تضاد عقيده و عمل
اگر كسي از عمق وجودش به سياست توسعه صادرات ايمان نداشته باشد، نمي‌تواند اين مسووليت را بپذيرد و به خوبي انجام دهد. متاسفانه يكي از علل وفور تصميمات نادرست و ناكارآمدي اداري اين است كه مديران هر بخش فقط دوست داشته‌اند كه مدير شوند و به سياست‌هاي آن حوزه نه علاقه‌اي دارند و نه حتي آشنايي و در بدترين حالت نيز با سياست‌هاي رسمي آن حوزه مخالف بوده‌اند، مثل حضور اخير در برجام. اگر آقاي ظريف و عراقچي در كارشان موفقيت نسبي داشتند، ناشي از اعتقادشان به آن راه بود و حاضر هستند كه از آن دفاع كنند و پاي مسووليت آن نيز مي‌ايستند. آيا مذاكره‌كنندگان جديد نيز چنين هستند؟ به علاوه اگر مذاكرات شكست خورد، آيا چنين فرضي پذيرفته نخواهد شد كه چون گروه مذاكره‌كننده ايراني با كليت برجام به لحاظ كارشناسي مخالف بوده‌اند، در عمل آن را به شكست كشانده‌اند، يا در بهترين حالت گفته خواهد شد كه قادر به جلوگيري از شكست آن نبوده‌اند؟
واقعا باورنكردني است كه چگونه كسي خود را كارشناس مي‌داند، ولي حاضر است سياستي را پيش ببرد كه متعفن و مغاير صد در صد با برداشت‌هاي كارشناسي او است؟ حتي تصور چنين وضعي هم مشكل است، مگر اينكه آن را به گونه‌هاي ديگري تفسير و تعبير كرد كه بيان آنها درست نيست. فرض كنيم كه توافق كردند و سپس برجام با مشكلي مواجه شد، همچنان كه در گذشته چنين شد، آيا مذاكره‌كننده از خود رفع مسووليت خواهد كرد؟ و خواهد گفت كه از اول مخالف آن بودم؟ اگر چنين باشد، ديگر جايي براي گفت‌وگو و بحث سياسي و مسووليت‌پذيري باقي نمي‌ماند.
مذاكره كردن مثل مُرده‌شوري نيست كه هر مرده‌اي با هر ايماني و اخلاقي و عملكردي را بتوان شست و براي مُرده‌شور فرقي نكند. مذاكره سياسي از تعهد و درك كارشناسي و سياسي بيرون مي‌آيد. كارشناسي كه مخالف يك ايده يا فرآيند است، برحسب تعهد حرفه‌اي و كارشناسي بايد موضع خود را بگويد. به همين علت نيز اين گروه در هيات مذاكره‌كننده قبلي دعوت نمي‌شدند و اگر هم دعوت مي‌شدند نمي‌رفتند و درست هم بود كه نروند. نكته بعدي برداشت دولت محترم از اين موضع مذاكره‌كنندگان است. اگر مذاكرات با خللي مواجه شد، آيا نمي‌توان آن را ناشي از اين موضع كارشناسي هيات مذاكره‌كننده و رييس آن دانست؟ چقدر اطمينان داريد كه چنين كارشناساني قادر به اجراي سياست‌هاي دولت و نظام در موضوع برجام هستند؟ چه كساني بر كار آنان نظارت مي‌كنند كه از موضع كارشناسي موافق برجام باشند؟
اين يادداشت نه تنها در پي چون و چرا كردن در مذاكرات نيست بلكه اميدواريم كه هرچه زودتر به نتيجه برسد. به ويژه آنكه اظهارات مقامات رسمي و نيز چارچوب لايحه بودجه ۱۴۰۱ شده نيز نشان مي‌دهد كه دولت خواهان به ثمر رسيدن مذاكرات است تا قدري از فشار شديد به مردم كمتر شود، ولي مواظب اين تعارض بايد بود كه اثرات منفي بر اين هدف نگذارد.