش خبرنگار ايسنا در اين رابطه بود، اعلام كرد: «انشاءالله قولي را كه به مردم داده بودم و در سال گذشته گفته بودم كه امسال سال آخر فعاليت در اين سمت است، عملياتي ميكنم.» او همچنين اضافه كرده بود: «بهتر است جوانها در اين عرصه بيايند و سكاندار اين مسووليت شوند و انشاءالله طرح نو و فكر نو داشته باشند.» اشارهاي كه همان زمان نيز ناظران از آن نوعي پالس مثبت براي انتخاب طحاننظيف به اين عنوان تعبير و تفسير كردند. اين اما نميتوانست تنها نشانهاي باشد كه انتخاب طحاننظيف را پيشاپيش موردنظر بسياري از ناظران قرار ميداد. چه آنكه او از همان بدو ورود به شوراي نگهبان، فارغ از روابط حسنهاي كه با كدخدايي داشت، اقدامي ديگر را نيز در دستور كار خود قرار داد و بر اين اساس، هر نوبت پس از اتمام جلسات شوراي نگهبان، گزارشي را از آنچه در آن جلسه مطرح شده بود، در حساب كاربرياش در شبكه اجتماعي اينستاگرام منتشر ميكرد. گزارشي كه طحاننظيف عنوان «گزارش به مردم» را برايشان برگزيده و به اين ترتيب، سعي در آن داشت كه ارتباط خود را با اصحاب رسانه و افكار عمومي تقويت كند. اقدامي كه عليالقاعده با هماهنگي كامل با عباسعلي كدخدايي، سخنگوي شوراي نگهبان انجام گرفته و همين هم هست كه حالا ادامه مسير را اينچنين براي طحاننظيف هموار ساخته است. آنچه را كه طحاننظيف در اين مدت از طريق صفحه اينستاگرامش انجام ميداد، اگرچه نميتوان مشخصا در دايره وظايف سخنگوي شوراي نگهبان دستهبندي كرد اما بايد اعتراف كنيم كه در شرايطي كه قانون چنين مسووليتي را بر دوش سخنگو نگذاشته، طبيعتا اگر بنا باشد كسي از ميان 12 عضو شوراي نگهبان دست به چنين اقدامي بزند، احتمالا كسي نيست مگر سخنگو و البته شايد كسي كه ميخواهد سخنگوي شوراي نگهبان باشد. اين گمانه درباره خواست قلبي طحاننظيف مبني بر نشستن بر جايگاه كدخدايي و انجام وظيفه سخنگويي شوراي نگهبان كه در تمامي مدت حضور او در شوراي نگهبان مطرح بوده، حالا اما رنگ واقعيت به خود گرفته و روشن شده كه چندان هم بيراه نميگفتند آنان كه در واكنش به انتشار سلسله گزارشهاي طحاننظيف به مردم او را سخنگوي آينده شوراي نگهبان ميخواندند. حالا آنچه پيشبينيها ميگفتند رنگ واقعيت به خود گرفته و آينده، عملا به تاريخ تبديل شده و حالا چند ساعتي است كه از اين تاريخ ميگذرد. تاريخي كه ديگر كدخدايي را در قامت سخنگوي شوراي نگهبان نميشناسد و به جاي او، طحاننظيف را به اين مقام پذيرفته است.