اوپك در آستانه تصميم بزرگ
سهميه‌بندي فريز نفتي اجرايي خواهد شد؟
يك ماه بعد از آنكه اعضاي بزرگ‌ترين كارتل نفتي دنيا براي كاهش توليد نفت، به اجماع رسيدند، حالا دوباره در وين گردهم جمع مي‌شوند تا تكليف سهميه كشورها را يكسره كنند. آن‌طور كه اعلام شده، قرار است عربستان 4 درصد از توليد نفت خود را كاهش دهد. اما اين خبرها تا زماني كه در نشست اعضاي اوپك به جمع‌بندي نرسيده، نمي‌تواند مبناي بازار باشد. اجلاس فرداي اوپك با نشست‌هاي ديگر از اين جهت متفاوت است كه غيراوپكي‌ها هم در آن شركت خواهند كرد. به جز روسيه كه پيش از اين براي حضور در اين اجلاس اعلام آمادگي كرده بود، روسيه، قزاقستان و آذربايجان هم اعلام كرده‌اند كه در اين نشست حضور خواهند داشت. اوپك پيش از اين اعلام كرده بود كه قصد دارد، نظر اعضاي غيراوپكي را هم براي رسيدن به توافق در اجراي طرح فريز نفتي جلب كند. الوخيو دل پينو، وزير نفت ونزوئلا يكي از اعضاي فعال اوپك است كه در كنار محمد سينوسي باركيندو درصدد جلب نظر اعضاي عضو و غير عضو اوپك ماه‌هاست كه تلاش مي‌كند. او كه هفته گذشته براي جلب حمايت طرح فريز نفتي با شماري از كشورهاي توليد‌كننده نفت مانند روسيه ديدار كرده، گفته است: «در صورتي كه قرار باشد كشورهاي عضو اوپك ٣٣ ميليون بشكه در روز توليد كنند و كشورهاي غيرعضو اوپك ١٦ ميليون در روز توليد داشته باشند كه نصف توليد اوپك خواهد بود، بايد كشورهاي غير عضو اوپك عرضه روزانه خود را به بازار به ميزان ٤٠٠ هزار تا ٥٠٠ هزار بشكه، كاهش دهند. » او تاكيد كرده كه درباره اين پيشنهاد روز سهشنبه با الكساندر نواك، وزير انرژي روسيه، در مسكو گفت‌وگو كرده است. تنها دل پينو نيست كه نگران بازار نفت است. محمد سانوسي باركيندو، دبيركل اوپك گفته كه اين نهاد در سخت‌ترين مرحله تاريخ خود قرار دارد و با دشوارترين چالش‌ها روبه‌رو است. باركيندو طي يك ماه گذشته هم به ايران سفر كرد و هم به مسكو بغداد. او به جز اين سفرها، در حاشيه اجلاس جهاني انرژي رايزني‌هاي گسترده‌اي با مقامات عربستان سعودي داشت تا آنها را براي اجراي طرح فريز نفتي بيشتر مصمم كند. با اين حال در اين سفرها به جز اطميناني كه بيژن زنگنه، وزير نفت ايران به او داده، همه مذاكراتش «نيم بند» بود.
بيشترين ترديد را پس از ملاقات با جبار علي اللعيبي، وزير نفت عراق داشت. وقتي كه اللعيبي به باركيندو گفت كه كشورش در صورتي از توافق نفتي اين سازمان حمايت مي‌كند كه مستلزم كاهش توليد نفت عراق نباشد و خواستار استثنا قرار گرفتن عراق، ليبي و الجزاير به دليل شرايط بحراني جنگ با شبه‌نظاميان شده است. همين موضوع نشان مي‌دهد كه توافق نهايي اوپك براي تعيين سهميه‌ها ممكن است، چندان هم قابل اعتماد نباشد. در عين حال كه فيث بيرول، رييس آژانس بين‌المللي انرژي نسبت به موثر بودن طرح اوپك براي كاهش توليد جهت تقويت قيمت‌ها ابراز ترديد كرده و گفته است كه چنين اقدامي موجب افزايش توليد در ساير نقاط جهان خواهد شد. بيرول البته گفته كه اگر قيمت‌ها به روند رو به رشد خود ادامه دهند، تقاضا براي نفت تضعيف خواهد شد. چرا كه كاهش رشد تقاضاي جهاني براي نفت در مقايسه با رشد 8/1 ميليون بشكه‌اي ثبت شده در سال 2015 احتمالا بدان معناست كه برقراري توازن مجدد بين عرضه و تقاضا در بازارها تا نيمه دوم سال 2017 اتفاق نخواد افتاد. البته بيرول اين را هم گفته كه اگر در نتيجه مداخله (اوپك) در بازار افزايش قيمتي رخ دهد، ممكن است شاهد واكنشي از جانب توليد‌كنندگان پرهزينه باشيم.
نبض بازار
در حالي كه گروهي از كارشناسان اوپك قرار است امروز و فردا با همتايان‌شان از كشورهاي توليد‌كننده غيرعضو نظير روسيه ديدار و در خصوص جزييات طرح اوپك براي كاهش توليد رايزني كنند، به نظر مي‌رسد كه مذاكرات دشواري در پيش است و اختلاف نظرها كل توافق را تهديد مي‌كند. اوپك ماه گذشته در الجزاير براي نخستين بار در هشت سال گذشته توافق كرد كه توليد خود را اندكي كاهش دهد. با اين حال شكاف‌هايي در توافق الجزاير كه بر اساس آن توليد اوپك بايد به 5/32 تا 33 ميليون بشكه برسد پديدار شده و اكنون اگر عربستان مي‌خواهد اين توافق به نتيجه برسد، احتمالا بايد امتيازات قابل توجهي بدهد. اكثر تحليلگران معتقدند كه توليد نفت عربستان در فصل زمستان و با سپري شدن فصل گرما در هر صورت كاهش خواهد يافت و اين كشور براي مصرف سرمايشي در داخل نيازي به توليد بالا نخواهد داشت. شركت سعودي آرامكو همچنين قصد دارد تا پايان امسال دو پالايشگاه خود را تا پايان امسال براي تعميرات تعطيل كند و اين بدان معناست كه توليد نفت اين كشور تا 700 هزار بشكه در روز كاهش خواهد يافت. منابع آگاه گفتند كه احتمالا در نشست اين هفته كارشناسان كشورهاي عضو و غيرعضو اوپك، پيشنهاد كاهش 4 درصدي توليد از سوي كشورهاي عرب عضو اوپك مطرح خواهد شد.