دستور كار
فواد حسين
در تهران
احمد دستمالچيان
فواد حسين، وزير خارجه عراق، روز گذشته براي چندمين بار در يك سال گذشته به تهران سفر كرد. اين سفر علاوه بر تماس‌هاي تلفني و ديدارهاي او با وزير خارجه كشورمان در حاشيه نشست‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي نشانه گفت‌وگوهاي مستمر ديپلماتيك ميان دو كشور است. بسيار طبيعي است چنين ديدارهاي ديپلماتيك پي‌درپي ميان دو كشوري كه روابط بسيار حسنه، خوب و عميقي دارند و در طول ساليان گذشته همكاري بسيار نزديك استراتژيك با يكديگر داشتند، صورت بگيرد. ايران و عراق در سطوح مختلف داراي روابط بسيار حسنه و سطح بالايي هستند كه مي‌طلبد كه هر از گاهي اين روابط ميان وزراي خارجه مرور شود و مسائلي كه ممكن است عقب افتاده‌باشد مورد بررسي قرار بگيرد و تصحيح و تسريع شود. اما چيزي كه به اهميت روابط در ماه‌هاي اخير افزوده است، ناشي از تلاش‌هايي است كه دولت آقاي مصطفي كاظمي در عراق براي نزديكي روابط ايران و عربستان انجام داده است و همچنين در روابط امريكا و ايران پادرمياني كرده است. اين دو موضوع باعث مي‌شود كه نياز به رايزني‌ها و مشورت‌ها بيشتر شود. سفر آقاي فواد حسين علاوه بر ملاقات‌هاي پيشين و تماس‌هاي تلفني، بيشتر مربوط به همين مسائل است. عراق كشور بسيار مهمي در ميان كشورها عربي است كه خصوصا نقش خوبي را براي نزديك كردن اعراب بازي مي‌كند و جمهوري اسلامي ايران اين فعاليت‌ها را مورد تاييد قرار مي‌دهد. ايران معتقد است كه كشورهاي عربي بدون هرگونه دخالت خارجي، روابط خوبي ميان خودشان برگزار كنند و گفت‌وگوي بين‌العربي و بين اسلامي براي برقراري ثبات و آرامي برگزار كنند. نقش عراق در برگزاري چند دور مذاكره ميان ايران و عربستان برجسته بود. اين مذاكرات در بغداد برگزار شد. اكنون هم به نظر مي‌رسد بعد از آتش‌بس موقت دوماهه‌اي كه بين يمن و عربستان برقرار شد...
اين تلاش‌ها جهت برگزاري دور پنجم مذاكرات ايران و عربستان شدت گرفته است كه در مقطع ويژه‌اي مي‌تواند مذاكراتي اثربخش باشد. خصوصا كه روز سه‌شنبه هم مقام معظم رهبري اشاره بسيار مهمي در مورد مساله يمن داشتند و خطاب به عربستان فرموند كه قطعا شما در يمن پيروز نمي‌شويد و چه اصراري است كه جنگ را ادامه دهيد. در نتيجه قطعا يكي از دستوركارهاي مهم سفر فواد حسين به تهران مي‌تواند برگزاري دور پنجم مذاكرات ايران و عربستان در بغداد باشد.
علاوه بر اينها يكي از نگراني‌هاي تهران، حضور نيروهاي متخاصم منطقه در خاك عراق است كه ممكن است مزاحمت‌هايي را براي ايران ايجاد بكند. در اين رابطه هياتي از سپاه قدس به اربيل سفر كرده است و با آقاي مسعود بارزاني مذاكراتي انجام داده است. حسن دانايي‌فر كه سفير پيشين ما در عراق بود از طريق سپاه قدس با هماهنگي دستگاه‌هاي ديگر از جمله وزارت خارجه ماموريت پيدا كرده است كه با آقاي بارزاني در اين رابطه گفت‌وگو كند كه به نفع اقليم كردستان نيست كه اين منطقه به لانه امني براي جاسوسان اسراييلي بدل شود. جمهوري اسلامي ايران ثابت كرده و مصر است كه در مورد امنيتش بدون مسامحه و گذشت برخورد مي‌كند و از هيچ تهديدي در هيچ سطحي چشم‌پوشي نمي‌كند. اين به نفع اقليم و آقاي بارزاني نيست كه با صهيونيست‌ها همكاري داشته‌باشند، اين موضوع را هم مقام‌هاي جمهوري اسلامي ايران متذكر شده‌اند و هم هياتي كه اخيرا به اربيل سفر كرد، اين موضوع را مورد توجه و تاكيد قرار دادند. به نظر مي‌رسد از جمله مذاكرات ديگري كه آقاي فواد حسين با مقام‌هاي ايراني دارد همين است كه مسوولان عراق همواره اعلام كرده‌اند كه قصد دارند بي‌طرف باقي بمانند، اما اين همكاري بعضي از جناح‌هاي حاكميت در عراق از جمله مسوولان اقليم كردستان عراق با اسراييل با شعار بي‌طرفي مغايرت دارد.
علاوه بر اينها مساله بازگشت بدهي‌هاي عراق به ايران همواره در سال‌هاي اخير يكي از موضوعات مورد مذاكره ميان تهران و بغداد بوده است. عراق در چارچوب خريد برق، گاز طبيعي و ساير محصولات از ايران بدهي‌هايي به تهران دارد كه بخشي از آن در قالب تهاتر برگردانده مي‌شود، اما يكي از مطالبات ايران همواره اين است كه اين بدهي‌ها بايد پرداخت شود. به نظر مي‌رسد كه مذاكرات بسيار جدي در حال انجام است تا اين موضوع هم مانند ساير بدهي‌هايي كه ديگر كشورها به ايران دارند، حل‌و‌فصل و به كشور بازگردانده شود.