پيشروي‌هاي بي‌سابقه نيروهاي دولتي در سوريه
حلقه بر شبه نظاميان در حلب تنگ‌تر شد
گروه جهان| دولت بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه در حال تلاش براي تغيير قاعده بازي در ميدان نظامي سوريه است. تلاشي كه استفان دي ميستورا، نماينده ويژه دبيركل سازمان ملل در امور سوريه يك هفته پيش در خصوص آن هشدار داده و عنوان كرده بود كه سوريه و روسيه مي‌خواهند تا پيش از 20 ژانويه كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور منتخب امريكا به كاخ سفيد وارد مي‌شود، معادلات ميداني بازي در سوريه را تغيير دهند. در آخرين تحولات نظامي صورت گرفته، نيروهاي ارتش سوريه به كمك روسيه توانستند محله الصاخور و الحيدريه در شمال غرب محله الصاخور در حلب را تحت كنترل خود درآورند و اين فتوحات تازه را به پيروزي‌هاي سابق خود كه دو محله مهم در شرق حلب بود اضافه كنند. با اين دسترسي‌هاي تازه براي نخستين‌بار در چهارسال گذشته بخش اعظمي از شمال حلب به كنترل نيروهاي دولتي درآمد. دستاوردي كه مي‌تواند بسياري از معادلات نظامي در سوريه را به نفع دولت مركزي تغيير دهد. به گزارش رسانه‌هاي محلي، اهميت استراتژيك اين منطقه در اين است كه تسلط بر آن محله، محله‌هاي شرقي حلب را به دو بخش تقسيم مي‌كند. وزير دفاع روسيه كه نيروهايش در سوريه از سپتامبر 2015 حضور جدي و همه‌جانبه‌اي دارند، مي‌گويد: مناطقي كه در اختيار نيروهاي دولتي قرار گرفته است 10 منطقه همسايه و قريب به 3000 ساختمان را شامل مي‌شود. وزارت دفاع روسيه در بيانيه‌اي در توضيح اتفاق‌هاي رخ داده تاكيد كرده است كه 100 شبه‌نظامي سلاح‌هاي خود را تحويل داده‌اند و از حومه شرقي حلب خارج شده‌اند. نيويورك تايمز در گزارش خبري مخصوص پوشش تحولات سوريه با اشاره به اهميت استراتژيك حلب براي دو طرف مخاصمه در سوريه مي‌نويسد: حلب منطقه مورد مناقشه دو طرف از تابستان 2012 است و هرطرفي كه برنده اين نبرد باشد در حقيقت توانسته بازي را به نفع خود تغيير دهد. اگر سوري‌ها بتوانند كل شرق حلب را به سيطره خود درآورند، دولت بشار اسد كنترل چهار شهر كه بزرگ‌ترين شهرهاي سوريه هستند به انضمام منطقه ساحلي را در اختيار خواهد گرفت. اين رسانه امريكايي در بخش ديگري از گزارش خود مي‌نويسد: مناطقي از حلب كه هنوز در اختيار شبه‌نظاميان مانده بود عملا در مضيقه كامل دارويي و مواد غذايي به سر مي‌برند و اين وضعيت همچنان هم ادامه پيدا كرده است. حمله دوجانبه از سوي نيروهاي دولتي سوريه و كردها منجر به بلاتكليفي ساكنان مناطق مختلف حلب شده است. هزاران نفر از ساكنان حلب خود را به مناطق در سيطره دولت و كردها رسانده‌اند تا شايد از حملاتي كه ديگر نمي‌توان آنها را هدفمند خواند، درامان بمانند. به گفته شاهدان عيني، شبه نظاميان نتوانستند در برابر نخستين حمله‌هاي نيروهاي سوريه و متحدان آنها به شرق حلب از سال 2012 تاكنون مقاومت كنند و منطقه را بدون مقاومت آنچناني تحويل دادند. با پيشروي‌هاي ارتش سوريه در مناطق شرقي، شبه نظاميان در حال حاضر بخش اعظمي از توان خود را بر منطقه مركزي و جنوب شرقي حلب متمركز كرده‌اند و اين در حالي است كه اين دو منطقه در محاصره كامل نيروهاي سوري و متحدانش است. در حال حاضر 30 درصد از حومه‌هايي كه پيش از اين در اختيار شبه نظاميان بود به كنترل نيروهاي دولتي سوريه درآمده است. تلويزيون ملي سوريه مي‌گويد كه 3 هزار نفر كه نيمي از آنها را كودكان تشكيل مي‌دادند در چندروز اخير و با شدت گرفتن حملات از منطقه‌هاي در اختيار شبه‌نظاميان گريخته‌اند. بر اساس تصاويري كه از تلويزيون پخش شده است مردان، زنان و كودكان موج موج سوار اتوبوس‌ها شده و به سمت مناطق تحت كنترل دولت حركت مي‌كنند. يك شاهد عيني كه البته به دليل وضعيت ميداني در حلب نمي‌توان صحت ادعاهاي او را تاييد كرد در اين خصوص به نيويورك تايمز مي‌گويد: هوا بسيار سرد است و غذايي هم وجود ندارد. مردم در خيابان‌ها مي‌لرزند. برخي از مردم در مساجد پناه گرفته‌اند و برخي از آنها هم خانه‌هاي خود را ترك كرده‌اند تا به نقطه‌هاي امن‌تر بروند. در حالي كه برخي از مردم به سمت مناطق تحت كنترل كردها فرار كرده‌اند اما عده‌اي كه تحت تعقيب دولت هستند ترجيح مي‌دهند در مناطق تحت اختيار شبه‌نظاميان باقي بمانند اما تسليم نشوند. بر اساس گزارش‌هاي رسيده نزديك به 8 هزار نفر از شهروندان غيرنظامي به سمت مناطق در اختيار كردها رفته‌اند. يك مقام امنيتي در اتاق عمليات مشترك در حلب درخصوص وضعيت بحران انساني در اين منطقه مي‌گويد: همان‌طور كه به ساكنان حلب وعده داديم همه آنها در نهايت عزت به آغوش وطن باز مي‌گردند و ديگر به عنوان سپر انساني در دست گروه‌هاي تكفيري نخواهند بود. اخيرا شاهد پيروزي‌هاي ارتش سوريه هستيم و تاكيد ما بر آزادسازي مناطق باقي مانده حلب است و هنوز فرصت براي دستيابي به صلح با كساني كه خواهان خروج از حلب هستند، وجود دارد. ارتش سوريه متعهد به ماموريت خود در قبال ساكنان حلب و تمام خاك سوريه است. در حالي كه منابع خبري دسترسي به داده‌هاي موثق درخصوص وضعيت انساني در حلب ندارند اما يونيسف تخمين زده است كه قريب به 100 هزار كودك در محاصره حلب گرفتار شده‌اند. در حالي كه جنگ ميان نيروهاي دولتي سوريه و شبه‌نظاميان ادامه دارد تعداد كودكاني كه در كمتر از يك سال گذشته در مناطق تحت درگيري گرفتار شده‌اند، چندبرابر شده است. براساس داده‌هاي يونيسف در حال حاضر 500هزار كودك در 16 منطقه تحت محاصره گرفتار شده‌اند و اين در حالي است كه بخش اعظمي از آنها از خدمات اوليه بهداشتي و درماني محروم هستند. رييس اجرايي يونيسف در اين خصوص مي‌گويد: براي ميليون‌ها نفري كه در سوريه گرفتار شده‌اند، زندگي يك كابوس بي‌پايان است و وضع براي هزاران كودك گرفتار وخيم‌تر هم هست. كودكان كشته و زخمي مي‌شوند و بسياري از آنها حتي از اينكه به مدرسه بروند يا زير آسمان بازي كنند، واهمه دارند. اين كودكان با غذاي اندك و ذخيره دارويي ناچيز زنده مانده‌اند. در بسياري از مناطق راهي براي زنده ماندن وجود ندارد و همه به يك مرگ تدريجي تن داده‌اند.
آخرين تلاش‌هاي جان كري
جان كري، وزير خارجه امريكا در حال تلاش براي رسيدن به توافقي با روسيه براي حل بحران حلب است چرا كه نگران است كه دولت جديد امريكا به توافق كاملا متفاوتي با مسكو دست يابد و مخالفان سوريه را كنار بگذارد. واشنگتن پست در گزارشي در اين خصوص نوشت: وزارت خارجه امريكا علنا از ماموريت كري به ويژه پس از فروپاشي توافق آتش‌بس در سپتامبر گذشته صحبت نمي‌كند. استراتژي كري بر حلب متمركز است و وي خواهان گسترش دامنه مذاكرات است كه شامل عربستان، قطر، تركيه و گاهي ايران باشد. كري مي‌خواهد معامله با روسيه براي حل بحران حلب شامل موافقت مخالفان سوريه با دست كشيدن از جبهه النصره و خروج اين گروه از شرق حلب در قبال پايان محاصره محله‌هاي شرقي حلب از سوي نظام سوريه باشد. ديپلمات‌هاي امريكايي و روسي چندين ديدار را در ژنو براي بررسي اين معامله برگزار كرده‌اند. كري دو بار در هفته تماس‌هاي تلفني با سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه دارد و دو طرف پيش‌تر در پرو ديدار كردند. همچنين كري با همتايانش در ابوظبي براي بررسي اين طرح ديدار كرد. يوري اوشاكوف، معاون رييس‌جمهور روسيه گفت: تماس‌هاي ميان جان كري، وزير خارجه امريكا و سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه درباره سوريه قبلا تا اين اندازه نبود اما مي‌توان تلاش‌هاي كري را «خيالي» توصيف كرد.