فريبا نباتي/ صحبت از هدف و هويت كه مي‌شود هر كدام از ما فضايي را براي دستيابي به هدف و كسب هويت جست‌وجو مي‌كنيم. فضاي محبوب دهه‌هفتادي‌ها، دنياي اينترنت است و طبيعي است كه هدف و هويتش را در اين فضا جست‌وجو كند.
كمتر كسي است كه اين روزها در شبكه‌هاي مجازي صفحه نداشته باشد و ساعاتي را در آن نگذراند. چهره‌ها هم از اين قافله جا نمانده‌اند. بيشتر هنرمندان، ورزشكاران و حتي سياستمداران به دنياي هزار رنگ و جذاب مجازي پيوسته‌اند و در آن با طرفداران‌شان در ارتباطند؛ دنيايي كه بازتاب اتفاقات و پديده‌هاي جامعه را مي‌توان در آن ديد و گاهي حتي مي‌توان در آن جامعه را بيشتر و بهتر شناخت. بعضي اوقات اتفاقاتي در اين فضا رخ مي‌دهد كه جالب توجه است؛ يكي از اين پديده‌هاي تقريبا نوظهور در اينستاگرام درج لايك و فالو شدن توسط بازيگران، خواننده‌ها يا ورزشكاران در صفحه‌هاي شخصي افراد است؛ پديده‌اي كه اين روزها در بين نوجوانان و جوانان مد شده و حسابي طرفدار پيدا كرده. حسين هم يكي از آنهاست. برايش در دايركت پيغام مي‌گذارم، به ساعت نكشيده جواب مي‌دهد و موافقت مي‌كند به سوال‌هايم پاسخ دهد. چقدر اين لايك برات مهمه؟«خيلي زياد، خداييش باحاله ديگه، خودتم جاي من بودي همين كارو مي‌كردي. » اينها را حسين مي‌گويد. او در توضيح صفحه اينستاگرامش نوشته؛ «لايك شده توسط ليلا بلوكات عزيز».
لايك تو اعتبار من است!
حسين 22 ساله است، دانشجوي رشته كامپيوتر و به قول خودش فعلا بيكار. صفحه حسين بسته است 354 فالوئر دارد و بيش از140 پست در آن بارگذاري شده است. از او مي‌خواهم از لحظه لايك صفحه‌اش توسط ليلا بلوكات بگويد: «من ايشون رو تو صفحه‌ام فالو كرده بودم يه روز يكي از عكساشو گذاشتم و فرداش ديدم كه لايك كردن. خيلي خوشحال شدم انگار دنيا رو به من داده بودن. براي همين همون موقع اينو تو صفحه‌ام نوشتم كه همه بدونن.» الانم بابت اين لايك همونقدر خوشحالي؟ « نه به اون اندازه، اون مال چند ماه پيش بود. اوايلش خيلي خوشحالي اما بعدا عادي ميشه.» چقدر اين لايك برات مهمه؟ «خداييش باحاله ديگه، خيلي حس خوبيه، خودتم جاي من بودي همين كارو مي‌كردي.»
از حسين مي‌خواهم از حس حضورش در اينستاگرام بگويد: «دنياي جالبيه، دوستش دارم. متن مي‌خوني كلي عكس مي‌بيني، ناراحتي هم هست اما در كل جالبه.» مي‌خواهم از ناراحتي‌ها هم بگويد: «مثلا گاهي كامنت توهين‌آميز مي‌گيري، يا يك نفر رو فالو مي‌كني اما اون فالوت نمي‌كنه يا تو صفحه‌ات هست اصلا لايكت نمي‌كنه، اين رفتارا بي‌ادبي محضه و از نظر من اصلا جالب نيست.» مگه معيار سنجش نوشته‌ات رو لايك آدم‌ها تعيين مي‌كنه؟«نه ولي لايك يعني ديده شدن». شايد يه بازيگر يا ورزشكار پستت رو لايك كنه اما نخونده اين كارو انجام بده؟ «شايد، اينجوري كه شما ميگين هم درسته اما وقتي لايك مي‌گيري دلت به نوشتن و عكس گذاشتن ميره و چند ساعتي كه اينجايي خوش مي‌گذره.»
حسين برخي بازيگران و فوتباليست‌ها را نام مي‌برد كه صفحه‌شان را فالو كرده. او بعد از لايك ليلا بلوكات اميدوار شده كه روزي تعداد لايك چهره‌هاي سرشناس صفحه‌اش بيشتر از يكي شود: «شايد يه روزي بقيه هم بيان لايك كنن اون وقت اسم اونا رو هم تو صفحه‌ام مي‌نويسم چرا ننويسم؟ مگه چه ايرادي داره؟ وقتي يه آدم معروف لايك و فالوت مي‌كنه حس خيلي خوبيه، يه جورايي انگار به صفحه‌ات اعتبار ميده، همه همين كاررو مي‌كنن.»
به حسين مي‌گويم كه صفحه‌اش بسته است و نمي‌توانم پست‌هايش را ببينم، مي‌خواهم بگويد كه بيشتر چه چيزي به اشتراك مي‌گذارد؛ «بيشتر عكس خودم يا عكس‌هايي كه با دوستام گرفتم رو ميذارم. بعضي وقت‌ها هم عكس كساني كه دوسشون دارم مثل بازيگرها و بازيكن‌هاي محبوبم. شعر و متن هم كه حال اون لحظه‌ام باشه. مي‌نويسم.» خودتم متني نوشتي؟ «خيلي كم، بيشتر نوشته‌هاي شاعرها و نويسنده‌ها رو اشتراك ميذارم.»
وقتي فالو شدم رو ابرا بودم!
«فالو شده توسط پوريا پورسرخ» اين جمله را پرنيا در صفحه اينستاگرامش نوشته با 1398 فالوئر و 269 پست ارسال شده. بيش از 90درصد پست‌هاي بارگذاري شده در اين صفحه به تصاوير شخصي يا فيلم‌هاي پوريا پورسرخ هنرپيشه سينما و تلويزيون اختصاص يافته. بيشتر كساني كه پرنيا را لايك يا فالو كرده‌اند هم از علاقه‌مندان اين بازيگرند، اين را از عكس‌هايي كه روي پروفايل‌شان گذاشته‌اند و اسمي كه براي صفحه‌شان انتخاب كرده‌اند مي‌توان فهميد. صفحه پرنيا باز است و مي‌توان عكس‌ها و پست‌هايش را ديد. از معدود عكس‌هايي كه از خودش در صفحه گذاشته و پستي كه برايش نوشته مي‌توان بيشتر شناختش؛ دختر نوجواني حدودا 15 ساله. پرنيا از هواداران سرسخت پوريا پورسرخ بازيگر است. اين گفته را هم نام صفحه كه تركيبي از نام خودش و اين بازيگر است و هم عكس پروفايل و پست‌هاي به اشتراك گذاشته‌اش اثبات مي‌كند. او در توضيح صفحه‌اش علاوه بر تبليغ سريال كيميا كه هم‌اكنون با بازي پوريا پورسرخ در حال پخش از تلويزيون است از هنرمنداني كه صفحه‌اش را لايك و فالو كرده‌اند تشكر كرده.
پرنيا متولد سال 79 و كلاس اول دبيرستان است. او حتي ساخت صفحه اينستاگرامش را هم همزمان با روز تولد بازيگر محبوبش انتخاب كرده؛ يعني 4تيرماه. چهار ماه است كه صفحه را راه انداخته و حالا حدود 1400 فالوئر دارد و بيش از 200 پست. از پرنيا مي‌خواهم از حسش موقع فالو شدن صفحه‌اش توسط بازيگر محبوبش بگويد: «حس خيلي خوبي بود چون واقعا دوست داشتم كه اين اتفاق بيفته به قول معروف رو ابرها بودم.» عكس‌ها و اطلاعات رو معمولا از كجا جمع مي‌كني؟ «از طريق مصاحبه‌هاشون با مجلات و سايت‌ها يا اگر كاري در پيش توليد داشته باشن از صفحه كارگردان فيلم يا سريال دنبال مي‌كنم.» چقدر براي جمع كردن اين اطلاعات وقت ميذاري؟«حدودا يك ساعت و نيم تا دو ساعت.»
پرنيا دو صفحه ديگر هم در فيس‌بوك و اينستاگرام دارد كه كاملا شخصي ست. صفحه فيس‌بوك را سه سال و اينستاگرام را يك سال و نيم پيش ساخته.
مي‌پرسم چقدر براي صفحه‌هاي شخصيت زمان مي‌گذاري؟ «من چند وقته براي صفحه‌هاي شخصي‌ام وقت نگذاشتم چون زياد برام مهم نيستن.» چرا مهم نيستن؟ «چون كسايي كه دوست دارم باهاشون چت كنم از اعضاي خانواده يا دوستانم در همين صفحه هستن؛ بعدش هم خبرهاي جديدي كه مي‌خوام از دوستانم داشته باشم توي همين صفحه دنبال مي‌كنم. اين صفحه رو خيلي دوست دارم چون براي كسي ساختم كه از صميم قلب هوادارشم.» توي صفحه‌هاي شخصيت هم توسط چهره‌ها فالو يا لايك شدي؟«نه» اگر بشي اونها رو هم مثل اينجا زود به زود سر مي‌زني؟ «بله! حتما!» دوست داري ديگه كي فالوت كنه؟«دوست دارم سحر جعفري‌جوزاني، مهراوه شريفي‌نيا و ميلاد كي‌مرام من رو فالو كنن. من عاشق سينما هستم. سال بعد مي‌خوام رشته سينما رو انتخاب كنم و بازيگر شم.»
نگاهي به پست‌هاي پرنيا مي‌اندازم. زير يكي از پست‌هايش نوشته: «دنياي من پنج حرفه، پوريا، اونم از نوع پورسرخ.» مي‌پرسم اگر يك روز پوريا پورسرخ آنفالوت كنه چه كاري مي‌كني؟«خيلي خيلي ناراحت ميشم اما نااميد نمي‌شم.» نااميد از چي؟« اينكه دوباره فالوم كنه.»
او در يكي از پست‌هايش عكس مشترك اليكا عبدالرزاقي و شقايق دهقان دو تن از بازيگران تلويزيون را گذاشته و از اليكا عبدالرزاقي تشكر كرده كه لايكش كرده و به او توجه داشته، دو نفر از دوستانش هم بابت اين اتفاق به او تبريك گفته‌اند.
از پرنيا نظر پدر و مادرش را درباره اين كارش مي‌پرسم برخلاف تصورم مي‌گويد كه پدر و مادرش موافق اين كارش هستند: «دايي، خاله و عمه‌ام مخالفت مي‌كنن، از نظر اونها اين كار بي‌فايده‌ست اما مادرم و پدرم تشويقم مي‌كنن چون علاقه‌ام رو مي‌دونن. اونا حمايتم مي‌كنن و ميگن بذارين كاري كه دوست داره انجام بده.» مي‌پرسم پدر و مادرت توي صفحه‌ات هستند؟ «نه نيستن اما صفحه رو ديدن. گاهي درباره اتفاقاتي كه توي پيجم مي‌افته سوال مي‌كنن و برام مجلاتي كه درباره بازيگر مورد علاقه‌ام نوشته تهيه مي‌كنن.»
لايك براي پستي كه هرگز ارسال نشد!
«لايك شده توسط حميد لولايي». اين نوشته در جالب‌ترين صفحه‌اي است كه در اينستاگرام مي‌بينم با هفت فالوئر و بدون هيچ پستي. براي ادمين پيغام مي‌گذارم و مي‌خواهم خودش را معرفي كند. مي‌نويسد: «شهاب 20ساله. » عكس پروفايل و نام صفحه هيچ كدام متعلق به شهاب نيست. عكس پروفايلش تصوير بيابان است و اسمش تركيبي از چند حرف لاتين كه به ظاهر معناي خاصي ندارد. شهاب فروشنده يك بوتيك لباس زنانه است. از او درباره لايك حميد لولايي مي‌پرسم و مي‌گويم در حالي كه هيچ پستي نداري چطوري لايك شدي؟«قبلا يه صفحه داشتم اونجا منو لايك كردن. صفحه‌ام پاك شده اما خواستم خاطره‌اش باشه براي همين تو صفحه جديد هم نوشتم.» الانم ايشون رو فالو كردي؟ «بله.» فكر مي‌كني دوباره لايكت مي‌كنه؟ «خيلي دوست دارم البته خيلي خوشحال ميشم اگه فرهاد مجيدي لايكم كنه خيلي دوسش دارم و آرزومه كه از نزديك ببينمش.» فكر مي‌كني با لايك فرهاد مجيدي چه اتفاقي مي‌افته؟« لايكش خيلي مهمه. فقط لايك كنه، همين كافيه!» فالو و لايك آدم‌هاي سرشناس برات چقدر اهميت داره؟«خيلي خوبه، اون لحظه حس خيلي خوبي داري، وقتي براتون اتفاق بيفته مي‌فهمين من چي ميگم.» معمولا چه كسي رو فالو مي‌كني؟«صفحه جديدمو تازه ساختم هنوز زياد فالوئر نداره، برام فرقي نداره، اما بيشتر فوتباليست‌ها و بازيگرها رو، اونايي كه دوسشون دارم.» تعداد فالوئر چقدر برات مهمه؟ «خوبه ديگه، تعداد آدمايي كه مي‌بيننت بيشتره. اين انگيزه ميده بهت كه فعال باشي.»
وقتي از شهاب خداحافظي مي‌كنم مي‌بينم كه صفحه من را هم فالو مي‌كند و بعد مي‌نويسد من فالوتون كردم، شما نمي‌كنيد؟