پاسخ ستاد فناوري‌هاي نرم و توسعه صنايع خلاق به گزارش «اعتماد»
گروه اجتماعي| به دنبال انتشار گزارش روزنامه اعتماد با عنوان « رفتند كه رفتند» در تاريخ 7 شهريور سال جاري، ستاد فناوري‌هاي نرم و توسعه صنايع خلاق وابسته به معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري جوابيه‌اي براي روزنامه ارسال كرد. در متن اين جوابيه آمده است:
« نظر به گزارش منتشر شده در روزنامه اعتماد مورخ 07 شهريورماه 1401 با تيتر «رفتند كه رفتند!» با كد خبر: 189825، توضيحات اين مركز به شرح ذيل ارسال مي‌شود.خواهشمند است برابر قانون مطبوعات اين جوابيه را عينا در همان صفحه يك و با همان فونت و تيتر و در جهت تنوير افكار عمومي و به خصوص مخاطبان فهيم آن رسانه محترم منتشر نماييد.
در رابطه با آمار مهاجرت متخصصان از كشور در سال اخير بايد توجه داشت كه افزايش آمار مهاجران در سراسر جهان در سال 2022 با افزايش همراه بوده است كه خود به دو دليل است. اولا با توجه به پاندمي كرونا در سراسر جهان، در سال‌هاي 2020 و 2021 به دليل اعمال محدوديت‌هاي كرونايي، آمار مهاجرين نسبت به ميانگين خود پايين‌تر بوده است (به عنوان مثال بنا به گزارش سازمان جهاني كار، آمار مهاجرين كاري هند در سال 2020 حدود 98 درصد نسبت به سال 2019 كاهش داشته است) و بازگشت اين آمار به روال سابق خود باعث ايجاد اين خطا مي‌شود كه آمار مهاجرتي با افزايش همراه بوده است در حالي كه اين اتفاق صرفا به معناي بازگشت به روال سابق است. همچنين در دو سال 2020 و 2021 افرادي كه به علت شيوع كرونا و اعمال محدوديت نتوانستند از كشور خارج شوند، اكنون در صف خروج هستند و اين مورد نيز به معني افزايش تعداد مهاجران نيست.
در رابطه با آمار ارايه شده در مورد دانشجويان ايراني خارج از كشور نيز بايد توجه داشت كه گرچه تعداد دانشجويان ايراني در جهان در بازه مذكور با افزايش همراه بوده است، اما شاخص «خالص چرخش نخبگان» نيز رو به بهبوده است و همچنين رتبه دانشجوفرستي ايران از 11 در سال 2012 به 19 در سال 2018 رسيده است.
همچنين متاسفانه در كشور ما، نسبت به مهاجرت نگاه منفي وجود دارد و از آن به عنوان فرار مغزها ياد مي‌شود در حالي كه در جهان مهاجرت به عنوان پديده‌اي طبيعي پذيرفته شده و كشورها سعي مي‌كنند به عنوان فرصت به آن نگاه كنند و آن را با عنوان چرخش نخبگان مي‌شناسند. مهاجرت زماني كه با ارتباط به موطن اصلي و مراكز علمي و فناوري ايران برنامه‌ريزي شده باشد نه تنها مذموم نيست، بلكه پسنديده هم هست.
البته شايان ذكر است كه معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري و بنياد ملي نخبگان نيز در سال‌هاي اخير تلاش‌هاي فراواني جهت بسترسازي براي نگهداشت نخبگان داخلي و همچنين بازگشت متخصصان خارجي و ايرانيان غيرمقيم انجام داده‌اند كه از مهم‌ترين آنها مي‌توان به تسهيلات ارايه شده به شركت‌هاي دانش‌بنيان در قانون جهش توليد دانش بنيان اشاره كرد. علاوه بر اين، هيات دولت نيز در تلاش است تا با ايجاد زيرساخت‌هاي مناسب شرايط را براي جذب، نگهداشت و بازگشت نخبگان تسهيل كنند كه در اين زمينه نيز تهيه و تصويب آيين‌نامه اجرايي «جذب، نگهداشت، تعامل و بازگشت نخبگان» مي‌توان اشاره نمود.
در پايان، يادآوري مي‌كنيم كه ما بر رسالت آگاهي‌بخشي و اطلاع‌رساني مطبوعات اذعان داريم و نقد را لازمه پيشرفت سازمان‌ها، جوامع و اشخاص مي‌دانيم، اما تاكيد بر نقد منصفانه در كنار دقت و صحت خبر و گزارش از لوازم اوليه و ضروري اطلاع‌رساني رسانه‌ها محسوب مي‌شود.
پرويز كرمي
رييس مركز و دبير ستاد فناوري‌هاي نرم و توسعه صنايع خلاق