در پي بازماندن «نفس» از بخش بهترين فيلم جشن خانه سينما
دفاع محمدحسين قاسمي از زنان فيلمساز
الهام نداف
حذف دو فيلم «نفس» و «برادرم خسرو» از بخش بهترين فيلم نوزدهمين جشن سينماي ايران، اگرچه در راستاي آيين‌نامه اين رويداد سينمايي است اما اين نكته را يادآوري مي‌كند كه شيوه داوري آثار سينمايي در ايران، همچنان بر مدار سليقه و احساس استوار است. ماجرا اما از اعلام نامزدهاي اين دوره از جشن سينماي ايران آغاز شد؛ رقابتي كه از سال گذشته شكل و شمايل تازه‌اي پيدا كرد و داوري به شيوه آكادمي، تفاوت بارز آن نسبت به دوره‌هاي پيش بود. بر اين اساس اصناف خانه سينما در حوزه‌هاي مختلف، كار انتخاب فيلم‌ها و داوري آثار را عهده‌دار شدند تا مستقل‌ترين جشن سينماي ايران مطابقت بيشتري با استانداردهاي بين‌المللي داشته باشد. با اين همه بعد از اعلام نامزدهاي بهترين فيلم نوزدهمين جشن
خانه سينما، مشخص شد كه با توجه به آيين‌نامه اين جشن دو فيلم «نفس» به كارگرداني نرگس آبيار و «برادرم خسرو» ساخته احسان بيگلري به علت نامزد نشدن در بخش فيلمنامه يا كارگرداني امكان كانديدا شدن در بخش بهترين فيلم را ندارند. تورج منصوري، دبير شوراي سياستگذاري جشن خانه سينما، اين خبر را داد و در ادامه تلاش كرد از صاحبان آثار حذف شده دلجويي كند. از طرف ديگر موسوي، اشتباه تايپي در آيين‌نامه جشن خانه سينما را دليل اصلي اين اتفاق دانست. به گفته او تهيه‌كنندگان مي‌توانند 10 اثر را در بخش بهترين فيلم انتخاب كنند كه در راي‌گيري انجام شده، راي ۷ فيلم بالا بود كه انتخاب و اعلام شد. اما در بخشي از آيين‌نامه منتشر شده، يك ويرگول كار را خراب كرده و تهيه‌كنندگان را به اشتباه انداخته است. با اين اتفاق، محمدحسين قاسمي تهيه‌كننده «نفس» در دفاع از نرگس آبيار كارگردان اين فيلم، بي‌توجهي به زنان فيلمساز را دليل اصلي اتفاقات پيش آمده دانست. آخرين فيلم آبيار در نوزدهمين جشن سينماي ايران در 10 رشته نامزد دريافت جايزه شد اما در بخش بهترين فيلمنامه و بهترين كارگرداني مورد توجه قرار نگرفت: «نمي‌توانم از ياد ببرم كه نظير همين ماجرا براي فيلم شيار 143 هم رخ داد... به نظر مي‌رسد اين ديده نشدن اتفاقي است كه براي اكثر زنان ايراني در اغلب كسوت‌ها از سوي هم‌صنف‌هاي‌شان رخ مي‌دهد؛ آنان زنان را نمي‌بينند يا دقيق‌تر بگويم: نمي‌خواهند ببينند. سينما هم گويا از اين ماجرا مستثني نيست. نرگس آبيار براي فيلم‌هايش و علي‌الخصوص فيلم سومش «نفس» از جشنواره‌هاي مهم بين‌المللي، جايزه كارگرداني مي‌گيرد اما در كشورش براي اين فيلم‌ها حتي در اين رشته كانديدا هم نمي‌شود. » قاسمي در ادامه تاكيد كرده به آيين‌نامه جشن خانه سينما احترام مي‌گذارد و روي صحبتش با سينماگراني است كه زنان را ناديده مي‌گيرند. او با يادآوري اتفاقات رخ داده در سي‌وپنجمين جشنواره فيلم فجر، به اعتراضات منير قيدي، كارگردان «ويلايي‌ها» و ناديد گرفتن اين فيلم در داوري آثار، اشاره كرده است. با همه اينها داوري به شيوه آكادمي در سينماي ايران، اتفاق تازه‌اي است كه به مرور جاي خود را پيدا مي‌كند اما سايه داوري و انتخاب آثار فارغ از سليقه‌هاي رايج در سينما و نگاه‌هاي قضاوت‌گرانه، فعلا بر سر جشن‌ها و رقابت‌هاي سينمايي و هنري پهن نخواهد شد. اين فراغت مستلزم نگاه بي‌طرفانه هنرمنداني است كه جز پيشرفت سينما آرزوي ديگري نداشته باشند.