مديريت كشور سهل و ممتنع است
دولتي كه صدها ميليارد تومان بابت يارانه اين كالاها بپردازد، ديگر پول چنداني براي توسعه روستايي نخواهد داشت. توسعه آموزش و بهداشت و زيرساختهاي روستا فراموش ميشود. و در نهايت نيز روستاييان و نيز مصرفكننده و كل كشور همه متضرر ميشوند.
از سوي ديگر اين كار كمكي به توليد محصولات استراتژيك نيز نخواهد كرد. زيرا اگر براي كشاورز مقرون به صرفه باشد كه كالاي ديگري را با سود بيشتري توليد، و آن را بفروشد، طبيعي است كه تغيير در قيمت آب يا هر نهاده ديگر كشاورزي واقعيت را تغييري نخواهد داد و موجب كاهش ارزش افزوده ميشود و اين نيز به ضرر همه است. بهعلاوه وقتي آب مجاني باشد، كاشت هندوانه و خيار مقرون به صرفه ميشود، ولي كاشت محصولات مهم كه آب كمتري ميبرند، اهميت نخواهد داشت و اين برخلاف هدف اوليه طرح است.
ممكن است اين پرسش پيش آيد كه پس چه كار بايد كرد؟ آيا گرفتن حقابه با قيمت تمام شده ساير نهادههاي كشاورزي موجب افزايش هزينه و ضرر كشاورزان نميشود؟ آيا موجب نميشود كه آنان روستا را ترك كنند؟ اين پرسش درستي است و به طور قطع بايد براي آن چارهاي انديشيد. چارهاي كه در دسترس نيز هست. ولي اين چاره هرچه باشد، حذف قيمت نهادههاي كشاورزي نيست. واقعيت اين است كه انگيزه وزارت نيرو را در تعيين حقابه نميدانيم چيست. ولي از آنجا كه همه امور دچار اختلال شده، چنين برداشت ميشود كه آنان براي جبران برخي از كسري بودجه خود اقدام به تعيين چنين مبلغي كردهاند. در واقع به دليل بياعتمادي ميان طرفين، هرگونه اقدام دولت از سوي جامعه با سوءظن نگاه ميشود نگاهي كه چندان هم غيرواقعي نيست. بنابراين كشاورز گمان نميكند كه هدف از تعيين حقآبه منطقي كردن قيمت و كوشش براي صرفهجويي در مصرف آب است. بنابراين چاره اين است كه حقابه را واقعي دريافت كرد ولي مبلغ آن در حساب خاصي صرف توسعه روستا شود. به مصرف اموري از جمله زيرساختها، آموزش، بهداشت، خدمات كشاورزي و... برسد. در واقع منطقي كردن قيمت نهادههاي كشاورزي، بر پايه يك استدلال اقتصادي صورت ميگيرد و هدف آن مصرف بهينهتر اين نهادهها و آب براي توليد و بهرهوري بيشتر است و مبالغ به دست آمده نيز درون منطقه و روستا خرج خواهد شد، و صرف رفاه جامعه روستايي و روستاييان ميشود. تنها از اين طريق است كه ميتوان روستاييان را به ماندن در روستا ترعيب كرد و بهينهترين نوع مصرف آب و نهادههاي كشاورزي را ترويج كرد. ولي مجاني كردن اين عوامل، موجب تخريب و نابودي بيش از پيش كشاورزي خواهد شد. مديريت و اداره كشور امري سهل و ممتنع مينمايد، دچار سهلانگاري نشويم! اين سهلانگاريها به طور معمول با انگيزههاي انساني و خيرخواهانه رخ ميدهد.