قفل بر موتور بورس
اميرعباس قادري |با توجه به تحولات اخير و تشديد تنش‌هاي نظامي ميان ايران و اسراييل، انتظار مي‌رود كه بازار سرمايه در نخستين روز بازگشايي هفته با فشار فروش سنگين و صف‌هاي گسترده فروش مواجه شود. در چنين شرايطي، احتمالا بازگشايي بازار با دامنه نوسان محدودتر (مثلا مثبت و منفي ۱ درصد) براي سهم‌ها و همچنين صندوق‌هاي قابل معامله در نظر گرفته شود تا از شدت نوسانات مقطعي و هيجاني جلوگيري شود. با اين حال، واقعيت اين است كه حتي در صورت اعمال چنين محدوديت‌هايي، موج سنگين عرضه در اكثر نمادها، چه در ميان سهم‌هاي بزرگ و شاخص‌ساز و چه در نمادهاي كوچك‌تر و اصطلاحا «شاخص هموزن‌ساز»، به قدري شديد خواهد بود كه بازارگردان‌ها نيز به سختي مي‌توانند تعادل را حفظ كنند. در واقع، فشار فروش آنقدر گسترده و رواني خواهد بود كه منابع نقدي بازارگردان‌ها نيز ممكن است براي جذب اين ميزان عرضه كفايت نكند. بازار سرمايه ايران همواره نسبت به تحولات ژئوپليتيك حساس بوده، اما در ماه‌هاي اخير شدت اين حساسيت دوچندان شده است. از اوايل سال جاري تا همين هفته‌هاي گذشته، بازار با خوش‌بيني به اخبار مربوط به مذاكرات ايران با اروپا و به‌ويژه ايالات متحده، روندي متعادل تا صعودي را تجربه كرد. رشد نمادهاي دلاري، برگشت نقدينگي به گروه خودرو، بانكي‌ها و فلزات اساسي، همه ناشي از انتظارات سياسي بود، نه بهبود بنيادي واقعي. اما حالا، با وقوع درگيري‌هاي نظامي مستقيم و افزايش احتمال درگيري گسترده‌تر، اين اميدها جاي خود را به نگراني‌هاي عميق داده‌اند. در فضاي كنوني، حتي گزارش‌هاي مالي نسبتا خوب فصل بهار هم ديگر ديده نمي‌شود. يعني اگر شرايط سياسي باثبات باقي مانده بود، همين گزارش‌ها مي‌توانستند زمينه‌ساز يك حركت صعودي قوي براي بسياري از نمادها باشند، اما حالا سايه سنگين جنگ و نااطميناني همه چيز را تحت‌الشعاع قرار داده است. واقعيت اين است كه بازار به شدت سياسي شده است؛ يعني برخلاف سال‌هايي كه بازار عمدتا از متغيرهاي اقتصادي مانند نرخ دلار، نرخ بهره يا سياست‌هاي پولي بانك مركزي تاثير مي‌پذيرفت، اكنون اصلي‌ترين محرك بازار اخبار سياسي، به‌ويژه در سطح بين‌المللي است. اين درهم‌تنيدگي با ريسك‌هاي ژئوپليتيك باعث شده بازار در برابر كوچك‌ترين سيگنال منفي يا مثبت سياسي، واكنشي فوري و بعضا افراطي نشان دهد. در شرايط فعلي، تنها روزنه اميد مي‌تواند خبرهايي مبني بر تلاش اروپا براي كاهش تنش يا حتي سيگنال‌هايي از سوي امريكا در مسير بازگشت به مسير ديپلماتيك باشد. در غير اين صورت، تداوم فضاي جنگي و تهديدات متقابل، عملا بازار را در وضعيت انجماد و ترس نگه خواهد داشت و نمي‌توان انتظار داشت كه روند عادي يا حتي متعادل در كوتاه‌مدت بازگردد. در نهايت بايد گفت كه بورس تهران، در برهه فعلي بيش از آنكه آينه اقتصاد باشد، بازتاب مستقيم سياست و امنيت است و تا زماني كه سايه جنگ سنگين‌تر از منطق اقتصادي بر سر بازار باشد، نمي‌توان از تحليل‌هاي بنيادي يا تكنيكال انتظار معجزه داشت.تحليلگر بازار سرمايه