رونمايي از كتاب «دو خاطره» داريوش مهرجويي
مهرجويي: ما اصلا روشنفكر نداشته‌ايم
گروه فرهنگ و هنر | مراسم رونمايي از كتاب «دو خاطره: سفرنامه پاريس، عوج‌كلاب» نوشته داريوش مهرجويي كه از سوي نشر به نگار منتشر شده‌بود چهارشنبه‌شب با حضور جمعي از هنرمندان و اهالي ادب در خانه هنرمندان ايران برگزار شد. اين مراسم با توضيحات شهرام اقبال‌زاده، دبير مجموعه آثار مهرجويي درباره تازه‌ترين اثر ادبي اين سينماگر شروع شد. كتابي كه به گفته اقبال‌زاده درباره سفر مهرجويي به فرانسه و بازداشتش در يكي از كشورهاي همجوار خليج‌فارس است. اقبال‌زاده در ادامه ترجيح داد در مورد خود مهرجويي و شخصيت ادبي او صحبت كند. او در ادامه به نويسندگي مهرجويي هم اشاره كرد و به نقدهايي پاسخ داد كه به نوشته‌هاي او وارد مي‌شود. در بخش بعدي اين برنامه شبنم مقدمي، بازيگر سينما و تئاتر چند صفحه‌اي از كتاب «دو خاطره» مهرجويي را خواند و امير پوريا، علي شروقي و مجتبي گلستاني هم به عنوان منتقد درباره اين كتاب صحبت كردند. علي شروقي با اشاره به تازه‌ترين كتاب داريوش مهرجويي گفت: «سفرنامه پاريس، با فيلم توقيف‌شده مهرجويي با نام «مدرسه‌اي كه مي‌رفتيم» شروع شده و با فيلم «اجاره‌نشين‌ها» تمام مي‌شود. در هر دو فيلم مكاني است كه استعاره يك مكان بزرگ‌تر بوده و دلالت ضمني دارد بر يك مكان بزرگ‌تر؛ بدون اينكه از تمثيل به شكل مكان استفاده بشود. در اين نوشته، حس ناامني از بي‌جايي و بي‌مكاني مدام احساس مي‌شود كه نقطه اوجش را در آن خرده‌روايتي مي‌بينيم كه شخصيتي با ارجاع به غلامحسين ساعدي وارد داستان مي‌شود. » اما داريوش مهرجويي كه با تاخير به اين نشست رسيد هم ترجيح داد تا درباره روشنفكري حرف بزند. او با اشاره به بعضي از صحبت‌هايي كه درباره بابك احمدي مي‌شود، توضيح داد: «هيچ‌كس با بابك احمدي حرف نمي‌زند. چون كسي نمي‌فهمد او چه مي‌گويد. هيچ كس نيامده دو كلمه درباره‌اش حرف بزند. اين حسادت و بغض است. كينه‌توزي است. اما ماجرا چيست؟ بلد نيستند و نمي‌فهمند طرف چه مي‌گويد. دانشش را ندارند. بابك احمدي يكي از بزرگ‌ترين روشنفكران يا خردورزان دوران ما است و نسل‌هاي بعد متوجه مي‌شوند كه چه اهميتي داشته است. » مهرجويي در ادامه با اشاره به اينكه با استفاده از واژه روشنفكر چندان موافق نيست، گفت: «به منورالفكرها مي‌گويم خردورز. ضمن اينكه ما اصلا روشنفكر نداشته‌ايم. هميشه ايدئولوگ داشته‌ايم و اين دو خيلي با هم فرق دارند. ايدئولوگ معتقد به يك حقيقت مطلق و ايدئولوژي است و مي‌گويد حقيقت نزد من است و همه بايد ساكت شوند. اما خردورز و روشنفكر، با خرد كار مي‌كنند. » اسدالله امرايي آخرين سخنرانان اين مراسم بود. او با اشاره به اينكه داريوش مهرجويي فيلمسازي باسواد و كتابخوان است و به خوبي مي‌داند چه حرفي را چه موقع و كجا بزند، توضيح داد: ««دايره مينا» نخستين فيلمي بود كه از او در سينما ديدم. اين فيلم اقتباسي از داستان «آشغالدوني» اثر ساعدي بود. همين چند روز اخير هم بخش‌هايي از اتفاقات اين فيلم و داستان را در اطراف‌مان ديديم و آشغالدوني براي‌مان زنده شد.» امرايي اين نگاه مهرجويي را ناشي از شناخت جامعه دانست و عنوان كرد: «هنرمند وقتي جامعه‌اش را بشناسد، از جامعه خود حرف مي‌زند. حرف‌هايي كه حتي سال‌ها بعد هم خود را نشان مي‌دهند. زبان مهرجويي ادا و اصول ندارد او راحت ارتباط برقرار مي‌كند و هر آنچه را مي‌خواهد، بيان مي‌كند. اين ويژگي را در فيلم‌ها و كتاب‌هايش هم ديده‌ايم.»