افزايش اميد در جامعه
عباس ملكي ٭
غرب و در راس آنها، وزارت خزانه‌داري امريكا تحريم‌هايي در تبادلات بانكي، امور مالي، روابط فرهنگي و علمي سازماندهي كرد و ايران را با محدوديت‌هايي روبه‌رو ساخت، به گونه‌اي كه خريد يك كتاب از ناشر بين‌المللي توسط ايرانيان و حتي دسترسي به برخي سايت‌هاي علمي و آكادميك كه حضور در آنها رايگان بود، غيرممكن شد. اين برنامه‌ريزي با تحريم ايران كه به صورت پيشرفته و مركب و با هدايت‌هاي لابي‌هاي صهيونيستي صورت گرفت، تقريبا تمامي نيازهاي طبقه متوسط شهري را از لحاظ فرهنگي، اقتصادي، علمي و... در برمي‌گرفت. بنابراين برجام به اين دليل اهميت دارد كه مي‌خواهد به جاي آن تحريم‌ها، اميد و عادي شدن را به زندگي ايرانيان بازگرداند و در همين چارچوب، يك استاد يا دانشجوي ايراني مي‌تواند از جديدترين دستاوردهاي علمي استفاده كند و يك كارآفرين مي‌تواند پروژه خود را كه مي‌تواند ابعادي بين‌المللي داشته باشد، اجرايي سازد و شريان‌هاي اقتصادي براي كشور به جريان افتد. با اين حال، مهم‌ترين مساله پسابرجام مي‌تواند تسهيل گسترش منابع انساني در كشورهاي همسايه باشد. هم‌اكنون در افغانستان مهندسان هندي و تجار ترك بيش از مهندسان و تجار ايران فعال هستند. اگر به دليل تحريم‌هاي در هم تنيده چنين فرصتي براي ايران مهيا نبود، اكنون وزارت امور خارجه ايران بهانه‌اي ندارد كه به توسعه مناسبات خود نپردازد. ايران از منابع طبيعي و موقعيت ژئواستراتژيك و ژئوپولتيك منحصربه‌فردي برخوردار است ولي بيش از منابع ديگري، منابع انساني از اهميت بيشتري برخودار هستند. منابع انساني ايران در شرايط امروز، بسيار جوان و تحصيلكرده است كه موجب شگفتي كشورهاي غربي است اما اين جوان هم‌اكنون بيكار است و ممكن است وقتي اين جوان هنگامي كه به بازار كار امريكا بپيوندد، تا عالي‌ترين سطوح مديريتي ارتقا يابد. اگر ما بتوانيم در دوران پسابرجام شرايط را براي گسترش مناسبات دوجانبه با كشورهاي مختلف و از جمله كشورهاي منطقه و آسياي مركزي فراهم كنيم تا از اين طريق، فرصتي براي حضور نيروي انساني ايران در آن كشورها فراهم شود و از اين طريق منابع انساني ما توسعه يابد، كاري كارستان كرده‌ايم.٭معاون اسبق وزارت امور خارجه