مصر در احياي رابطه با رژيم صهيونيستي پيشقدم شد
ديدار در تل آويو پس از 9 سال
گروه جهان
رفت و آمدها به تل آويو افزايش يافته است. تحرك‌هاي ديپلماتيك براي خارج كردن پرونده صلح خاورميانه از پاريس تا قاهره رونق گرفته است. مصر اندك اندك از غبارهاي انقلاب‌هاي نيمه كاره خارج مي‌شود و به دنبال احياي جايگاه منطقه‌اي خود مي‌گردد.
روز گذشته عبدالفتاح السيسي، رييس‌جمهور مصر، سامح شكري، وزير امور خارجه خود را راهي تل آويو كرد. ماموريتي پس از 9 سال براي ديدار با بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستي. دستور كار اين نشست، بررسي ساز و كارهايي براي از سرگيري گفت‌وگوهاي سازش ميان اسراييل و فلسطين اعلام شده است. منابع خبري مي‌گويند كه شكري در اين نشست، پيشنهادهايي در خصوص طرح اخير فرانسه براي حل پرونده فلسطين و تلاش‌هاي رييس‌جمهور مصر در اين زمينه ارايه خواهد داد. البته تنها هدف از اين سفر هم بحث در خصوص مذاكرات صلح نخواهد بود و مسائل دوجانبه ميان مصر و اسراييل و همچنين پرونده‌هاي امنيتي مربوط به صحراي سينا نيز روي ميز رايزني‌ها قرار خواهد داشت. سامح شكري پيش از اين نيز به رام‌الله سفر كرده و با «محمود عباس» رييس تشكيلات خودگردان فلسطين ديدار كرده بود. تلاش‌هاي مصر براي احياي مذاكرات صلح درحالي از سر گرفته شده است كه فرانسه رهبري جديد اين تلاش‌ها را بر عهده دارد و مي‌گويد كه به دنبال اجرايي كردن راهكاري است كه در سايه آن بتوان گام‌هاي اجرايي پس از كنفرانس بين‌المللي صلح كه در سوم ژوئن برگزار شد را برداشت. در ماه ژوئن نمايندگاني از 28 كشور عربي و اروپايي، اتحاديه عرب، اتحاديه اروپا و نمايندگاني از سازمان ملل در پاريس گردهم آمدند تا طرحي نو براي برقراري صلح در خاورميانه بيندازند.
تلاش‌هاي بين‌المللي براي پايان دادن به بن بست ايجاد شده در حالي آغاز شده و تا حدودي هم شدت گرفته است كه اسراييل مي‌گويد تنها راه براي ورود موفق به پروسه جديد، گفت‌وگوهاي مستقيم است. وزارت امور خارجه مصر در بيانيه‌اي تاكيد كرده است كه ديدار شكري از تل آويو بخشي از تلاش‌هاي قاهره براي اعتمادسازي ميان اسراييل و فلسطين در راستاي شروع سريع و بي‌قيد و شرط مذاكرات مستقيم است. مذاكراتي كه مصري‌ها مي‌گويند مي‌تواند به توافقي جامع منتهي شود كه در سايه آن راهكار دو كشوري تامين شود: وزير امور خارجه مشورت‌هاي بسيار فشرده با نتانياهو در خصوص پرونده‌هاي بي‌شمار دوجانبه خواهد داشت. البته تمركز بر مساله فلسطين خواهد بود. نتانياهو كه اين روزها سرگرم تلاش براي مديريت احياي رابطه با تركيه است نيز روز يكشنبه در اظهاراتي در نشست با اعضاي كابينه اعلام كرد كه ميزبان وزير امور خارجه مصر خواهد بود. نتانياهو اعلام كرده بود كه در يك روز دو نشست مهم با شكري خواهد داشت. نتانياهو در اين خصوص گفت: ديدار امروز از بسياري جنبه‌ها مهم است. اين ديدار مي‌تواند تغييراتي در رابطه در حال تحول مصر و اسراييل ايفا كند. پيش از اين نيز رييس‌جمهور مصر تماس بسيار مهمي با من داشت و در اين تماس در خصوص پيشرفت پروسه صلح با فلسطين و ديگر كشورهاي عربي منطقه صحبت شد. عبدالفتاح السيسي كه حكومت وي در داخل با اما و اگرهاي بسيار روبه رو است در ماه مه از فلسطيني‌ها و اسراييلي‌ها خواسته بود كه از فرصت موجود براي مذاكرات صلح استفاده كنند. وي خطاب به اسراييلي‌ها گفته بود كه در سايه صلح مي‌تواند به روابط گرم‌تر با سايرين برسد.
گفته مي‌شود كه مساله بازگرداندن لاشه‌هاي هواپيماي مصري كه در اواخر ماه مه در مديترانه دچار حادثه شد از سوي اسراييلي‌ها به قاهره و همچنين تحويل هرگونه اطلاعاتي در اين خصوص از سوي سرويس‌هاي اطلاعاتي اسراييل به مصر در زمره بحث‌هاي شكري با بي‌بي است. در حالي كه شكري پيش از اين نيز در رام‌الله با ابومازن ديدار كرده است برخي منابع از رد و بدل‌هاي اطلاعاتي ميان مصر و تشكيلات خودگردان خبر مي‌دهند. يك رسانه اسراييلي روز گذشته اعلام كرد كه شكري در ديدار با ابومازن پيام محرمانه‌اي در خصوص مذاكرات صلح را به وي از جانب عبدالفتاح سيسي داده است. مصر زماني كه هياهوها در خصوص پيشبرد طرح صلح عربي بالا گرفته بود موافقت و همكاري خود را اعلام كرده بود اما زماني كه زمزمه‌ها در خصوص واگذاري وزارت جنگ رژيم صهيونيستي به آويگدور ليبرمن تندرو بالا گرفت، قاهره اندكي پا پس كشيد. ليبرمن با علم به نارضايتي مصري‌ها از واگذاري اين منصب به خود در سخنراني روز معارفه‌اش تلاش كرد دل قاهره را به دست بياورد و اعلام كرد كه موضع‌گيري‌هاي السيسي در خصوص مسائل فلسطين و اسراييل فرصت طلايي براي صلح را ايجاد كرده است و ما بايد در همين مسير حركت كنيم. برخي از تحليلگران فلسطيني مي‌گويند كه نفوذي كه سيسي بر رهبران تشكيلات خودگردان فلسطين دارد و همچنين حمايت‌هاي صريح وي از طرح‌هاي صلح روي ميز مي‌تواند شانس وي در اين پرونده ميانجيگري را بالا ببرد. از آنجا كه اسراييل و مصر دغدغه‌هاي امنيتي مشترك بسياري دارند مي‌توان پيش بيني كرد كه تل آويو نيز حرف شنوي‌هاي نسبي از سيسي داشته باشد. رييس ارتش اسراييل پيش از اين در ماه آوريل اعلام كرده بود كه همكاري‌هاي اطلاعاتي بي‌حد و مرز ميان سرويس‌هاي اطلاعاتي و امنيتي تل آويو و قاهره در جريان است. وي در اين خصوص گفته بود: اين احساس نياز قوي در منطقه وجود دارد كه ما بايد اختلاف‌هاي گذشته را به حاشيه برانيم و با هم با مساله افراط مبارزه كنيم.
مصر در زمره نخستين كشورهاي عربي معدودي بود كه در سال 1079، اسراييل را به رسميت شناخت اما رابطه مصر با اسراييل همچنان سرد باقي ماند و توسعه چنداني نيافت. السيسي پيش از اين نيز اعلام كرده بود كه طرح صلح 2002 مي‌تواند مبنايي براي پيشروي باشد. در اين طرح قيد شده است كه اگر اسراييل از زمين‌هاي 1967 عقب‌نشيني كند از جانب اعراب به رسميت شناخته خواهد شد. پس از اين پيشنهاد سيسي بود كه مقام‌هاي اسراييلي اعلام كردند مايل هستند در خصوص طرح‌هاي عربي روي ميز براي صلح رايزني كنند.