گزارش «اعتماد» از احتمال عدم پخش يا تعطيلي مسابقات فوتبال ايران
حق پخش پريد؟!
وزير ورزش در گفت‌وگوي نوروزي خود با «اعتماد» گفته بود كه ديگر قرارداد حق پخش منعقد نخواهد شد
حسين قهار / موضوع حق پخش تلويزيوني فوتبال ايران، امروز به بزرگ‌ترين دغدغه مديران فدراسيون و سازمان ليگ تبديل شده است. تلاش‌هاي يك سال گذشته آنها، براي اينكه مسوولان رسانه ملي را راضي به پرداخت حقوق فوتبال كنند تا به امروز نتيجه نداده است. طبق قوانين كنفدراسيون فوتبال آسيا حداقل پنجاه درصد درآمد فوتبال هر كشور بايد از قرارداد حق پخش تلويزيوني باشد. رقم قرارداد و ميزان درآمد باشگاه‌هاي فوتبال از اين قرارداد هم بايد مشخص و به صورت شفاف سالانه به كميته مالي AFC ارايه شود.
نكته قابل توجه اما درباره وضعيت كنوني فوتبال در ايران اين است كه سازمان ليگ چند هفته مانده به شروع ليگ برتر چهاردهم، رسما اعلام كرد صدا و سيما براي پخش مسابقات فوتبال باشگاهي و ملي كشور در فصل گذشته، مبلغ 180 ميليارد تومان به فوتبال براي هر سال پرداختي داشته باشد. از همان اول هم مشخص بود كه اين مبلغ هيچ‌وقت از سوي رسانه‌ملي به فوتبال پرداخت نمي‌شود. در نهايت هم اين اتفاق رخ داد و با رقم درخواستي مديران فوتبال كشور موافقت نشد. نكته قابل توجه اينجاست كه مسوولان وقت صداوسيما در ماه‌هاي ابتدايي طرح موضوع، اصلا جواب نامه‌هاي مديران فوتبالي را نمي‌دادند. اما وقتي هيات رييسه تهديد به جلوگيري از ورود دوربين‌ها به ورزشگاه كرد، مديران باشگاه‌ها و فدراسيون و سازمان ليگ جلسه‌اي با عزت‌الله ضرغامي رييس پيشين صدا و سيما برگزار كردند؛ جلسه‌اي كه تقريبا فرماليته و نمايشي بود، چرا كه هيچ خروجي مثبتي براي فوتبال ايران به همراه نداشت. در آن مقطع با وجود اينكه مديران فدراسيون فوتبال حاضر شده بودند براي قرارداد سال اول به جاي 180 ميليارد تومان، چهل ميليارد تومان حق پخش دريافت كنند، رسانه ملي با اعلام اين موضوع كه طبق قانون اجازه پرداخت اين مبلغ به فوتبالي‌ها را ندارند از انجام اين كار سرباز زد. در نهايت علي كفاشيان كه آن روزها به خاطر ابهامات درباره صورت‌هاي مالي فدراسيون فوتبال و همچنين بركناري هادي آيت‌اللهي، فريده شجاعي و مهدي‌محمدنبي از بدنه مديريتي اين مجموعه تحت فشار بود، نامه‌اي به تاج نوشت و رسما دستور داد كه سازمان ليگ تا اطلاع ثانوي از ورود دوربين‌ها به ورزشگاه‌ها جلوگيري كند.
در همان مقطع با اينكه انتظار مي‌رفت مردم به عدم پخش بازيهاي ليگ اعتراض شديد داشته باشند، هيچ مشكل خاصي به وجود نيامد. صداوسيما هم برنامه‌هاي ديگري را جايگزين فوتبال كرد و چند هفته بازيهاي ليگ پخش نشد. در آن مقطع رسانه ملي اين آمادگي را داشت كه تا پايان فصل هم بازيهاي ليگ برتر را پخش نكند. اما با دخالت وزير ورزش وجوانان اين غائله براي مقطعي ختم به خير شد. مسوولان وزارت ورزش به موضوع ورود كردند و خودشان طرف مذاكره صدا و سيما شدند.
محمود گودرزي، وزير ورزش و جوانان در گفت‌وگوي نوروزي خود با روزنامه «اعتماد» صراحتا اعلام كرده بود كه ديگر خبري از قرارداد حق پخش تلويزيوني نخواهد بود. نكته‌اي كه بنا به دلايلي نامعلوم توجه ويژه‌اي به آن نشد. گودرزي درباره علت ورود خود به داستان اختلاف صداوسيما و فدراسيون فوتبال گفته بود: « صدا و سيما مي‌گويد اگر وضع ما از لحاظ اعتباري خوب شد، پول فوتبال را مي‌دهند. البته طبق قانون آنها نمي‌توانند به راحتي اين كار را انجام بدهند. نياز به مصوبه و تفسير مجمع تشخيص است. اما طبق مذاكرات و تفاهم انجام شده، از اين پس چيزي به اسم حق پخش وجود ندارد و پرداختي صداوسيما در قالب كمك به ورزش كشور خواهد بود، چرا كه قبلا مجمع تشخيص مصلحت اعلام كرده است كه ديگر چيزي به نام حق پخش تلويزيوني فوتبال نبايد وجود داشته باشد. آنها اين قرارداد را طبق قانون رد كردند و كارشان هم درست بود. در نهايت قرار شد صدا و سيما از طريق وزارت ورزش و جوانان به ورزش كشور كمك بكند. اگر از ما كمك مي‌خواستند از همان اول ورود مي‌كرديم. اما مديران فوتبال خودشان اين قضيه را حاد كردند و افتادند به كارهاي راديكال و تهديد كردن كه ما راه نمي‌دهيم دوربين‌ها را و اين حرف‌ها. ديديد كه تلويزيون هم پخش نكرد بازي‌ها را اصلا. آقاي ضرغامي با بنده حرف زدند و گفتند كه سفت و سخت ايستاده است تا بازي‌ها را پخش نكند. و اين را مطمئن باشيد كه فوتبال لطمه مي‌خورد و همين كار نصفه و نيمه هم به زمين مي‌خورد.» گودرزي درباره علت ورودش به اين موضوع هم به «اعتماد» گفته بود: «من ديدم كه فوتبال دارد ضربه مي‌خورد. مسوولان فوتبال به فكر فوتبال نبودند. اگر بودند به نحوي رفتار مي‌كردند كه حمايت‌هاي وزارت ورزش و جوانان و صدا و سيما را جلب كنند. حمايت تمام مسوولان اثرگذار را جلب مي‌كردند. اينها فقط يك جزيره‌اي هستند كه دنبال كار خود هستند. در حالي كه بايد وزارت ورزش و مسوولان و دولت را مجاب مي‌كردند كه از فوتبال به خاطر مردم حمايت كنند. اما چرا اين كار را نكردند.»
صحبت‌هاي محمود گودرزي كاملا شفاف و واضح بود. اما هيچ‌وقت درباره واقعيت پرونده حق پخش فوتبال به اذهان عمومي واقعيت گفته نشد. گودرزي حتي در جلسه اخير مجمع فوق‌العاده فدراسيون فوتبال هم وقتي با تهديد اعضاي مجمع براي موضوع حق پخش روبه‌رو شد، به آنها اعلام كرد كه تهديد نكنند و فقط از هيات رييسه و مديران فدراسيون بخواهند كه موضوع را براي احقاق حقوق واقعي فوتبال پيگيري كنند. با اين وجود وقتي وزير ورزش بارها اعلام كرده است كه حق پخش ورزش كشور جايگزين حق پخش فوتبال شده است، چرا هنوز تكليف اين پرونده مشخص نشده است؟ مديران فوتبال مي‌گويند طبق قانون afc بايد اين پول را دريافت كنند. رسانه ملي هم تاكيد دارد كه طبق قوانين و مصوبه مجمع تشخيص مصلحت نظام، اجازه پرداخت اين پول به فوتبال را ندارد. و اين اختلافات تا به امروز هم ادامه دارد.
صداي باشگاه‌ها درآمده است. آنها سهم خود را از حق پخش فوتبال مي‌خواهند. كنفدراسيون فوتبال آسيا از سازمان ليگ درخواست بيلان مالي درآمد و هزينه‌ها را خواسته است. در چنين شرايطي هنوز تكليف مهم‌ترين قرارداد تجاري و اقتصادي در فوتبال ايران روشن نشده است. حق پخش مطالبه تمام اهالي فوتبال ايران است و صداوسيما هم اين پول را به فوتبال پرداخت نكرده است. آن هم در شرايطي كه در آستانه شروع مسابقات ليگ برتر پانزدهم فوتبال هستيم. سازمان ليگ روزي خبر از قرارداد 180 ميليارد توماني حق پخش فوتبال مي‌داد و امروز نتوانسته از صدا و سيما مبلغ 23 ميليارد تومان براي پخش مسابقات سال گذشته دريافت كند.
همين مساله باعث شد روز گذشته جلسه فوق‌العاده هيات رييسه فدراسيون براي تعيين تكليف اين پرونده برگزار شود. در اين نشست هيات رييسه به علي كفاشيان و تاج ماموريت داد تا پيش از شروع مسابقات ليگ برتر، اين پرونده را به نتيجه برسانند. در همين راستا روز گذشته اعلام شد كه علي كفاشيان بالاخره توانسته براي تعيين تكليف اين مساله، از محمدسرافراز رييس رسانه ملي وقت ملاقات بگيرد. به اين ترتيب قرار است او روز چهارشنبه با رييس سازمان صدا و سيما براي تعيين تكليف قرارداد حق پخش جلسه‌اي برگزار كند.
در روزهايي كه محمود گودرزي به عنوان متولي ورزش كشور درباره ماجراي حق پخش سكوت اختيار كرده است، مديران فوتبال ايران رسما اعلام كرده‌اند كه اگر صدا و سيما پول فوتبال را ندهد، مجبور هستند باز هم از ورود دوربين‌ها به ورزشگاه‌ها جلوگيري كنند. اما اين راه‌حل آخر آنها نيست. در صورت عدم حاصل شدن نتيجه مثبت در اين مذاكرات حتي احتمال تعطيلي موقت ليگ فوتبال ايران هم وجود دارد، چرا كه هيات رييسه روز گذشته رسما تصميم گرفت كه اگر حقوق فوتبال از رسانه‌ملي استيفا نشد، محكم‌تر از سال گذشته، از پخش بازيهاي هفته اول جلوگيري شود و اين اتفاق تا دريافت حق فوتبال ادامه پيدا كند. در صورتي كه مذاكرات باز هم به نتيجه نرسد هيات رييسه حتي به كفاشيان اختيار داده كه دستور تعطيلي مسابقات فوتبال ايران را هم صادر كند. اين تصميم واحدي بود كه روز گذشته در جلسه هيات رييسه فدراسيون اتخاذ شد. اما اينكه مديران فوتبال آيا جرات تعطيلي فوتبال ايران و مقابله محكم‌تر با صدا و سيما را خواهند داشت يا نه سوالي است كه همه به دنبال جواب آن هستند، چرا كه آنها سال گذشته براي جلوگيري از نابودي فوتبال ايران مجبور شدند بدون گرفتن پول، باز هم با صدا و سيما تعامل كنند. حال بايد ديد كه در چند هفته آينده چه اتفاقي رخ خواهد داد. صدا وسيما طبق اعلام فدراسيون و سازمان ليگ در حال حاضر 23 ميليارد تومان به فوتبال بدهكار است. آيا سرافراز راضي مي‌شود اين پول را به فوتبال بدهد؟ اگر اين اتفاق رخ داد تكليف قرارداد فصل پيش‌روي فوتبال ايران به كجا خواهد رسيد؟
اين سوالات نا اميدي را در بين جامعه فوتبال حاكم كرده است، چرا كه هيات رييسه فدراسيون هم خوب مي‌داند كه احتمال توافق با صدا و سيما و پول گرفتن از آنها در شرايط فعلي تقريبا شدني نيست.