تحولات سوريه هر روز ابعاد جديدتري به خود مي‌گيرد
بي‌آبي در دمشق،
كشف گور دسته‌جمعي در حلب
گروه جهان
«كشته شدن 30 غيرنظامي در اطراف «الباب» سوريه توسط داعش». «كشته شدن 25 داعشي در غرب «تدمر» سوريه». «كشف گورهاي دسته‌جمعي در بخش آزادشده حلب». «آب دمشق و اطراف آن جيره‌بندي شد.» درد همچنان از خبرهاي سوريه مي‌چكد. داستان سوريه روايتي نيست كه با آزادسازي يك شهر به برگه‌هاي پاياني خود نزديك شود. شمار بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي نيز در اين پرونده به تعدادي رسيده است كه حضور هركدام از آنها يك داستان جداگانه را هر روز خلق مي‌كند. پس از آزادسازي حلب آنچه بيش از ساير اخبار به گوش خورده است حضور نظامي وسيع و هر روز گسترده‌تر از ديروز تركيه در خاك سوريه است. روزانه يكي از چند خبر منتشر شده درباره سوريه به مساله كشته شدن سربازان ترك يا كشته شدن اعضاي داعش توسط آنها اختصاص پيدا مي‌كند. در حالي كه برخي منابع حقوق بشري در 10 روز گذشته دولت تركيه را به كشتن غيرنظاميان در شمال سوريه متهم كرده‌اند، روز گذشته ارتش تركيه در بيانيه‌اي اعلام كرد كه 30 شهروند غيرنظامي در حمله روز يكشنبه داعش به الباب كشته شده‌اند و اين در حالي است كه رقم زخمي‌هاي اين حادثه بسيار بيشتر است. شبه‌نظاميان سوري مورد حمايت تركيه از چند هفته پيش در ادامه عمليات سپر فرات اقدام به تلاش براي آزادي الباب كرده‌اند. عمليات سپرفرات چهارماه پيش از سوي تركيه در سوريه شكل گرفت و هدايت شد. عملياتي كه تركيه مي‌گويد هدف آن مبارزه با جريان‌هاي افراط‌‌گرا مانند داعش و همچنين شبه‌نظاميان كردي است كه امنيت ملي تركيه را تهديد مي‌كنند.
اعزام نفر، انتقال تجهيزات
تركيه بر حجم حضور نظامي و فيزيكي خود در مرز با سوريه مي‌افزايد. در حالي كه تهديدهاي امنيتي در اين كشور هر روز ابعاد تازه‌تر و وسيع‌تري به خود مي‌گيرد، روز گذشته روزنامه مليت تركيه، از اعزام 500 نيروي كماندو و ويژه تركيه به نزديكي شهر «الباب» در شمال حلب سوريه خبر داد. شهري كه تركيه عزم خود را براي پاكسازي آن از داعش جزم كرده است. در گزارش اين روزنامه آمده است: عمليات سپر فرات زيرنظر نيروهاي مسلح تركيه و با حضور ارتش آزاد سوريه در منطقه الباب سوريه ادامه دارد. دست‌كم 500 نيروي كماندوي ديگر به منطقه اعزام شده‌اند.تركيه براي حمله و دفاع همزمان تنها به اعزام نيروي ويژه بسنده نكرده است و خبرگزاري آناتولي اين كشور از استقرار ادوات و تجهيزات نظامي بيشتر در مرز سوريه نيز خبر داده است. بر اين اساس چندين تانك، خودروهاي نظامي حمل و نقل و حداقل 10 واحد توپخانه در مرزهاي جنوب شرقي با سوريه مستقر شده‌اند. اين تجهيزات در مناطق اوگوزلي و كاركاميس در مسير جاده جرابلس سوريه مستقر شده و در راستاي تهاجم نظامي اين كشور براي در اختيار گرفتن كنترل شهر الباب از دست داعش است. تركيه در حالي بر حجم حضور نظامي خود در اين منطقه افزوده كه هفته گذشته هفته خونيني براي نظاميان اين كشور در منطقه الباب بود. 16 نظامي تركيه در اين منطقه كشته شدند و علاوه بر آن تصاوير زنده زنده سوزانده شدن دو سرباز ترك توسط داعش نيز سر و صداي بسياري در تركيه به راه انداخت. در حالي كه به نظر مي‌رسد هزينه‌هاي جاني و مالي حضور تركيه در سوريه هر روز در حال افزايش است، رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه اخيرا اعلام كرده بود كه عمليات الباب در آستانه پايان يافتن است. وي هدف بعدي را شهر منبج كه هم‌اكنون تحت كنترل نيروهاي كرد مورد حمايت امريكا است، اعلام كرده بود. در حالي كه حضور نظامي تركيه در سوريه و بهانه‌هايي كه براي اين حضور مطرح شد چندان مورد حمايت امريكايي‌ها در ابتدا نبود اما اكنون آنكارا مي‌گويد كه براي شكست دادن داعش در الباب به حمايت‌هاي هوايي ساير بازيگران بين‌المللي در جبهه مبارزه با داعش نياز دارد. تركيه بخشي از ائتلاف مبارزه با داعش به رهبري امريكا در سوريه است و به جنگنده‌هاي غربي و ديگر اعضاي اين ائتلاف اجازه داده كه از مقرهوايي اين كشور براي سوخت‌گيري و مهيا شدن پيش از حمله به بخش‌هاي در كنترل داعش در سوريه استفاده كنند. سخنگوي رييس‌جمهور تركيه در اين خصوص مي‌گويد: ساير اعضاي ائتلاف بين‌المللي مبارزه با داعش بايد به مسووليت‌هاي‌شان در قبال الباب متعهد باشند. به خصوص زماني كه ما به كمك‌هاي هوايي نياز داريم. در برخي موارد بدي آب و هوا مي‌تواند عمليات‌هاي ما را چند روز به تاخير بيندازد اما نبود حمايت‌هاي هوايي آن هم زماني كه دليل موجهي براي غيبت آنها وجود ندارد، توجيه‌پذير نيست. امريكا و متحدان غربي اين كشور تاكنون بارها و بارها مواضع متفاوت داعش در سوريه را بمباران كرده‌اند اما تاكنون در عمليات‌هايي كه تركيه پيشرو آنها بوده، دخالتي نداشته‌اند. تركيه در حالي دست استمداد به سمت ائتلاف بين‌المللي مبارزه با داعش دراز كرده است كه از زمان آغاز عمليات سپر فرات در اين كشور در 24آگوست تا به امروز 36 سرباز اين كشور در سوريه كشته شده‌اند.
گورهايي براي انتقام‌گيري
داستان حلب با آزادسازي پايان نيافت. بازگشت مردم به خانه‌هاي‌شان همراه با انفجار بمب‌هايي است كه براي انتقام‌گيري كارگذاري شده‌اند و همچنين كشف گورهاي دسته‌جمعي كه خبر از شكنجه و كشته شدن شهروندان غيرنظامي به دست شبه‌نظاميان مستقر در حلب مي‌دهد. روز گذشته، ژنرال «ايگور كوناشنكوف»، سخنگوي وزارت دفاع روسيه از پيدا شدن گورهاي دسته‌جمعي در بخش آزاد شده حلب خبر داد. بر اساس گزارش وي، افرادي كه در اين گورهاي دسته‌جمعي دفن شده‌اند، پيش از كشته شدن، شكنجه شده بودند. در برخي موارد، تكه‌هايي از اجساد يافت شده در گورهاي مزبور، مفقود شده است. بيشتر قربانيان، از ناحيه سر هدف قرار گرفته‌اند. كوناشنكوف در بخش‌هايي از سخنان خود افزود: اين موارد به طور كامل ثبت و به اطلاع افكار عمومي خواهد رسيد تا حاميان اروپايي آنچه اپوزيسيون سوريه خوانده مي‌شود، در لندن و پاريس، به خوبي بدانند از چه كساني حمايت مي‌كنند.
آمادگي آستانه براي ميزباني مذاكرات سوري
نورسلطان نظربايف، رييس‌جمهور قزاقستان در ديدار با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در مسكو اعلام كرد كه قزاقستان آماده است تا تمام طرف‌هاي درگير در بحران سوريه را در آستانه بپذيرد و بستر لازم براي برگزاري چنين نشستي را فراهم كند. وي همچنين از ايده روسيه مبني بر برگزاري مذاكرات سوري- سوري در آستانه حمايت كرد. وي در ديدار با پوتين گفت: با توجه به طرح شما، قزاقستان آماده است تا ميزبان تمام طرف‌هاي درگير در پرونده سوريه باشد. ما اين موضوع را در تماس تلفني با شما و اردوغان و روحاني نيز در ميان گذاشتيم. آنها نيز موافق پيشرفت اين ايده بودند. ما فضاي لازم را آماده مي‌كنيم تا آنها با هم ديدار كنند و به حصول نتيجه نيز نزديك شوند. قزاقستان در حالي براي ميزباني اين جلسات ابراز اميدواري كرده است كه مشاور رييس‌جمهور سوريه مي‌گويدبشار اسد گفت‌وگوها در آستانه را راهي براي آغاز فصل جديدي از تلاش‌ها براي حل بحران سوريه از كانال گفت‌وگو و مصالحه مي‌داند. وي همچنين تاكيد كرده كه دولت سوريه براي گفت‌وگوها با هركدام از اعضاي اپوزيسيون كه به راهكار سياسي براي پايان دادن به بحران اعتقاد داشته باشند، آماده است. پيش از اين نيز، قدري جميل از اعضاي اپوزيسيون سوريه به خبرگزاري روسي تاس گفته بود كه گفت‌وگوها ميان دولت سوريه و اپوزيسيون در آستانه پيش از گفت‌وگوهاي ژنو درباره سوريه برگزار خواهد شد. گفته شده كه ژنو هشت فوريه ميزبان گفت‌وگوهاي سوري خواهد بود.
آب، تازه‌ترين بحران دمشق
آب، به تازه‌ترين بحران در پايتخت سوريه بدل شده است. ساكنان دمشق براي سومين روز شاهد قطعي آب هستند و مقامات سوريه گروه‌هاي مخالف را به آلوده كردن آب دمشق با گازوييل متهم كرده‌اند. سازمان آب در حومه دمشق قطعي آب دمشق از روز جمعه را به حملات تروريستي به تمامي منابع آبي نسبت داده‌اند كه آب دمشق و اطراف آن از اين منابع تامين مي‌شود. مقامات مربوطه در حال حاضر از منابع ذخيره‌اي استفاده مي‌كنند به اين اميد كه اوضاع آبرساني طي روزهاي آينده بهتر شود. گفته مي‌شود كه حملات تروريستي به منابع آب در دو منطقه الفيجه و وادي بردي در شمال غرب پايتخت باعث قطعي آب بوده است. اين اقدام پس از تشديد بمباران‌ها در منطقه وادي بردي در حومه دمشق صورت گرفته است. دمشق و اطراف آن پنج ميليون جمعيت دارد و در شرايطي كه بحران آب ادامه پيدا كند، دولت با مشكلات جدي در اين زمينه روبه‌رو مي‌شود.
مقامات تونس براي عذرخواهي از اسد به سوريه مي‌روند
يكي از رهبران جنبش «طرح تونس» از سفر قريب‌الوقوع برخي مسوولان تونسي به سوريه جهت عذرخواهي از بشار اسد به دليل اختلافات سياسي گذشته و تبريك آزادسازي حلب خبر داد. به گزارش ايسنا، وي در گفت‌وگو با روزنامه الصباح گفت: محسن مرزوق، دبيركل جنبش «طرح تونس» و تعدادي از رهبران اين جنبش به زودي به نيابت از مردم تونس جهت عذرخواهي از بشار اسد، رييس‌جمهوري سوريه به دليل اختلافات سياسي در مورد موضعگيري‌ها نسبت به جنگ در اين كشور به سوريه سفر خواهند كرد. همچنين محسن مرزوق در اين سفر آزادسازي حلب را به بشار اسد تبريك خواهد گفت. هدف محسن مرزوق از اين سفر تصحيح چهره منفي‌اي است كه در اذهان عمومي جهان در مورد تونسي‌ها شكل گرفته است.
با آغاز درگيري‌ها در سوريه، تونس به يكي از بزرگ‌ترين كشورهاي صادركننده شبه‌نظاميان به گروه‌هاي تروريستي در سوريه تبديل شد. به گفته مسوولان اين كشور، حدود ۳۰۰۰ تونسي به گروه‌هاي تروريستي در سوريه به ويژه داعش پيوستند، در حالي كه در گزارش‌هاي جهاني تعداد اين افراد بيش از ۵۰۰۰ تن اعلام شد. تونس در فوريه ۲۰۱۲ روابط ديپلماتيك خود با دمشق را قطع و سفير سوريه در اين كشور را در اعتراض به افزايش اقدامات دولت اسد عليه غيرنظاميان، اخراج كرد. منصف المرزوقي، رييس‌جمهور وقت تونس نيز تنها راه‌حل بحران سوريه را بركناري اسد عنوان كرد.
آيا امريكا حضور تركيه را به رسميت شناخت؟
ابراهيم كلين، سخنگوي دولت اردوغان در بخش‌هايي از نشست خبري خود سخناني را درباره توافق تركيه با امريكا براي شركت برخي از شبه‌نظاميان سوري در عمليات آزادسازي رقه مطرح كرد كه تاكنون اين اظهارات توسط واشنگتن تاييد نشده است. به گزارش تابناك، كلين گفت: دولت تركيه با ايالات متحده بر سر مشاركت گروه شورشي ارتش آزاد سوريه – از مخالفان نظامي بشار اسد در سوريه – و برخي ديگر از نيروهاي مسلح شورشي در اين كشور در عمليات آزادسازي رقه از دست تروريست‌هاي داعش به توافق رسيده‌اند و همچنين گفته كه يك كميسيون مشترك به شهر منبج – كه در اختيار نيروهاي كرد قرار دارد – فرستاده شده است. چنانچه امريكا با تركيه به توافق رسيده باشد كه عمليات رقه با حضور نيروهاي ترك و ارتش آزاد صورت پذيرد، اين به نوعي نشانگر آن خواهد بود كه به تدريج امريكا حضور نظامي تركيه در سوريه را به مشروعيت و رسميت مي‌شناسد و اين امر مي‌تواند تحولات زيادي به دنبال داشته باشد.