ناهار كاخ اليزه، اتاق گرم زوريخ، دست‌هاي چاق و خيس و چند داستان ديگر
چه صدايي از فستيوال فوتبال دنيا به گوش مي‌رسد؟ فساد!
گروه ورزش
با سروصداهايي كه اطراف مسابقات جام جهاني قطر را گرفته، صداهايي نظير موارد حقوق بشري، مرگ كارگران، منظره‌شويي و بقيه موارد به راحتي مي‌توان فراموش كرد كه جام جهاني ۲۰۲۲ قطر تماما در مورد يك پيام واضح است كه از قلب فستيوال فوتبال به گوش مي‌رسد: صداي فساد.
در اين ميان اعضايي از كميته فيفا را داريم كه در فساد زندگي مي‌كنند. پولي اين وسط وجود دارد كه قرار بود براي توسعه هزينه شود، اما نشده. دست‌هاي چاق و خيسي هستند كه در يك قرارداد تلويزيوني مشكوك و پيچيده دخيل هستند. حالا زمان آن فرا رسيده كه در حالي كه شش هفته به شروع جام جهاني زمستاني فيفا فاصله داريم برخي نكات اصلي را در نظر بگيريم.
يك سلب مسووليت مهم در اين مرحله مورد نياز است. واقعا هيچ زنجيره شواهدي وجود ندارد كه كشور قطر را به هر نوع فسادي در مورد به دست آوردن جام جهاني قطر مرتبط كند. كميته برگزاري همواره هرگونه دخالت در اين زمينه را به شدت رد كرده است و به درستي يك تحقيق دوساله توسط كميته اخلاق فيفا هيچ نگراني قابل توجهي پيدا نكرد.
در واقع هم قطر و هم روسيه مي‌توانند به صورت منطقي ادعا كنند از هر طرف توسط فساد ديگران مورد حمله قرار گرفته‌اند و مجبور شده‌اند در اين شرايط به كارشان ادامه دهند و اگر تصميمات اتخاذ شده در ميانه اين فساد با علايق آنها همكاري داشته كاملا تصادفي بوده است.
با اين وجود قطر ۲۰۲۲ همچنان رويدادي باقي مي‌ماند كه در آغاز خود با فوران فسادهاي شخصي در ميان اعضاي كميته اجرايي فيفا و بازيگران تعيين‌كننده در خارج از اتاق راي‌گيري آلوده شده است. تقريبا همه آنهايي كه به صورت فيزيكي در لحظه اعلام نام قطر به عنوان ميزبان در تاريخ ۲ دسامبر سال ۲۰۱۰ در سالن Messe در مقر فيفا در زوريخ حضور داشتند. روزي كه مسلما مهم‌ترين روز تاريخ فوتبال مدرن است و مورخان آينده مطمئنا به دنبال جزييات ديگري از آن خواهند رفت.
در روز اعلام راي نهايي كل ساختمان به شكلي زرق و برق‌دار ناشي از برگزاري رويداد احاطه شده بود. همچنين هجوم شايعات و ضد شايعات همراه با صحبت‌ها از راي‌هاي داده شده و وعده‌ها وجود داشت. از همان ابتدا چيزهايي در سالن اتفاق افتاد. در حالي كه زمان از دست مي‌رفت و رسانه‌ها در پيدا كردن صندلي‌هاي خود دچار مشكل شده بودند، اين ديويد بكهام بود كه جلو آمد و شانه‌هايش را بالا انداخت در حالي كه غمگين به نظر مي‌رسيد.
آيروني داستان اينجا بود كه برخي ممكن است بگويند با توجه به علاقه شخصي بكهام به موفقيت فوتبال در منطقه خليج فارس و پيوند او با عربستان سعودي و انتخاب او به عنوان سفير ميليون دلاري قطر او نبايد خيلي هم ناراحت مي‌شده.
بعد يك منظره خارق‌العاده بود. سپ بلاتر روي صحنه قرار گرفت. جام طلايي را در دستانش قرار داد در حالي كه به نظر مي‌رسيد در آن لحظه مي‌دانست كه اين به نوعي يك خداحافظي است.
پس از اعلام ميزبان‌هاي جام جهاني ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ بوريس جانوشن را مي‌توان ديد كه به شكل غم‌انگيز درباره معاملات پشت پرده اين انتخاب فكر مي‌كند و غر مي‌زند. چشمگيرترين ظاهر را ولاديمير پوتين دارد كه به تنهايي در مركز صحنه قدم مي‌زند و آنجا شانه‌هايش را بالا مي‌اندازد و پاسخ‌هاي خود را براي مطبوعات ورزشي جمع‌آوري مي‌كند. پوتين قبلا گفته بود در مراسم اعلام ميزبان شركت نمي‌كند تا آنها بتوانند بدون هيچ فشاري از بيرون تصميم بگيرند كه احتمالا نمونه‌اي از شوخ‌طبعي معروف اوست.
واقعا آنجا چه اتفاقي افتاد؟ طرح كلي به اندازه كافي شگفت‌انگيز بود. در سال‌هاي پس از آن ۱۶ نفر از ۲۲ عضو هيات اجرايي راي‌دهنده حاضر در آن سالن يا به نوعي درگير پرونده فساد شدند يا با عملكرد بد خود مورد تحقيق و بازجويي قرار گرفتند.
مهم‌ترين رويداد دستگيري‌هايي بود كه در سال ۲۰۱۵ در سوييس رقم خورد. اف‌بي‌آي يك كيفرخواست ۴۷ موردي عليه چهره‌هاي مختلف فوتبال ارايه كرد. خوليو گروندونا كه ۲۶ سال از مديران فيفا بود در سال ۲۰۱۴ درگذشت تا دوستان قديمي‌اش بتوانند با خيال راحت همه كاسه كوزه‌ها را سر او بشكنند. جك وارنر ۷۹ ساله كه هنوز در ترينيدادوتوباگو به تجارت خود ادامه مي‌دهد ديگر مظنون اصلي وزارت دادگستري ايالات متحده است. بازرسان برزيلي ريكاردو تكسيرا را به زمين زدند، اما چيزي پيدا نكردند كه بتوانند او را محكوم كنند. گزارش گارسيا جزييات چشمگيري ارايه كرد به ويژه در مورد پيشنهاد هيات انگليسي و معاملات با وارنر.
تحولات ديگري در خارج از اين به دست آمد. از طريق درز اخبار و كاوش‌هاي رسانه‌اي و تحقيقات غيرشفاف فيفا كه همگي يك حس را در آدم به وجود آوردند كه انگار فيفا از ناكارآمدي مديران سابق كميته اجرايي فيفا براي تبرئه خود استفاده مي‌كند. گاهي به نظر مي‌رسيد فاسدترين پازل جهان در حال قرار گرفتن كنار هم است، اما هيچ‌گاه بخش مركزي‌اش به دست نيامد.
در نهايت دوباره بايد به همان اتفاق برگشت. به بلاتر و ميشل پلاتيني و ويتالي موتكو و رييس پيشنهادي روسيه و محمد بن همام رييس قطري كنفدراسيون فوتبال آسيا و همچنين نيكولا ساركوزي رييس‌جمهور فرانسه و البته ولاديمير پوتين. اينها بازيگران اصلي پيشنهاد ميزباني قطر براي جام جهاني بودند.
يك فست فوروارد سريع به زمان حال نشان مي‌دهد پلاتيني و بن همام از فوتبال محروم شدند. ساركوزي به دليل عملكرد مشكوك انتخاباتي محكوميت كيفري دارد. موتكو در يك رسوايي بزرگ دوپينگ دخيل بوده و پوتين كسي است كه جنگ را به قاره اروپا آورده است.
اما با اين حال از ما انتظار مي‌رود بپذيريم هيچ يك از اينها واقعا هرگز با قطر همدستي نكرده بودند. قطري كه اساسا بي‌تقصير و تماشاگر صحنه محاكمه ديگران است. اتهامات همه به افراد ديگر وارد شده است.
در سال ۲۰۱۱ ساندي تايمز داستاني منتشر كرد كه در آن ادعا شد بن همام مبلغي بالغ بر ۵ ميليون دلار از طريق ۱۰ صندوق مالي به دلالان قدرتمند فوتبال پرداخت كرده است.
گفته مي‌شود كه بن همام پول را به بدون دليل خاصي به آدم‌هايي كه كاره‌اي نبوده‌اند، پرداخت كرده. او ظاهرا۱.۶ ميليون دلار به حساب بانكي تحت كنترل وارنر پرداخت كرده كه نيمي از آن قبل از راي‌گيري براي جام جهاني بوده است. او ظاهرا از طريق حساب دخترش هم مبلغ ۱۰۰ هزار دلار به فدراسيون فوتبال سومالي پرداخت كرده است. بن همان مادام‌العمر از حضور در فوتبال محروم شده است. سپس ممنوع‌الفعاليت و بعد دوباره محروم شد. او به عنوان يك قهرمان در دوحه ديده مي‌شود. مردي ۷۳ ساله كه به اين زودي‌ها قصد صحبت در مورد اتفاقات رخ داده را ندارد.
در سال ۲۰۱۹ ادعاهايي وجود داشت كه فيفا از يك قرارداد ۴۰۰ ميليون دلاري با الجزيره كه ايستگاه تلويزيوني قطر است و تنها ۲۱ روز قبل از تصميم‌گيري فيفا بسته شده بود و در آن ۱۰۰ ميليون دلار اضافي نيز در صورت موفقيت قطر در گرفتن ميزباني در نظر گرفته شده بود، سود برده است. فيفا انكار كرد كه اين موضوع روي تصميم‌گيري آنها نقشي داشته است. گزارش گارسيا فاش كرد ساندرو روسل كه با قطر ارتباط داشت ۱.۴۵ ميليون يورو به حساب بانكي دختر 10 ساله تكسيرا پرداخت كرده است. راسل قبلا ايميلي به مخاطب قطري خود ارسال كرده و قول داده بود: «اين يعني من مي‌توانم اين پول را براي علاقه خود سرمايه‌گذاري كنم و اميدوارم در نهايت به شما تعلق بگيرد.» معني اين پيام چه بود؟ آيا هيچ معني خاصي داشت؟
از برنامه‌هاي دوستانه سودآور، قراردادهاي گازي قطر و پروژه‌هاي تامين مالي شده ميشل دوهو عضو ارشد بلژيكي است كه با پيشنهاد شغلي براي پسرش در آكادمي اسپاير قطر مواجه بود .
به علاوه قطعه اصلي پازل در آن دوره كه مراسم ناهار در كاخ اليزه در نوامبر ۲۰۱۰ با حضور ساركوزي رييس‌جمهور فرانسه و ميشل پلاتيني و امير قطر برگزار شد، پلاتيني در همان زمان راي خود را به قطر تغيير داد. او ارتباط تغيير راي به آن ضيافت را رد مي‌كند. دولت قطر چندي بعد باشگاه پاري‌سن‌ژرمن را خريداري كرد و سهام خود را در يك گروه رسانه‌اي فرانسوي افزايش داد و حقوق فوتبال فرانسه را خريد. فرانسه از آن زمان تاكنون از روابط تجاري سازنده‌اي با قطر برخوردار بوده است. البته همه حاضران در آن مراسم وجود هرگونه ارتباطي را انكار مي‌كنند.
در پايان اين احساس وجود دارد كه تنها چيزي كه واقعا وجود دارد پژواك يك چيز اصلي است. كفي در حاشيه. با وجود تمام آسيب‌ها، هزينه‌ها نسلي از بزرگان مديريت فوتبال هستند كه نتوانستند آن چيز اصلي را از مركز خارج كنند.
جياني اينفانتينو توسط مقامات سوييس به دليل سوءرفتار جنايي تحت بازجويي قرار گرفت. اگرچه به نظر مي‌رسد اين روند نيز متوقف شده است. او اكنون در قطر زندگي مي‌كند و به تجارت واقعي نزديك‌تر است. براي فوتبال، براي جهان همان‌طور كه شعار خود هيات حاكمه فيفا را بيان مي‌كند. فيفا در نهايت به سود معمولي سه ميليارد دلاري جام جهاني دست پيدا خواهد كرد.
در اين ميان قطر صحنه‌هاي ديدني خودش را به نمايش مي‌گذارد تا چهره‌اي جذاب را به دوربين‌هاي جهاني ارايه دهد. در اين ميان تنها چيزي كه تغيير مي‌كند فقط بازيكنان هستند. منبع: گاردين