نماينده سابق ايران در اوپك در گفت‌وگو با «اعتماد»:
ايران درخواست پيگيري اضافه توليد اعضا را به اوپك ارايه دهد
گروه اقتصادي| قيمت نفت با ثبت ششمين هفته كاهشي به 48 دلار و 61 سنت در هر بشكه رسيد.
به گزارش «اعتماد»، حالا از پس يك ماه و نيم سقوط مداوم قيمت نفت، هر بشكه نفت ديروز در بازارهاي جهاني 11 دلاري ارزان‌تر فروخته مي‌شود. بررسي‌ها نشان مي‌دهد هر بشكه نفت برنت درياي شمال با 91 سنت كاهش 61/48 دلار فروخته شد. اين نوع نفت تا 45/48 دلار، كمترين قيمت در 6 ماه گذشته نيز پايين آمد. برخي تحليلگران معتقدند بايد جهان خود را براي نفت 30 دلاري نيز آماده كند. حالا روحاني كه دولت را با نفت حدود 100 دلاري تحويل گرفت بايد طعم تلخ نفت 48 دلاري را مزه مزه كند. اگر شرايط اينگونه باقي بماند احمدي‌نژاد همچنان ركورد‌دار بي‌رقيب قيمت نفت خواهد بود؛ نفتي كه در دوران جنگ با قيمتي متوسط 53/23 دلار فروخته مي‌شد و در دوره رياست‌جمهوري هاشمي به 17 دلار در هر بشكه به‌طور متوسط رسيد اما در دوره اصلاحات قيمتش ركورد 12 دلار را شكست و در دوران احمدي‌نژاد روي 140 دلار را هم ديد. زمانه حالا تغيير كرده است. آيا كاهش قيمت نفت خبر بدي است؟ سال‌هاي پيش اگر كسي مي‌خواست به اين سوال پاسخ دهد، مي‌پرسيد شما، يعني سوال‌كننده، در كدام نقطه زمين ايستاده‌ايد اما امروز شرايط كمي تغيير كرده است. حالا فضا جوري است كه خبر كاهش قيمت نفت مي‌تواند براي آنكه در عربستان ايستاده است، خبري خوشايند باشد و براي امريكايي‌ها خبري بد. شرايط تغيير كرده است. اين امر سبب تغيير محاسبات مي‌شود. امروز كاهش قيمت نفت براي كدام كشورها خوشايند و براي كدام كشورها غم‌انگيز است؟ ايران در اين ميان چگونه وضعيتي دارد. ايران آماده مي‌شود وارد بازارهاي جهاني شود. تحريم‌ها آخرين روزهاي حضورشان را پشت سر مي‌گذارند و پيام روشن ايران چه قبل از توافق و چه بعد از توافق بازگشت به سرزمين تجاري‌اش بوده است. زنگنه پيش از اين وقتي با اين سوال روبه‌رو شد كه آيا ايران حاضر است به بهاي حفظ قيمت نفت سهم خود از بازار را افزايش ندهد، گفت: ايران به هر قيمتي بازپس‌گيري سهم خود را از بازار در دستور كار خواهد داشت.
نفت تنها زير فشار سياست نيست
محمدعلي خطيبي، نماينده سابق ايران در اوپك در خصوص موقعيت ايران و آينده قيمت نفت گفت: بازار تنها تحت فشار سياسي نيست، بررسي‌ها نشان مي‌دهد اضافه توليد قابل توجهي در بازار وجود دارد. وي گفت: متاسفانه اضافه توليد برخي كشورها سبب شده است بازار به هم بريزد و در نتيجه تمامي توليدكنندگان نفت متضرر شوند. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا كاهش قيمت نفت در قالب پروژه‌اي سياسي و براي تخريب منافع برخي كشورها صورت مي‌گيرد، گفت: ببينيد مي‌توان در قالبي ديگر اين مساله را بررسي كرد. برخي كشورها اضافه توليد دارند، آن وقت مي‌بينيم كه اوپك نيز برخوردي جدي با آنها نمي‌كند. او در توضيح اين مطلب افزود: ايران در اين شرايط قصد بازگشت به بازار نفت را دارد و از اين رو همان زمان كه اجلاس اوپك برگزار شد، اعلام كرد كه با سقف توليد 30 ميليون بشكه موافق نيست اما وقتي برخي كشورها پافشاري كردند، ايران نيز به احترام اين كشورها با مساله موافقت كرد اما حالا معلوم مي‌شود كه اعضاي اوپك حتي به توافق خودشان نيز پايبند نيستند. اين كارشناس بازار نفت ادامه داد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد روزانه حدود دو ميليون اضافه توليد در بازار نفت وجود دارد. همين امر بدان معناست كه برخي كشورها به تعهدات خود پايبند نيستند و سقف توليد را رعايت نكرده‌اند و به كاهش بيشتر قيمت نفت دامن زده‌اند. وي گفت: اين اقدام با هر هدفي صورت گرفته باشد، مي‌تواند به كاهش درآمدهاي نفتي در كل منجر شود و البته بايد توجه داشت آنها كه به اين روند دامن مي‌زنند، خود نيز در نهايت متضرر خواهند شد. وي در پاسخ به اين سوال كه به نظر شما سياست ايران در چنين شرايطي بايد چگونه باشد، گفت: من معتقدم ايران بايد از دبيرخانه و دبيركل اوپك بخواهد كه متخلفان شناسايي شوند و مورد برخورد قرار بگيرند. متاسفانه برخي اعضا فراموش كرده‌اند كه تضعيف قيمت نفت در نهايت به ضرر همه اعضا خواهد بود و اگر اين روند ادامه پيدا كند قدرت اقتصادي كشورهاي اوپك با چالش رو به رو مي‌شود. وي در جواب اين سوال كه بيشترين اضافه توليد به كدام كشور تعلق دارد، گفت: اين امر كاملا مشخص است، بسياري از كشورها امكان اضافه توليد چنداني ندارند، ليبي دچار بي‌ثباتي داخلي است، عراق مشكلات مشخصي دارد و ايران نيز به دليل تحريم اين امكان را ندارد، در چنين شرايطي شناسايي عاملان تزريق نفت بالاتر از سقف تعيين شده به بازار كاملا مشخص است. در عين حال دبيرخانه اوپك به آمارها روزانه توليد و عرضه نفت دسترسي دارد. خطيبي در جواب اين پرسش كه آيا در چنين موقعيتي افزايش عرضه نفت ايران به بازار سبب كاهش بيشتر قيمت نفت نخواهد شد؟ گفت: ايران قصد دارد به صورت آني وارد بازار نفت شود. برخي اين موضوع را مطرح مي‌كنند و اين طور برداشت مي‌كنند كه ايران براي حفظ قيمت بايد به بيرون ماندن از بازار رضايت دهد اما اين طور نيست كه ايران بخواهد در مدت زماني كوتاه حجم عرضه نفت به بازار را اضافه كند. وي ادامه داد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد تحريم‌هاي ايران اواخر پاييز يا زمستان سال جاري لغو مي‌شود، اگر اعضا همكاري كنند و از تزريق اضافه توليد به بازار خودداري كنند، ورود نفت ايران نمي‌تواند قيمت‌ها را متزلزل كند. نماينده سابق ايران در اوپك خاطرنشان كرد: ايران در چند سال اخير آسيبي به قيمت نفت نزده است و در روزهاي اخير هم حسن‌نيت خود را اعلام كرده است. وقتي ايران اعلام مي‌كند در روز تنها 500 هزار بشكه افزايش توليد خواهد داشت كه آن را هم به مرور افزايش مي‌دهد، نشان‌دهنده نيت مثبت ايران است. اين مساله را هم بايد به اعضاي اوپك گوشزد كرد. علاوه بر اين اگر برخورد با متخلفان هم انجام شود و سقف توليد سي ميليون بشكه در روز رعايت شود، نتايج خوبي براي تمام كشورهاي عضو اوپك رقم خواهد خورد.
هنوز اتفاقي نيفتاده است
محمدعلي خطيبي، همچنين در خصوص رفت و آمد شركت‌هاي بزرگ نفتي به ايران و آينده سرمايه‌گذاري‌ها در صنعت نفت با توجه به چشم‌انداز بازار گفت: برخي كاهش قيمت نفت را به سرمايه‌گذاري‌هاي نفتي در ايران نيز ربط مي‌دهند در حالي كه بايد قبول كرد كه هنوز اتفاقي رخ نداده است. وقتي لغو تحريم‌ها هنوز اجرايي نشده است، شركت‌هاي خارجي فعلا تنها ابراز تمايل كردند كه در صورت لغو تحريم‌ها در ايران سرمايه‌گذاري كنند. وي گفت: حتي سرمايه‌گذاري‌ها نيز تهديدي براي قيمت نفت نيست چرا كه در صورت سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي بالا دستي نفتي، حداقل سه تا چهار سال طول مي‌كشد تا پروژه‌ها عملي شوند. وي گفت: به‌طور مثال شش سال از سرمايه‌گذاري در نفت عراق مي‌گذرد اما مدت كوتاهي است كه نفت حاصل از اين سرمايه‌گذاري به بازار آمده است. به همين خاطر در كوتاه‌مدت اين سرمايه‌گذاري‌ها تاثيرات مهمي بر بازار نفت نخواهد گذشت. حتي مي‌توان اميدوار بود كه سه يا چهار سال آينده وضعيت قيمت نفت با امروز متفاوت باشد و زماني‌كه محصولات نفتي حاصل از سرمايه‌گذاري‌هاي سال جاري به بازار بيايد، اوضاع بهتر باشد. وي افزود: بحث ديگري هم كه در اين ميان مطرح شده، اين است كه ايران احتمالا به سرعت توليدات نفت خود را افزايش خواهد داد كه البته چنين چيزي هم صحت ندارد. زيرا ايران اعلام كرده است كه توليدات خود را در كوتاه‌مدت و به شكل تدريجي 500 هزار بشكه در روز افزايش خواهد داد. اين اتفاق هم احتمالا و با توجه به گفته‌هاي وزير نفت در زمستان رخ مي‌دهد. در زمستان و پاييز همواره مشتريان نفتي بيش از فصول ديگر هستند، به همين خاطر ايران در زمستان مي‌تواند از مشتريان فصلي استفاده كند. اما روند افزايش تدريجي به كاهش شديد قيمت منجر نخواهد شد.