توصيه اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس به وزارت ارشاد
خط‌قرمزها را
مشخص كنيد!
الهام نداف
آنچه تا امروز محل بحث و مناقشه ميان مديران فرهنگي و اهالي هنر شده، روشن نبودن حدود و خط قرمزهاست. همان خط قرمزهايي كه تعريف، تدوين و مكتوب نشده و بعد از صدور مجوزهاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، به بزرگ‌ترين چالش هنرمندان و مسوولان تبديل مي‌شود. با اين همه، جاي خوشبختي است كه كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي در اين دوره به معناي واقعي كلمه دغدغه‌هاي فرهنگي و هنري دارد و تا حد امكان آثار جهت‌گيري‌هاي بي‌پايه و اساس را در اين حوزه خنثي مي‌كند. اين روزها كه رسميت داشتن پروانه‌هاي نمايش و ساخت فيلم‌ها و همچنين ادامه همكاري سيدرضا صالحي اميري در مقام وزير ارشاد، بحث داغ رسانه‌هاست، محمداسماعيل سعيدي يكي از اعضاي فراكسيون فرهنگي مجلس در گفت‌وگويي با خانه ملت از لزوم تعيين چارچوب و شفافيت رويكرد فرهنگي براي دولت جديد گفت. اين موضوعي است كه به گفته او وزارت ارشاد دولت دوازدهم را موظف مي‌كند يك‌بار براي هميشه با صراحت تصميم‌گيري كند: «عرض و طول هنر در كشور ما مشخص نيست و همين مساله بين هنرمندان و مميزان اصطكاك و چالش‌آفريني مي‌كند. مسوولان تصميم‌ساز بخش فرهنگ كشور بايد با دعوت و همفكري از اهالي هنر چارچوبي مناسب براي هنر اين مملكت تعيين تكليف كنند.»اما با روشن شدن مواضع سازمان سينمايي، هنرمندان هم تكليف خود را در قبال خلق هنر بهتر مي‌دانند و ديگر نيازي به توضيح درباره چرايي صادر شدن پروانه ساخت و نمايش نيست: «نبايد از هنرمندان انتظار داشت كه وقتي چارچوب‌ها مشخص نيست و مجوز و پروانه ساخت مي‌گيرند نسبت به توقيف و به هدر رفتن هزينه‌هاي مادي و معنوي ساكت بمانند.» اين بخش از صحبت‌هاي عضو فراكسيون فرهنگي مجلس، اعتراض‌هاي عبدالرضا كاهاني را يادآوري مي‌كند. اگرچه اين نامه‌ها و بيانيه‌ها تا امروز راه به جايي نبرده و همچنان تكليف اكران دو فيلم اخير او روشن نيست، اما سعيدي اين حق را براي كارگردان «ارادتمند، نازنين، بهاره، تينا» قايل مي‌شود كه تا جاي ممكن صدايش را به گوش مسوولان فرهنگي برساند. علاوه بر سعيدي، طيبه سياوشي شاه‌عنايتي هم يكي ديگر از مجلسي‌هاست كه از هر فرصتي براي حمايت از سينماگران استفاده كرده است. اين عضو كميسيون فرهنگي مجلس معتقد است توقيف تنها منحصر به ايران است و اين شيوه مميزي در هيچ كشوري به چشم نمي‌خورد: « اگرچه در ساير كشورها حتي هاليوود نيز مميزي وجود دارد ولي اين مميزي‌ها در همان مرحله نخست صورت مي‌گيرد. سال‌ها قبل فيلم «سنتوري» با افتضاحي به ياد ماندني توقيف و خواننده موسيقي آن ممنوع‌‌الكار شد اما امروز شاهديم كه موسيقي اين فيلم كه مشكل اصلي آن روزهاي فيلم سنتوري بود از راديو پيام و رسانه ملي پخش مي‌شود. » سياوشي شاه‌عنايتي با نقد عملكرد وزارت ارشاد در دولت تدبير و اميد، تصميم‌گيري اين وزارتخانه را بر مبناي مصلحت‌گرايي مي‌داند. همين مصلحت‌گرايي هم سبب شده مديران فرهنگي در مقابل فشارها تسليم شوند و به ناديده گرفتن زحمات هنرمندان تن دهند. عضو كميسيون فرهنگي مجلس اما در خلال صحبت‌هاي خود، گريزي هم به شوراي بازبيني فيلم‌هاي توقيفي در سازمان سينمايي زد: «اعضاي كميسيون سعي دارند كمتر به مداخله در عرصه فرهنگ بپردازند. شأن قانونگذار و ناظر اين نيست كه درباره نمايش دادن يا ندادن يك فيلم اظهارنظر كند. اعضاي كميسيون وظيفه دارند از هنرمندان مختلف با هر گرايشي حمايت و كمتر مداخله‌گري كنند.» شنيدن و خواندن اين اظهارات در مقابل قضاوت‌هاي ناعادلانه درباره سينما و آثار هنري، روزنه‌هاي اميدي است كه چشم‌انداز خوشايندتري را از فرهنگ و هنر اين كشور ترسيم مي‌كند. چشم‌اندازي كه حدود و ثغور آن روشن است و دولت در آن نقش حمايتي و نه مداخله‌گري دارد.