بلبشوي
انتخابات پزشكان
سامانه راي‌دهي الكترونيكي از كار افتاد و كل فرآيند پيش‌بيني‌شده در ظهر جمعه لغو شد
بنفشه سام‌گيس
اختلال سامانه الكترونيكي ثبت راي هفتمين دوره انتخابات نظام پزشكي، مشاركت جامعه پزشكي در بزرگ‌ترين انتخابات صنفي كشور را با شكست مواجه كرد؛ شكستي كه نه عامدانه بود و نه قابل پيش‌بيني اما مي‌توانست قابل پيشگيري باشد، آن هم با اجراي آزمايشي اين سامانه، در فرصتي مناسب‌تر و در مدلي كوچك‌تر و بررسي ضريب خطا و ميزان پاسخگويي به حجم نمونه‌اي كمتر از 250 هزار نفر واجد شرايط ثبت راي. به نظر مي‌رسد حداقل اين‌بار بايد انتقاد برخي منتقدان را پذيرفت و شنيد و تامل كرد كه «ما فقط به درمان فكر مي‌كنيم و پيشگيري، جايي در نگاه‌ها و قدم‌هاي‌مان ندارد.»
وقتي با راي‌گيري از صنف پزشكان طرف هستيد، شائبه هرگونه بي‌نظمي معمول در ساير انتخابات را از ذهن دور كنيد.
پزشكان، اگر در ساير موارد شهرونداني هستند مثل من و شما، اما وقتي پاي حضور در مشاركت‌هاي صنفي به ميان مي‌آيد، به‌شدت متحد و منظم عمل مي‌كنند. حتي در انتخابات ششم نظام‌پزشكي- اسفند 1391- كه رفتارهاي سياست‌زده رييس دولت دهم و تهديد به ابطال نتايج انتخابات به دليل ردصلاحيت پزشكان حامي رييس‌جمهوري وقت، موج نااميدي و نگراني را در جامعه پزشكي كشور دامن زد از ساعات آغازين 4 اسفند تا دقايق پاياني راي‌گيري، گزارشي از بي‌نظمي راي‌دهندگان در دست نبود با وجود آنكه بسياري از پزشكان هواخواه دولت وقت و از جمله، سرپرست وقت وزارت بهداشت از حضور در انتخابات خودداري كرده بودند و برخي نامزدهاي مورد وثوق پزشكان هم صرفا به دليل گرايش به جريان اصلاحات ردصلاحيت شده بودند.
روز گذشته هم 200 شعبه اخذ راي در سراسر استان‌ها گزارشي از بي‌نظمي نداشتند اما آنچه در هر شعبه و با هر گويشي گفته و شنيده شد، انتقاد از بي‌تدبيري برگزار‌كنندگان بزرگ‌ترين انتخابات صنفي كشور بود كه به سبب اطمينان ساده‌انگارانه نسبت به كيفيت فعاليت يك سامانه هوشمند كه چندان هم باهوش و منظم نيست، موجبات شكست يك مشاركت صنفي را ايجاد كردند و داروساز و پزشك و دندانپزشك و ماما و متخصص علوم آزمايشگاهي و كارشناس پروانه‌دار، گرفتار بداخلاقي سامانه‌اي شدند كه طبق برنامه‌ريزي‌ها، بايد ظرف يك ساعت، مراحل ورود و ثبت راي شركت‌كنندگان در انتخابات را پذيرش و نهايي مي‌كرد اما بسياري از شركت‌كنندگان در شعبه اخذ راي تهران كه پس از بي‌ثمر شدن تلاش براي ورود به سامانه الكترونيكي خود را به خيابان كارگرشمالي رسانده بودند، درباره بازيگوشي سامانه نوظهور آزمايش نشده، براي «اعتماد» چنين تعريف كردند: «وقتي وارد سامانه مي‌شوي يك كد رهگيري دريافت مي‌كني. يك ساعت فرصت داري با كد رهگيري وارد قسمت ثبت راي بشوي. هنگام ورود و پس از ارايه كد، تازه متوجه مي‌شوي كه سامانه اختلال دارد. هر نفر هم فقط دو بار مجاز به دريافت كد رهگيري است. دوبار فرصت را كه از دست بدهي، مجبوري براي ثبت راي حضوري مراجعه كني.»
اما امكان مراجعه حضوري هم فقط شانس آنهايي بود كه در شهر محل طبابت حضور داشتند چون مسوولان برگزاري اين دور از انتخابات، خواسته بودند شركت‌كنندگان را با يك تبصره جديد غافلگير كنند. فصل تابستان و سه روز تعطيلات و پزشكاني كه با اطمينان از وعده برگزار‌كنندگان انتخابات به شيوه الكترونيكي، از شهر و كشور خارج شده‌اند به اميد آنكه با وسايل الكترونيكي همراه، مشاركت فعالانه خود را ثبت كنند. بنا بر تغييرات و مضافات اين دوره از انتخابات نظام‌پزشكي مراجعه حضوري براي ثبت راي در شهر خارج از محل طبابت امكان‌پذير نيست و بنابراين تعداد قابل‌توجهي از واجدان شرايط شركت در انتخابات هفتم جامعه پزشكي از حق راي محروم شدند. البته برخي مسوولان نظام سلامت كه احتمال اختلال سامانه را نه با صداي بلند و صرفا در ذهن پيش‌بيني مي‌كردند، روز جمعه از شهر محل اشتغال خارج نشدند تا امكان مشاركت را از دست ندهند.
مثل وزير بهداشت كه بايد براي افتتاح و بازديد و آغاز عمليات ساخت پروژه‌هاي حوزه سلامت عازم شاهرود مي‌شد، اما كمي پس از ساعت 8 بامداد، به شعبه اخذ راي تهران بزرگ رفت تا با نوشتن 10 اسم روي برگه‌هاي كاغذي كه به تاسي از 39 سال راي‌گيري در ايران قرار بود با شيوه خط و مربع قرائت شود، مشاركت خود براي انتخاب اصلح هم‌صنفانش را ثبت كند. رييس كل سازمان نظام پزشكي هم راي حضوري نوشت، مثل مديرعامل سازمان تامين اجتماعي و رييس سابق سازمان بيمه خدمات درماني و حتي مشاور وزير بهداشت.
غلامحسين نيك‌نژاد، رييس هيات نظارت بر انتخابات استان تهران هم اين پيش‌بيني را داشت و حتي نتيجه‌اي فراتر هم مي‌ديد كه همان ظهر جمعه در جواب «اعتماد» وقتي پرسيد: «آقاي دكتر، اگر كسي در سفر كردستان باشد و شاغل در تهران، چطور روز جمعه خودش را براي راي‌گيري به محل طبابت برساند؟» با واضح‌ترين نوع از ابراز تاسف درباره يك اهمال غير قابل جبران گفت: «متاسفانه اين همكار از حق راي محروم مي‌شود.»
شكست مشاركت جامعه پزشكي در هفتمين انتخابات نظام پزشكي كشور در حالي اتفاق افتاد كه به دنبال زمزمه‌هاي اميدوار‌كننده درباره رشد 70 درصدي مشاركت در اين دور از انتخابات صنفي، برگزار‌كنندگان استاني هم، با مشاهده روند مراجعات حضوري و گره زدن اين حجم مشاركت به ثبت راي از طريق سامانه الكترونيكي، از مشاركت حداقل دوبرابري صنف پزشكي نسبت به دور پيشين انتخابات مي‌گفتند و خبر مي‌دادند.
چنانكه علي جعفريان؛ رييس دانشگاه علوم پزشكي تهران و رييس هيات اجرايي انتخابات نظام پزشكي تهران بزرگ، در گفت‌وگويي كه ظهر روز جمعه در محل شعبه اخذ راي تهران بزرگ - دانشكده زبان و ادبيات خارجي دانشگاه تهران- با «اعتماد» داشت گفت: «كمي زود است براي اظهارنظر درباره ميزان مشاركت اما از همين تعدادي كه به‌صورت حضوري آمده‌اند مي‌توان گفت مشاركت، حتما بيش از دوره قبل خواهد بود.
البته نسبت به دوره قبل و نه نسبت به تعداد اعضاي نظام پزشكي، چون تعداد كل اعضا 250 هزار نفر است و مشاركت 70درصد اين تعداد يعني حضور بيش از 170 هزار نفر كه من فكر نمي‌كنم اين اتفاق بيفتد. اما مشاركت نسبت به دوره قبل حتما بيشتر است. در دور قبل، ميزان مشاركت در شهر تهران 12 درصد بود و كل آراي اخذ شده در شهر تهران از 4 هزار راي بيشتر نبود كه احتمالا در اين دور به 25 درصد مي‌رسد.»
بنا بر قانون انتخابات، 24 ساعت پيش از برگزاري راي‌گيري، تبليغات له يا عليه نامزدها ممنوع است.
در حالي كه طي روزهاي گذشته، اخباري درباره تشكيل ائتلاف‌هاي عمدتا شكل‌گرفته بر اساس پيوند سياسي پزشكان نامزد هفتمين دور انتخابات نظام پزشكي منتشر شد، روز گذشته، در شعبه اخذ راي تهران بزرگ، يك فهرست خالي از هر صفت و موصوف و صرفا نام خانوادگي پزشكان، دندانپزشكان، داروسازان، علوم آزمايشگاهي، كارشناسان پروانه‌دار و ماماها به ديوار سالن محل دريافت تعرفه نصب شده بود و جعفريان در تحليل شكل‌گيري ائتلاف‌ها و پررنگ كردن شايبه‌هاي سياست‌زدگي براي يك انتخابات صنفي، به «اعتماد» گفت: «هر جا پاي انتخابات به ميان بيايد، ائتلاف هم خواهد بود. هيچ انتخاباتي - چه سياسي و چه غيرسياسي - بدون تشكيل تجمع و تشكل و ائتلاف برگزار نمي‌شود كه قطعا اشكالاتي هم دارد. وقتي مكانيسم شما، جلب راي باشد، عوارضي هم خواهد داشت و اين عوارض در انتخابات نظام پزشكي هم خواهد بود. البته در اين سازمان، گرايش سياسي افراد و به‌خصوص رييس كل اصلا مهم نيست چون ماهيت اين سازمان، سياسي نبوده و صرفا در دفاع از حقوق جامعه پزشكي و حقوق مردم تعريف مي‌شود. حالا شايد افرادي با گرايش‌هاي سياسي مختلف بتوانند اين وظيفه را به درستي انجام دهند.»
تعرفه راي گروه‌هاي پزشكي 10 رديف دارد. آنچه در شعبه اخذ راي تهران بزرگ قابل مشاهده بود، اينكه در اغلب تعرفه‌ها، اسامي پزشكاني در رديف‌هاي اول، دوم و سوم نوشته مي‌شد كه از وزرا و روساي اسبق و خوشنام حوزه سلامت بودند اما طي سال‌هاي 1388 تا 1392، به دليل مخالفت با سياست‌هاي دولت وقت، از تمام مناصب دولتي و صنفي كنار گذاشته شدند علاوه بر آنكه در دور ششم انتخابات نظام پزشكي هم، شاخص‌ترين چهره‌هاي رد صلاحيت شده به دليل گرايش به جنبش اصلاحات بودند.
6 ساعت بعد از آغاز انتخابات، مسوولان طرفدار انتخابات الكترونيكي نظام پزشكي حاضر شدند ناموفق بودن فعاليت سامانه ثبت راي را بپذيرند و كمي پيش از ساعت 14، بنا بر اعلام مشترك هيات نظارت و هيات اجرايي هفتمين دوره انتخابات نظام پزشكي، راي‌گيري الكترونيك، ملغي و نتيجه اين دور از انتخابات به آراي حضوري مشروط شد در حالي كه عباس زارع‌نژاد؛ رييس مركز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت بهداشت به «اعتماد» خبر داد كه تا ساعت 10 صبح حدود 6 هزار كدرهگيري براي شركت‌كنندگان در انتخابات صادر شده است. در حالي كه تا عصر روز جمعه، شركت‌كنندگان معترض خواستار ابطال انتخابات به دليل بي‌تدبيري برگزار‌كنندگان اين دور از انتخابات و فقدان وجاهت قانوني نتايج ماخوذه ناشي از توقف سامانه الكترونيكي اخذ راي بودند، نتيجه پاياني تقريبا قابل حدس بود. محمد حسين قرباني؛ رييس هيات مركزي نظارت بر انتخابات هفتم نظام پزشكي، در گفت‌وگو با «اعتماد» از كاهش قابل توجه مشاركت و محروميت تعداد زيادي از اعضاي جامعه پزشكي از مشاركت در انتخابات، آن هم صرفا به دليل وعده مسوولان از كيفيت احسن يك سامانه آزمايش نشده ابراز تاسف كرد.