تحميل تبعيد ناخواسته جامعه به نويسنده سينما

منتقدان پيشكسوت سينماي ايران شامگاه يكشنبه 17 مرداد ماه در خانه هنرمندان ايران دور هم جمع شدند تا ياد و نام جمشيد ارجمند، نويسنده و منتقد قديمي سينما را زنده نگه دارند.
اين بزرگداشت در ميان هياهوي مراسم قدرداني روز خبرنگار كمتر ديده شد اما بزرگان حوزه نقد چون خسرو دهقان، جواد طوسي، هوشنگ گلمكاني، عباس ياري، طهماسب صلح جو و جمع كثيري از علاقه‌مندان به شخصيت و نوشته‌هاي ارجمند حاضر شدند و خاطراتي را از او بازگو كردند.
خسرو دهقان، نويسنده و منتقد سينمايي به عنوان يكي از سخنران‌ها از تجربه آشنايي با جمشيد ارجمند گفت؛ تجربه‌اي كه به دهه 40 و دوران دانشجويي دهقان در شيراز برمي‌گشت: «آن روزها مجله‌ «فردوسي» را مي‌خريدم و ارجمند در صفحات آخرش مطالبي مي‌نوشت. مهم‌ترين خصيصه او كه در چهل، پنجاه سال گذشته هم آن را نشان داد، اين بود كه آدمي متين، آرام و با استدلال بود و همين خصايص در نقدهاي او هم وجود داشت.»
دهقان در دوره‌اي براي پژوهش درباره موضوعي به ارجمند معرفي شده و از كمك‌هاي او بي‌نصيب نمانده بود: «او در طول دهه‌هاي عمرش همچنان آراسته بود و كسي كه من از دهه ۴۰ مي‌شناختم به جز اثرات پيري در چهره‌اش، با همين روزهاي آخر عمرش تفاوت نداشت و در كل شخصيت يكدستي داشت. ما از احوال و زندگي او چيزي نمي‌دانيم و لازم هم نيست كه بدانيم؛ چيزي كه از او به ما رسيده اين است كه باجنجال نبوده؛ او آدمي سياسي بود و به اين مسائل فكر مي‌كرد اما همان كار را هم با آرامش انجام مي‌داد. »
دهقان، ارجمند را يك روشنفكر به تمام معنا توصيف كرد كه با دنياي علم و اقتصاد و ديگر رشته‌ها هم مانوس بود. غير از نقد فيلم، كار اصلي او ويراستاري بود و به همين دليل بر حوزه‌هاي علمي متعددي اشراف داشت. او يك روشنفكر حرفه‌اي بود و از قِبَل نوشتن نان مي‌خورد.
در بخشي از اين مراسم جواد طوسي پشت تريبون حاضر شد و از رفاقت با ارجمند سخن گفت: «به‌جا آوردن درست و واقعي واژه «دوست» در مناسبات فردي و اجتماعي او حريم داشت و افرادي كه به آن راه مي‌يافتند بايد به اين واژه تعلق خاطر مي‌داشتند. كارهايي كه او در مجله «فردوسي» و «ستاره سينما» و سردبيري هفته‌نامه «رودكي» به عهده گرفت به همين مزه كردن معناي رفاقت بر مي‌گردد كه در كنار كساني مثل پرويز دوايي، هژير داريوش و پرويز نوري اتفاق مي‌افتاد.
طوسي در ميان صحبت‌هاي خود يادآوري كرد ارجمند از افرادي بود كه از زمانه عقب افتاده بود و مناسبات اين دوران را بلد نبود. جامعه‌ تبعيد ناخواسته‌اي را به جمشيد ارجمند تحميل كرد كه جفا به چنين عزيزي بود و در عين حال او مي‌خواست غرور و تشخص خود را حفظ كند.
جمشيد ارجمند از منتقدان قديمي سينما از دهه ۳۰ در حوزه نويسندگي، ترجمه، ويراستاري و سردبيري نشريات مختلف فعاليت كرد و قلم زد. او در دوران شش دهه فعاليت خود توانست تاليفات فراواني را به يادگار بگذارد. به گفته شهروز جوياني اين نويسنده فقيد در دوران حيات خود تلاش كرد ارزش و اهميت نقد را در جامعه بالا ببرد و به قول طهماست صلح جو «عمر خود را صرف اين كار كرد كه يك حرف در نوشته‌اي نابجا نباشد. او حتي براي استفاده از كلمه «منقد» به جاي «منتقد» تاكيد داشت و مي‌گفت در زبان عربي معناي منقد يعني نقد‌كننده اثر هنري و منتقد يعني انتقاد‌كننده است؛ افسوس كه امروز دور دور منتقدان است!»
در مراسم بزرگداشت ارجمند، عباس ياري و هوشنگ گلمكاني نيز با توصيف ويژگي‌هاي اين نويسنده سينمايي، بخشي از خدمات و شخصيت او را به تصوير كشيدند. همچنين ليلا دختر جمشيد ارجمند از انجمن منتقدان و نويسندگان سينماي ايران و دكتر هاشمي، وزير بهداشت و درمان براي همراهي و همدلي در دوران بيماري پدرش، قدرداني كرد.