ورزش همگاني مبتذل نيست
محمدطاها محمودي
مي‌توان گفت ورزش همگاني، عمومي‌ترين نوع ورزش است و حفظ و تامين سلامت جسمي و رواني در جامعه و پربار ساختن اوقات فراغت افراد در كنار گسترش روابط اجتماعي از اهداف و انگيزه‌هاي آن دانسته مي‌شود. آنچه اين مجموعه ورزش‌ها را از ساير رشته‌هاي ورزشي متمايز مي‌نمايد همان عموميتي است كه به فراخور تنوع و تكثر موجود در اين مجموعه رشته‌هاي همگاني وجود دارد؛ عموميتي كه جامعه هدف را مي‌گستراند و مناسبات ورزش و مردم را تعميق مي‌بخشد. آنچه در ساليان اخير روح ورزش‌هاي همگاني را آزرده، عدم معرفي صحيح اين مجموعه ورزش‌ها بوده است. يعني ورزش‌هاي همگاني در نگاه عموم كه مخاطب اصلي اين مجموعه ورزش‌ها هستند در حصر اطلاقي «پياده‌روي همگاني» واقع گشته است. كمتر كسي است كه بتواند چند نمونه از رشته‌هاي زيرمجموعه ورزش‌هاي همگاني را نام ببرد و آشنايي كلي با ساختار فدراسيون و هيات‌هاي آن داشته باشد. با توجه به نقش محوري مجموعه ورزش‌هاي همگاني در سلامتي و شادابي جامعه و قرارگيري آن در جايگاه پيشگيري پيش از درمان، بايد در جهت عمومي ساختن هرچه بيشتر اين مجموعه ورزش‌ها و شناساندن صحيح آن به جامعه و زدودن پيش‌زمينه‌هاي كليشه‌اي، ساده‌انگارانه و گاها مبتذل پيرامون اين رشته‌ها، گامي بنيادين برداشت. البته مقصود از عمومي ساختن، نه به معناي تنزل گفتمانِ ورزشي به كفِ جامعه، بلكه به معني ارسال گفتمانِ مترقي آكادميك و خردگرا به بطن جامعه است. يعني نقشه راه و آنچه بايد‌ها را در سطوح عاليه مشخص و تدريجا و با دُز‌هاي پي در پي به افكار عمومي تزريق نمود. حال كه در مرحله گذار از ورزش‌هاي يك باند و يك وانت به ورزش‌هاي همگاني هستيم؛ به نظر بايد تصميم‌گيران، مجريان و متوليانِ اين مجموعه ورزش‌ها، با كمك متخصصان و دانشگاهيان در كنار ابزار رسانه و تبليغات، ابتدا به تبيين و تدوين و سپس به تعميم ورزش‌هاي همگاني بپردازند تا نگرش عموم نسبت به رشته‌هاي فعال همگاني اصلاح شود. نكته ديگر اينكه عمده توجه مديران ورزشي و البته رسانه‌ها معطوف به ورزش‌هاي قهرماني بوده است و سياست‌گذاري‌ها در اين زمينه به گونه‌اي ورزش‌هاي همگاني را تحت‌شعاع قرار داده است كه مي‌شود گفت ورزش همگاني، قرباني توجه صرف به ورزش قهرماني شده است. در حالي كه بايد توجه داشت ورزش‌هاي همگاني، خود در توسعه ورزش‌هاي قهرماني نقشي انكارناشدني، موثر و در خور توجه دارند. با توجه به اينكه ورزش، در سلامتي افراد و در نتيجه سلامت، نشاط و پويايي جامعه تاثير گسترده و نقش ارزشمندي دارد و به عنوان عامل پيش‌گيرنده انواع بيماري‌هاي جسمي و رواني به حفظ نظام سلامت در جامعه كمك بسزايي مي‌كند، سياست‌گذاران ورزشي- به ويژه در زمينه ورزش‌هاي همگاني- بايد چشم‌اندازي بلندمدت در حوزه سلامت عمومي مدنظر داشته باشند. بديهي است ارايه برنامه‌هاي خلاقانه با پشتوانه مطالعات و تحقيقات علمي و همچنين بررسي عوامل و علل مورد اقبال قرار گرفتن اين ورزش‌ها در جوامع توسعه‌يافته در ارتقاي ورزش‌هاي همگاني در كشور ما نقش موثري خواهد داشت.