همه آنچه در دور گروهي جام جهاني گذشت
اين همه شگفتي! اين همه ركورد جابه‌جا شده!
جمعه شب و با برگزاري ديدارهاي سوم گروه هشتم جام جهاني، دور گروهي مسابقات به پايان رسيد و بلافاصله از غروب روز گذشته مرحله يك‌هشتم نهايي مسابقات آغاز شد. در ادامه نگاهي مي‌اندازيم به تيم‌هاي صعود كرده و اتفاقاتي كه در مرحله نخست جام جهاني رخ داد.
گروه1: تو اينجا چه مي‌كردي قطر؟
در بازي‌هاي گروه نخست مسابقات جايي كه تيم‌هاي قطر ميزبان، هلند، اكوادور و سنگال حضور داشتند يك اتفاق تاريخي و البته قابل پيش‌بيني رقم خورد. تيم ميزبان بدون كسب حتي يك امتياز از گردونه رقابت‌ها كنار رفت. قطر كه به واسطه ميزباني اولين حضورش را در جام جهاني تجربه مي‌كرد با سه شكست متوالي و تنها يك گل زده عنوان بدترين تيم تاريخ آسيا در جام جهاني و بدترين ميزبان مسابقات را از آن خود كرد. پيش از شروع مسابقات قابل حدس بود كه قطر به دليل كم تجربگي نسبت به چنين ميداني نتواند راهي دور بعد شود، اما اينكه شاگردان فليكس سانچر حتي يك امتياز هم كسب نكردند، عجيب بود. در اين گروه لاله‌هاي نارنجي با هدايت لوئيز فن خال موفق شدند با كسب 7 امتياز صدرنشين شوند. بعد از هلند، سنگال با كسب 6 امتياز به عنوان تيم دوم راهي مرحله حذفي شد. سنگال در روز آخر توانست اكوادور را شكست دهد. اكوادور براي رسيدن به دور بعد تنها به يك تساوي نياز داشت، اما شاگردان آليو سيسه در غياب فوق ستاره‌شان يعني ساديو مانه دست به كار بزرگي زدند و با پيروزي بر حريف نخستين تيم آفريقايي لقب گرفتند كه جواز حضور در دور بعد را به دست مي‌آورد. نتايج ضعيف قطر در اين گروه بار ديگر باعث شد ايده اهداي ميزباني به اين كشور و همچنين برگزاري جام جهاني در دوره بعدي با حضور 48 تيم به چالش كشيده شود. خيلي‌ها با اشاره به سه باخت قطر نوشتند آيا فيفا دوست دارد در دور بعدي جام جهاني چندين قطر در مسابقات باشند كه بدون كسب حتي يك امتياز حذف مي‌شوند؟
گروه 2: زخمي كه خوب نمي‌شود
گروه دوم جام جهاني جايي بود كه بدترين خاطرات چند سال اخير فوتبال ايران را رقم زد. سنگين‌ترين باخت تاريخ فوتبال كشورمان در يك بازي رسمي و حذف در يك قدمي رسيدن به جمع 16 تيم برتر مسابقات به اضافه تعداد زيادي حاشيه كه هنوز در رسانه‌ها مورد بحث قرار مي‌گيرند. در اين گروه انگليس موفق شد با 7 امتياز راهي دور بعد شود. شاگردان ساوت گيت كه يكي از مدعيان كسب عنوان قهرماني هستند جام را خوب آغاز كردند و سپس با يك تساوي معقول به بازي سوم رسيدند و در نهايت با شكست ولز كار خود را به پايان رساندند. انگليس در نهايت با همراه اسپانيا با 9 گل زده عنوان بهترين خط حمله مسابقات در دور گروهي را به دست آورد. بعد از انگليس، ايالات متحده با كسب 5 امتياز راهي دور بعد شد. آنها در روز آخر و در حالي كه رقيب‌شان ايران با يك تساوي هم راهي دور بعد مي‌شد با برتري يك بر صفر به جمع 16 تيم پاياني راه پيدا كردند. اين تيم در حالي دور گروهي را به پايان رساند كه با تنها يك گل خورده در كنار چند تيم ديگر عنوان بهترين خط دفاعي مسابقات تا به اينجاي كار را كسب كرد. بعد از امريكا، ايران و ولز به ترتيب با 3 و 1 امتياز سوم و چهارم شدند. ولز كه بعد از سال‌ها ، حضور در جام جهاني را تجربه مي‌كرد اصلا نتوانست انتظارات هواداران خود را برآورده كند. با اين حال گرت بيل ستاره اين كشور از عملكرد تيم دفاع كرد.
گروه 3: آرژانتين عمدا مكزيك را حذف كرد؟
يكي از جنجالي‌ترين گروه‌هاي مسابقات گروه سوم بود. بازي‌هاي اين گروه از همان روز نخست كه با برتري تاريخي عربستان بر آرژانتين آغاز شد عجيب بود تا لحظه‌اي كه سوت پايان بازي‌هاي دور سوم به صدا درآمد و حكم به صعود آرژانتين و لهستان داد. ياران مسي بعد از باخت مقابل عربستان موفق شدند در دو بازي برتر مكزيك و لهستان را شكست دهند و با 6 امتياز از خطر حذف زودهنگام فرار كردند. با اين حال تساوي لهستان و مكزيك در روز نخست و پيروزي هر دو تيم بر عربستان شرايط را به گونه‌اي رقم زد كه تفاضل گل دومين تيم صعود‌كننده را تعيين مي‌كرد. در حالي كه آرژانتين با دو گل از لهستان پيش بود و مكزيك هم با همين نتيجه عربستان را شكست داده بود، همه چيز براي دو تيم در حالت تساوي قرار داشت، اما لهستان به خاطر دريافت كارت زرد كمتر در جايگاه دوم به چشم مي‌خورد تا اينكه عربستان يك گل زد و همه چيز تمام شد. با اين حال برخي رسانه‌ها گزارش دادند در چند دقيقه آخر بازي آرژانتين و لهستان، ياران مسي در مشورت با سرمربي تيم به اين نتيجه رسيدند كه گل سوم را به لهستان نزنند تا مكزيك حذف شود! دقايق آخر بازي دو تيم نشان مي‌دهد نه آرژانتين حمله‌اي به سمت دروازه حريف مي‌كند نه لهستان از زمين خودش براي توپ‌گيري خارج مي‌شود. اين حاشيه ممكن است در روزهاي آينده بزرگ‌تر هم بشود.
گروه 4: با خودت چه كار كردي دانمارك؟
اگر قبل از شروع جام كسي مي‌گفت فرانسه و استراليا با 6 امتياز از اين گروه صعود مي‌كنند كسي باور نمي‌كرد. اگر بعد از دور اول و شكست 4 بر يك كانگوروها مقابل خروس‌ها كسي اين ادعا را مطرح مي‌كرد حتما به روانپزشك ارجاع داده مي‌شد. اما در نهايت همين اتفاق افتاد و فرانسه به لطف تفاضل گل بهتر نسبت به استراليا و هر دو با 6 امتياز به مرحله حذفي صعود كردند. فرانسه بعد از تثبيت صعود در ديدار آخر مقابل تونس با تيم دومش وارد زمين شد و در نهايت يك هيچ باخت و استراليا كه بعد از باخت چهار بر يك مقابل فرانسه در گام نخست به مرز فروپاشي رسيده بود، در دو ديدار بعدي با دو برد اقتصادي يك هيچ مقابل تونس و دانمارك اولين تيم آسيايي راه يافته به مرحله حذفي قطر 2022 لقب گرفت. استراليا در حالي در بازي آخر ياران كريستين اريكسن را شكست داد كه دانمارك در دو بازي قبلي خود يك امتياز از بازي با تونس گرفته بود و با كسب يك برد مقابل ضعيف‌ترين تيم گروه به راحتي راهي دور بعدي مي‌شد، اما يكي از مدعيان رسيدن به مراحل پاياني جام در نهايت از پس استراليا برنيامدند و به عنوان قعرنشين كار خود را در جام جهاني به پايان رساندند. كسپر هيوملند، سرمربي دانمارك بعد از حذف گفت: «اين كيفيت در قطر مقابل تونس كه مساوي كرديم و مقابل فرانسه و استراليا كه شكست خورديم، به شدت كم بود. ما از يك چيز مطمئنيم و آن هم اين است كه بهترين عملكرد خود را ارايه نداديم. البته فكر مي‌كنم بازي خوبي مقابل فرانسه انجام داديم. عالي نبود اما خوب بود. مهم است كه كمي از اين (حذف از جام جهاني) فاصله بگيريم. من نمي‌توانم اكنون فكر كنم. احساسات خيلي عميقي داريم و بسيار نااميد هستيم. به سطح خود نرسيده‌ايم و شكي در آن نيست.»
گروه 5: همه شگفتي‌ها اينجاست!
گروه 5 جام جهاني هنگام قرعه‌كشي به گروه مرگ موسوم شد. جايي كه تيم‌هاي آلمان و اسپانيا به همراه ژاپن و كاستاريكا حضور داشتند. كارشناسان تصور مي‌كردند هر اتفاقي هم بيفتد بالاخره آلمان و اسپانيا از اين گروه بالا خواهند رفت. كسي تصور نمي‌كرد فاجعه جام جهاني 2018 براي مانشافت تكرار شود و اسپانيا به عنوان تيم دوم و صرفا با تفاضل گل به جمع 16 تيم برسد و اين سامورايي‌ها باشند كه فاتحانه با 6 امتياز و دو برد برابر قوي‌ترين تيم‌هاي گروه و البته باخت مقابل ضعيف‌ترين تيم گروه بالا بروند. با اين حال يكي از نامحتمل‌ترين اتفاقات رقم خورد و آلمان با هانسي فليك بعد از يك باخت مقابل ژاپن و تساوي برابر اسپانيا و برد جلوي كاستاريكا از جام كنار رفت و ژاپن دومين تيم آسيايي در جمع باقيمانده‌هاي مسابقات لقب گرفت. بعد از حذف آلمان رسانه‌هاي اين كشور حسابي از خجالت هانسي فليك درآمدند و حتي كار به جايي كشيد كه گفته شد ممكن است فليك از سمت خود كنار برود. فليك كه با رزومه كسب سه‌گانه با بايرن به آلمان آمده بود بعد از حذف گفت: «بايد در پرورش بازيكن خيلي بهتر كار كنيم. ما سال‌هاست با مشكل ساخت مهاجم نوك و مدافع‌هاي كناري و مياني قدرتمند مواجه هستيم. دفاع كردن براي سال‌ها وجه تمايز فوتبال آلمان بوده و بايد خيلي سريع به اصول‌مان برگرديم.» فليك درباره ادامه فعاليتش در تيم ملي آلمان گفت: «بايد خيلي سريع در اين خصوص تصميم‌گيري كنيم. پس از پايان بازي و حذف شدن از جام جهاني، پاسخ دادن به اين سوال خيلي سخت است. در اين‌باره خيلي زود به نتيجه خواهيم رسيد.»
گروه 6: كتك‌كاري در رختكن شياطين سرخ
بازي‌هاي گروه 6 قطعه ديگري از پازل شگفتي‌هاي دور گروهي جام جهاني 2022 را تكميل كرد. جايي كه مراكش با 7 امتياز توانست بالاتر از كرواسي و بلژيك كه تيم دوم جدول رده‌بندي فيفا بود و البته كانادا به مرحله حذفي صعود كند. مراكش در اين جام كار را با تساوي مقابل كرواسي نايب قهرمان دوره قبل آغاز كرد و در بازي دوم با خلق يك شگفتي بلژيك را با همه ستاره‌هايش از جمله كوين ديبروينه، ادن هازارد، رملو لوكاكو و تيبو كورتوا با حساب دو بر صفر شكست داد. ياران اشرف حكيمي در بازي سوم هم كانادا را از پيش‌رو برداشت و صدرنشين شد. كرواسي نيز كه از دو بازي نخست خود برابر مراكش و كانادا 4 امتياز به دست آورده بود در بازي سوم توانست بلژيك را متوقف و علاوه بر صعود به دور بعدي به عنوان تيم دوم شياطين سرخ را راهي خانه كند. كانادا هم تبديل به دومين تيم مسابقات شد كه بدون امتياز جام جهاني را ترك كرد. به گفته بسياري از كارشناسان اشتباهات مارتينز، سرمربي بلژيك به اضافه دو دستگي شديد در تيم كه اخبارش به رسانه‌ها رسيده بود عامل حذف تيم سوم دوره قبل جام جهاني بود. بعد از شكست بلژيك مقابل مراكش ابتدا دبيروينه به انتقاد از هم‌تيمي‌هايش پرداخت و بازيكنان بلژيك را پا به سن گذاشته معرفي كرد كه نمي‌توانند براي پيروزي كافي باشند. هازارد پا را فراتر گذاشت و گفت: «بازيكنان حاضر در خط دفاعي ما، به سبب افزايش سن چابكي خود را از دست داده و متاسفانه قادر نيستند به خوبي از پس مهار سرعت عمل مهاجمان حريف برآيند. خودشان هم به خوبي اين موضوع را مي‌دانند.» اين انتقاد پاسخ سخت فرتونگن مدافع باتجربه بلژيك را به دنبال داشت و او خط هافبك و مهاجمان تيم را عامل ناكامي تيم معرفي كرد! رسانه‌ها گفتند بعد از شكست بلژيك مقابل مراكش نزديك بود در رختكن بازيكنان با هم درگير شوند، اما با وساطت لوكاكو ماجرا خاتمه پيدا كرد. مهاجمي كه با از دست دادن 3 موقعيت مسلم گلزني در بازي آخر تيمش برابر كرواسي امضاي نهايي را پاي حذف تيم زد.
گروه 7: برزيل هم 9 امتيازي نشد!
برزيل در گروه هفتم مسابقات كار را عالي آغاز كرد و تيم قدرتمند صربستان را با دو گل شكست داد. گل ريچارليسون تا پايان دور گروهي تبديل عنوان زيباترين گل مسابقات را به دست آورد. با اين حال مصدوميت نيمار و حاشيه‌هاي آن كار را براي برزيل سخت كرد. برخي هواداران سلسائو كه از اداهاي نيمار به تنگ آمده بودند در فضاي مجازي مطالبي عليه او نوشتند و اين باعث واكنش هم‌تيمي‌هاي كاپيتان تيم‌شان شد. يكي از بازيكنان نوشت مردم برزيل لياقت نيمار را ندارند! با اين حال شاگردان تيته در دومين بازي سوييس را هم با يك گل شكست دادند و صعودشان را به دور بعد قطعي كردند. در آن سمت سوييس پس از برد مقابل كامرون و شكست در برابر برزيل در بازي آخر مقابل صربستان قرار گرفت. بازي دو تيم در دور قبلي جام جهاني حاشيه‌هاي سياسي زيادي به دنبال داشت، چراكه گرانيت ژاكا و ژردان شكيري دو بازيكن آلبانيايي‌تبار سوييس پس از باز كردن دروازه صرب‌ها با دستان خود علامت عقاب آلباني را به نمايش گذاشتند تا نشان بدهند ماجراهاي جنگ بالكان هنوز فراموش نشده. البته كه ژاكا قبل از جام جهاني 2022 گفت آن اقدام حركت بچگانه‌اي بود. پيش از شروع بازي‌هاي دور سوم اين گروه كه بعد از بازي‌هاي گروه هشتم برگزار شد، تصور مي‌شد برزيل بالاخره طلسم صعود با 9 امتياز كامل در اين جام را خواهد شكست، چراكه پرتغال 6 امتيازي در بازي‌هاي دور سوم گروه G به كره جنوبي باخته بود. اما برزيل هم با گل دقيقه آخر ابوباكار يك هيچ به كامرون باخت تا آنها هم با 6 امتياز راهي دور بعد شوند. اين براي نخستين‌بار از سال 1994 بود كه هيچ تيمي با 9 امتياز نتوانست از گروه صعود كند. در ديدار همزمان سوييس در يك بازي جذاب 3 بر 2 صربستان را شكست داد و به عنوان تيم دوم راهي دور بعد شد. به اين ترتيب ستاره‌هاي صرب نظير ولاهوويچ، ميتروويچ، تاديچ و ميلينكويچ ساويچ كه اميد زيادي به درخشش در جام جهاني داشتند تنها با يك امتياز و قعرنشيني چمدان‌ها را به مقصد بلگراد بستند.
گروه 8: ركوردشكني آسيا با تاثيرگذاري فغاني
بازي‌هاي گروه هشتم به نحو جالبي به هم گره خورده بود. دو برد پرتغال مقابل اروگوئه و غنا تضمين كرده بود كه آنها راهي دور حذفي خواهند شد. براي پيدا كردن تيم دوم اما تماشاگران بايد تا لحظه سوت پايان دو بازي صبر مي‌كردند. غنا با 3 و اروگوئه، كره هر دو با يك امتياز شانس صعود به دور بعد را داشتند. اروگوئه تصور مي‌كرد پرتغال دست‌كم يك تساوي را از كره خواهد گرفت و آنها با پيروزي مقابل غنا به دور بعد مي‌روند. ياران لوئيس سوارز بر همين مبنا بازي را خوب آغاز كردند و در نيمه اول با زدن دو گل كار را تقريبا به اتمام رساندند. با اين حال گل دقيقه 91 كره به پرتغال در حالي كه بازي يك بر يك مساوي بود حكم به حذف اروگوئه با تفاضل گل كمتر نسبت به كره داد. حذفي كه تركش‌هاي زيادي را به دنبال داشت و پاي بي‌معرفتي پرتغالي كه با تيم دوم به مصاف كره رفتند، اشتباه عليرضا فغاني در اعلام پنالتي به سود پرتغال در بازي رو در روي دو تيم كه منجر به برتري دو هيچ پرتغال مقابل اين تيم شد و تصميمات داوري در دقايق آخر بازي اروگوئه مقابل غنا را به اين شكست كشاند. بعد از بازي ادينسون كاواني با مشت مانيتور VAR كه كنار زمين بود را شكست و سرمربي اروگوئه عليرضا فغاني را عامل حذف تيمش دانست. هواداران اروگوئه هم كه نقشه‌هاي زيادي براي اين جام داشتند به انتقاد از پرتغال پرداختند و گفتند اين تيم بازي جوانمردانه را رعايت نكرده است. با همه اين تفاسير كره جنوبي تبديل به سومين تيم آسيايي شد كه به مرحله يك‌هشتم نهايي جام جهاني رسيد. به اين ترتيب در آخرين دوره جام جهاني 32 تيمي آسيا با داشتن سه نماينده در دور حذفي ركوردشكني كرد. همچنين قاره كهن بعد از اروپا بالاترين تعداد نماينده را ميان 16 تيم پاياني جام به دست آورد.