از روزنامه‌نگاري آنلاين تا شيوه‌هاي جست‌و‌جو در وب

اعتماد| انتشارات ثانيه يكي از معدود انتشاراتي‌هايي است كه به چاپ كتاب‌هاي تخصصي در حوزه روزنامه‌نگاري، ارتباطات و رسانه مي‌پردازد. امسال غرفه اين انتشارات با 9 عنوان كتاب جديد در همين حوزه در نمايشگاه مطبوعات حاضر شد. ثانيه با گذشت 12 سال از تاسيس خود از اساتيد و پژوهشگران ارتباطات و روزنامه‌نگاري براي تاليف و ترجمه آثاري كه به چاپ مي‌رساند بهره مي‌برد. با برخي از كتاب‌هاي ثانيه آشنا شويد.

نوشتن براي روزنامه‌نگاران
اين كتاب درباره فنون نوشتن روزنامه‌نگارانه بحث مي‌كند. يكي پس از ديگري؛ تا خواننده پيام را دريافت كند. يا لطف لطيفه نوشتاري را دريابد، به خواندن ادامه دهد و به سوي بيشتر خواندن تشويق شود. در روزنامه‌نگاري، خوب نوشتن، فني اساسي است. بدون اين فن، خبرهاي مهم، ماجراهاي عجيب‌و‌غريب، تحليل و تفسير، شايعه و نظر، با پيام دروني خود به آگاهي مخاطبان نخواهد رسيد.
نوشتن اما ‌گاه به‌خودي‌خود دل‌انگيز است: يافتن واژه درست، آن را با واژه‌هاي ديگر متناسب‌كردن تا جمله‌اي رسا شكل گيرد، ساخت يك پاراگراف مطلوب كه معنا را برساند و رغبت خواندن پديد آورد و… نگارش يك قطعه خوب كه تشويق سردبير را در پي آورد و سپس رضايت خوانندگان و همكاران را، غرورانگيز است.
اين كتاب يك راهنماي عملي براي كساني است كه براي انتشار در روزنامه‌ها و نشريه‌ها مي‌نويسند؛ يعني كارآموزان خبر، دانشجويان روزنامه‌نگاري و حتي آنان كه صاحب تجربه در اين كار هستند. بنابراين، هم مضمون كتاب براي روزنامه‌نگاران حرفه‌اي، هم براي ديگران كه نوشتن كار آنان نيست، اما مي‌نويسند ـ مثلِ كساني كه براي بخش آگهي‌ها مي‌نويسند يا كساني كه نوشتن را دوست دارند ـ مفيد است.
اين كتاب درباره روزنامه‌نگاري نيست و براي اين تاليف نشده است تا انواع مهارت‌ها را در عرصه روزنامه‌نگاري توضيح دهد.
اين كتاب تنها روزنامه‌نگاري خبري نوشتاري را به طور اختصاصي دربرنمي‌گيرد و حرف‌هايي در مورد نگارش در رسانه‌هاي شنيداري و تصويري هم دارد. اين كتاب به خواننده شيوه‌هاي دستيابي به اطلاعات، خبرگيري تحقيقي يا مصاحبه را- مگر به‌صورت گذري ـ نمي‌آموزد. اما در عين‌حال دبيران، معاونان سردبيران يا جانشينان آنان كه بايد گروهي را براي نگارش حرفه‌اي آموزش دهند آموزه‌هاي اين كتاب را در جايگاه راهنماي نگارش، مفيد خواهند يافت.
فنون بريدن عكس و تصوير، نوشتن تيتر يا تاييدگرفتن از منابع خبري را در كتاب‌هاي ديگر بجوييد؛ نيز فنون ويرايش، طراحي و حقوق رسانه‌ها را. از ديدگاه ما، نگارش مبناي كار حرفه‌اي روزنامه‌نگار است كه بدون فراگرفتن آن، بقيه مهارت‌ها بي‌معنا خواهد بود. آن فنون به‌نظر ما نياز به منابع خاص دارد.

اهميت نگارش روزنامه‌اي
شايد اين پرسش ساده‌لوحانه به‌نظر ‌آيد كه: چه كسي به نگارش روزنامه‌نگارانه اهميت مي‌دهد؟ روشن است كه همه روزنامه‌نگاران- به‌خصوص سردبيران ـ آرزو دارند خوب بنويسند يا قطعه‌هاي عالي را چاپ كنند؛ دريغ كه هميشه نمي‌توانند.
تجربه برخي از دانش‌آموختگان رشته روزنامه‌نگاري از نخستين «كار عملي» اين است كه آنچه در مدرسه و دانشكده آموخته‌اند، نه ارزش دارد و نه آن آموزه‌ها را دبيران و سردبيران به چيزي مي‌گيرند.
البته؛ اين شايد به آن معنا باشد كه آنچه به آنان در كلاس آموخته‌اند، به‌جاي آنكه كمكي به اجراي كارهاي دلخواه در محيط‌هاي حرفه‌اي كند، آموزه‌هايي است در حد زيبايي برج عاج كه آنجا كاربرد ندارد. ضمن آنكه الزام‌هاي حرفه‌اي چيز ديگري است. دوره‌هاي روزنامه‌نگاري در انگلستان ـ برخلاف آموزش‌هاي مشابه در سرزمين‌هاي ديگر ـ به واقعيت‌هاي نياز حرفه‌اي نزديك‌تر است. در آن دوره‌ها، استادان با تجربه‌تر و حرفه‌اي‌تر آموزش مي‌دهند و آموزش عملي‌تر است.
مشكل اينجاست كه گويا بسياري از سردبيران و روزنامه‌نگاران ارشد به اين مهم اهميتي نمي‌دهند كه آنچه در روزنامه آنان درج مي‌شود، از نظر دستوري و فنون نگارشي، بي‌عيب باشد. چنان‌كه هري بلامايرز (Harry Blamires) در كتاب «نگارش انگليسي خود را درست كنيد»
(Correcting Your English) فهرستي از رايج‌ترين و مهم‌ترين موارد لغزش‌هاي نگارش را در رسانه‌ها آورده است (نيز چنان‌كه در ايران، دكتر ابوالحسن نجفي در كتابِ غلط ننويسيم ـ انتشارات نشر دانشگاهي چاپ سوم، سال ۱۳۷۰ـ بحث كرده است.) كه هر روز يافت مي‌شود.
 گاهي خوانندگان ممكن است از ديدن موارد متعدد، غلط‌هاي املايي و دستوري در مطبوعات رايج غافلگير شوند. آنان ممكن است از اينكه حجم اين غلط‌ها، در روزنامه‌ها و مجله‌ها- نيز راديو و تلويزيون ـ چنين زياد است، در شگفتي بمانند. سرهم‌كردن جمله‌هاي نارسا و انبوه كه به‌صورت روزنامه به خانه مي‌بريم يا به خانه ما راه مي‌يابد (ازطريق راديو و تلويزيون) چنان آشفته است كه ما با شگفتي از خود مي‌پرسيم واقعا رسانه‌ها را نيروهاي تحصيلكرده تدارك مي‌كنند؟
نويسنده: وينفورد هيكس با همكاري سالي آدامز، هريت گيلبرت و تيم هولمز
مترجم: استاد علي اكبر قاضي زاده
ناشر: ثانيه
سال انتشار: ۱۳۹۴
قيمت: ۱۴۰۰۰ تومان
«روزنامه‌نگاري آنلاين: مفاهيم و چالش‌ها» نوشته جين سينگر و مارك ديوز با گزيده و ترجمه محمود سلطان‌آبادي و مقدمه‌اي از پروفسور يحيي كمالي‌پور. در معرفي اين كتاب آمده است: امروزه شبكه جهاني وب و تكنولوژي‌هاي ديجيتال قدرتمندترين، سريع‌ترين و در عين‌حال تعاملي‌ترين كانال‌هاي ارتباطي در سطح جهان هستند. اين ابزارها نه‌تنها همه جنبه‌هاي زندگي روزانه ما را تغيير داده‌اند، بلكه باعث ظهور روش‌ها و مشاغل زيادي مانند روزنامه‌نگاري الكترونيك‌، تجارت الكترونيك‌، بانكداري الكترونيك، دولت الكترونيك و غيره شده‌اند. مقالات انتخاب‌‌شده در اين كتاب كه نوشته جين سينگر، استاد برجسته دانشگاه آيوواي ايالات متحده امريكا و مارك ديوز، استاد دانشگاه ليدن هلند و ايندياناي امريكاست، به مفاهيم و چالش‌هاي روزنامه‌نگاري آنلاين و تغييرات تازه‌اي كه در رويه و عمل روزنامه‌نگارانه با تحول تكنولوژي همراه شده است، مي‌پردازد.
«گزارشگري براي روزنامه‌‌نگاران» نوشته كريس فراست، مترجم: علي‌اكبر قاضي‌زاده. اهميت اين كتاب در نگاه به‌روزشده نويسنده به فضاي حرفه‌اي كار روزنامه‌‌نگاران است. اين كتاب يك متن كاربردي و آموزشي است كه با به‌كاربستن نكات آن، گزارشگران مي‌توانند در مهارت بسيار مهم گزارشگري رسانه‌‌اي موفق باشند. در مقدمه كتاب آمده است: كريس فراست برخلاف بسياري از نويسندگان متن‌هاي روزنامه‌نگارانه هم‌سن خود، در اين كتاب از اساس نه منكر نقش وسايل ارتباطي و مخابراتي تازه است و نه بهره‌گيري از اين تجهيزات را ناروا مي‌شمارد.  «روزنامه‌نگاري شهروندي و دموكراسي» نويسنده: لوك گود و ديگران، گزينش و ترجمه: محمود سلطان آبادي. مقاله‌هاي انتخاب‌شده در اين كتاب بيشتر درباره شهروند روزنامه‌نگار به‌مثابه مشاركت‌كننده مدني در يك دموكراسي و روزنامه‌نگاري شهروندي به‌مثابه تكنيكي از روزنامه‌نگاري بحث مي‌كند. اين كتاب دربرگيرنده هفت مقاله از نويسندگان و استادان برجسته در حوزه روزنامه‌نگاري شهروندي است.
«خبر و روزنامه‌نگاري در عصر ديجيتال» ويراسته استوارت آلن، مترجمان: حسن نمك‌دوست‌تهراني، علي‌اكبر قاضي‌زاده، احسان بخشنده، پدرام الوندي، محمدرضا نوروزپور، اميد جهانشاهي و محمود سلطان‌آبادي. اين كتاب ترجمه هفت مقاله از كتاب «خبر و روزنامه‌نگاري راتلج» است. اين كتاب به‌طور كلي نگاهي انتقادي به رويكرد رسانه‌ها در زمانه ما دارد. ناشر سعي كرده است ضمن كپسولي‌كردن مجموعه، به تفكر و ايده‌پردازي استوارت آلن، استاد برجسته روزنامه‌نگاري دانشگاه بورنماوت بريتانيا و سرويراستار كتاب احترام لازم را بگذارد. «تيترنويسي در وب» نوشته مجيد رضاييان، استاد دانشگاه در اين اثر مي‌كوشد تا در ادامه كتاب تيترنويسي خود، موضوع تيتر در وب را مورد بررسي و مطالعه قرار دهد و تكنيك‌هاي آن را براي روزنامه‌نگاران و دانشجويان اين رشته ارايه كند. مولف در مقدمه كتاب آورده است: در اين كتاب كوشيده‌ايم تا براي فهم بهتر موضوع «تيتر نويسي در وب» ابتدا شما را با مباني شكل‌گيري تيتر آشنا كنيم و ببينيم، چه نسبتي ميان ما، جهان و وب معنايي وجود دارد و وب‌نويسي چگونه به سه عنصر متن، فرامتن و زمينه وابسته است؟ در ادامه، سراغ «عوامل تاثيرگذار بر تيتر وب» رفته‌ايم. تلاش براي پاسخ به اين پرسش كه؛ تيتر در وب چه اندازه تابع متن است و چه اندازه تابع حاشيه؟
«شيوه‌هاي جست‌وجو و جمع‌آوري اخبار در وب» نوشته محمود سلطان‌آبادي. موتورهاي جست‌وجوگر قواعد ويژه‌اي فراهم كرده‌اند تا به آنها بفهمانيد كه در وب به‌دنبال چه چيزي مي‌گرديد. اين كتاب به‌طور مفصل ابزارها و شيوه‌هاي جست‌وجو و جمع‌آوري اخبار در وب  - به‌خصوص در گوگل - و نحوه استفاده بهينه از آنها را شرح مي‌دهد.
«زبان تخصصي براي دانشجويان روابط عمومي» تاليف و ترجمه: احمد توكلي و حسين امامي. اين كتاب براي درس زبان انگليسي تخصصي روابط عمومي جهت دانشجويان علوم ارتباطات و روابط عمومي تهيه و از يك پيش‌گفتار و ۱۵ درس درباره موضوعاتي مانند معرفي روابط عمومي، مباني و اصول، ارزش‌ها، ابزار، فعاليت‌ها، تفاوت‌ها و... تشكيل شده است.
«تحليل شبكه‌هاي اجتماعي» نوشته جواد افتاده با مقدمه‌اي از يونس شكرخواه. شكرخواه در مقدمه اين كتاب آورده است: اين اثر يك مجموعه دو پايه از هستي‌شناسي و روش‌شناسي است كه تحليل شبكه‌هاي اجتماعي را به مثابه محصولي مشترك از همگرايي جامعه‌شناسي، روان‌شناسي اجتماعي، مردم‌شناسي و ارتباطات اجتماعي در برابر علاقه‌مندان به مباحث شبكه‌هاي اجتماعي قرار مي‌دهد. خواننده اين اثر با مطالعه آن در سه مسير مشخص با رويكردهاي مفهومي تحليل شبكه‌هاي اجتماعي، با ادبيات و نظريه‌هاي مربوط به تحليل اين شبكه‌ها و در نهايت با دو نرم‌افزار رايج در تحليل اين شبكه‌ها آشنا خواهد شد.