انبه و گلابي گران‌ترين ميوه‌ها
از بازار ميوه و تربار چه خبر؟
بازار ميوه و تربار كه اين روزها با عرضه ميوه‌هاي جديد همراه شده از ثبات نسبي قيمت برخوردار است و برخي اقلام از جمله هندوانه با روند افزايشي قيمت روبه‌رو شده‌اند. با نزديك شدن به ميانه‌هاي پاييز بازار ميوه با عرضه اقلام جديدي همراه شده و ميوه‌هاي مانند انار، خرمالو، نارنگي، پرتقال و نارگيل حال و هواي تازه‌اي به بازار ميوه داده‌اند.
بررسي قيمت‌ها از بازار ميوه و تربار و مقايسه آن با قيمت‌هاي هفته‌هاي قبل، نشان از ثبات نسبي قيمت‌ها دارد. در ميان انواع ميوه‌ها به‌طور متوسط هر كيلوگرم كيوي ۵۰۰۰ تومان، انار درجه يك كيلويي ۵۰۰۰ تومان، پرتقال كيلويي ۵۵۰۰ تومان، نارنگي كيلويي ۵۰۰۰ تومان، خرمالو كيلويي ۳۰۰۰ تومان و نارگيل كيلويي ۳۵۰۰ تومان در بازار عرضه مي‌شود. در ميان ساير اقلام نيز سيب قرمز كيلويي ۵۰۰۰ تومان، سيب زرد كيلويي ۴۵۰۰ تومان، خيار درختي ۳۰۰۰ تومان، خيار بوته‌اي كيلويي ۳۵۰۰ تومان، گلابي كيلويي ۱۰ هزار تومان، موز كيلويي ۴۰۰۰ تومان و گريپ‌فروت كيلويي ۳۰۰۰ تومان قيمت دارد.
همچنين در ميان انواع تربار سيب‌زميني كيلويي ۲۰۰۰ تومان، پياز كيلويي ۱۵۰۰ تومان، گوجه فرنگي كيلويي ۳۵۰۰ تومان، ليموترش كيلويي ۱۰ هزار تومان، كاهو، هويج، بادمجان و باقالي نيز كيلويي ۲۰۰۰ تومان در بازار عرضه مي‌شود. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه در ميان انواع ميوه‌ها انبه و گلابي از گران‌ترين اقلام محسوب مي‌شوند و در ميان انواع تربار ليموترش از گران‌ترين اقلام است. همچنين هندوانه كه درماه‌هاي اخير هر كيلوگرم آن كمتر از ۱۰۰۰ تومان قيمت داشت با روندي صعودي قيمت آن به بيش از كيلويي هزار تومان رسيده است.
گلابي صادراتي ۸۰۰۰ تومان ارزان‌تر
گلابي يكي از گران‌ترين ميوه‌هايي است كه در بازار داخلي و حتي شايد بازار صادراتي عرضه مي‌شود كه نگاهي به قيمت‌هاي داخلي و خارجي آن نشان مي‌دهد اين محصول هم مانند ديگر ميوه‌ها تفاوت فاحشي بين بازار داخلي و خارجي آن وجود دارد و ۸۰۰۰ تومان ارزان‌تر از بازار داخلي صادر مي‌شود. طي نيمه نخست امسال بيش از ۴۷ تن گلابي به ارزش ۳۳ هزار و ۵۴۲ دلار به سه كشور افغانستان، تركمنستان و روسيه صادر شده است كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته 29/34 درصد از نظر وزني و 43/35درصد از نظر ارزشي كاهش داشته و قيمت آن به صورت نسبي ارزان‌تر از سال گذشته بوده است.
اما نكته مهم اينجاست كه قيمت اين ميوه در بازار داخلي بر اساس آمار رسمي بانك مركزي و گزارش‌هاي هفتگي از متوسط قيمت خرده فروشي برخي مواد خوراكي در تهران نشان مي‌دهد هر كيلوگرم گلابي حدود ۱۰ هزار تومان در سطح شهر عرضه مي‌شود در حالي كه متوسط قيمت صادراتي اين محصول به سه مشتري خارجي‌اش طي نيمه نخست امسال كيلويي ۲۰۰۰ تومان بوده است و اين تفاوت حدود ۸۰۰۰ تومان و پنج برابري منطقي به نظر نمي‌رسد.
البته اين قيمت صادراتي براي هر يك از كشورهاي خريدار اين ميوه متفاوت بوده است، چرا كه هر كيلوگرم گلابي در اين بازار براي مشتريان خارجي از حدود ۱۸۰۰ تومان تا حدود ۲۲۰۰ تومان متفاوت بوده است و به نظر مي‌رسد كيفيت اين محصول در بازارهاي مختلف متفاوت باشد يا اينكه قيمت ثابتي براي اين محصول در بازار صادراتي نيز وجود ندارد اما نوسان قيمت گلابي در بازار صادراتي بسيار كمتر از بازار داخلي بوده است؛ به گونه‌اي كه در گزارش هفتگي بانك مركزي كه پيش‌تر به آن اشاره شد، قيمت اين محصول را در هفته قبل از آن كيلويي بيش از ۱۱ هزار تومان اعلام كرد.
اما مساله‌اي كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه در اين تفاوت قيمت و اجحاف در حق مصرف‌‌كنندگان، باغداران و توليد‌كنندگان اين محصولات نقشي ندارند و همين آمار خود بيانگر اين است كه آنها كمترين سهم را از نظر قيمتي در بازار ميوه دارند و ميوه‌ها پس از خريد از آنها و رسيدن به بازار داخلي دست به دست مي‌شود و اين دلالان و واسطه‌ها هستند كه بيشترين نقش را در گراني اين محصول دارند.
يكي ديگر از مسائلي كه در اقتصاد پايدار بايد به آن توجه كرد صادرات آب مجازي يا همان ارزش صادراتي يك محصول نسبت به هزينه‌هاي توليد آن از نظر ميزان مصرف آب است كه بسياري از كارشناسان مانند عيسي كلانتري، وزير اسبق كشاورزي و دبيركل خانه كشاورز معتقدند كه زماني صادرات يك محصول كشاورزي از نظر اقتصاد آبي ارزشمند است كه حداقل يك تا دو دلار به ازاي هركيلوگرم صادرات محصول نصيب كشور شود و در غير اين صورت صادرات آن از نظر اقتصادي به صرفه نيست و بايد به حال آن فكري كرد و از آن‌جا كه هر كيلوگرم گلابي نهايتا حدود ۷۰ سنت صادر مي‌شود نبايد به آن افتخار كرد.