مديريت فرهنگي در دوران پساتحريم چگونه است
كليدهاي تازه براي شرايط تازه
محمدمهدي دادگو٭
اهالي فرهنگ و هنر، پتانسيل و انگيزههاي فراواني براي خلق آثار هنري دارند؛ پتانسيلي كه ميتواند سرچشمه اتفاقهاي خوب فرهنگي و هنري باشد و فرهنگ و هنر اين سرزمين را روزبهروز غنيتر و سازندهتر كند. اما اين پتانسيل و انگيزه براي به ثمر رسيدن، نياز به ديده شدن دارد؛ به درك شدن و فضايي كه اجازه بروز استعدادها را بدهد و آزاد و همراه باشد. در سالهاي اخير توجه به اين نياز اساسي فراموش شده و تلاشهاي مديران فرهنگي دولت يازدهم هم، براي جبران مشكلات اهالي فرهنگ و هنر، چندان كافي نبوده. مشكلات دنياي فرهنگ و هنر همچنان زياد است و از آنجايي كه در متن جامعه، مشكلات مهمتر و حياتيتري وجود دارد، توجه اصلي چه در مديران و چه در قشر عام، به سمت ديگري است. مشكلات اقتصادي و اجتماعي، آنقدر فراگير است كه انرژي اصلي معطوف به آنها شده است و در اين ميانه، فرهنگ و هنر به چشم نميآيد؛ اتفاقي طبيعي كه البته نبايد به آن عادت كرد و از كنار آن به سادگي گذشت. چون هم اهالي فرهنگ و هنر به ديده شدن نيازمندند و هم جامعه بدون فرهنگ و هنري سازنده، در حركت و زنده، جامعهاي خنثي و تهي ميشود. با تمام اينها، پيشبيني روزهاي آينده و دوران پساتحريم، نويد روزهاي خوبي را ميدهد. برجام كه به نتيجه برسد، تاثيرات مثبت آن در فرهنگ و هنر هم آغاز ميشود.
وقتي اضطراب و استرس جامعه از وضعيت اقتصادي، مشكلات اجتماعي و موانع ديگر از بين برود، ناخودآگاه رونق فرهنگ و هنر هم اتفاق ميافتد. زمينه رواني مثبت جامعه، باعث ميشود تا توجه به فرهنگ و هنر بيشتر شود و مردماني كه كمتر نگرانيهاي معيشتي و زندگي دارند، به سمت سالنهاي سينما، تئاتر، گالري و كتابفروشيها ميروند و همين حركت، يعني رونق فرهنگ و هنر. هنرمندان توسط مردم ديده ميشوند و در فضاي تازه و بازار تقاضاي فرهنگي مردم، مديران هم توجه بيشتري به فرهنگ و هنر خواهند داشت. در حال حاضر بايد اميدوار بود و البته به مديران فرهنگي توصيه كرد كه در اين روزهاي پيش از اجراي برجام، به كليدها و برنامههاي تازه براي فرهنگ و هنر فكر كنند. با آغاز اجراي برجام، شرايط تغيير ميكند و شرايط تازه، نگاه مديريتي تازه ميطلبد. با راه و روشهايي كه تا پيش از اين مرسوم بوده و البته در مواردي هم جوابگو، نميتوان براي فرهنگ و هنر در دوران پساتحريم، برنامهريزي كرد و اهداف كمي و كيفي تازهاي بايد در دستور كار مديران فرهنگي قرار بگيرد تا آرامش تازه، نقش موثري در از بين بردن ركود فرهنگي داشته باشد.
٭مدير سينمايي