بوميان كيش ميزبانان آينده گردشگران جزيره
گروه اجتماعي
خيمه‌اي نسبتا كوچك، در ورودي برپا شده است. از داخل خيمه صداي گزارشگر فوتبال مي‌آيد كه بازي فوتبال استقلال- العين را گزارش مي‌كند. آقاي خلدون و پسرانش خيمه‌اي را مديريت مي‌كنند كه مدتي است ميزبان گردشگران جزيره كيش شده است؛ خيمه‌اي كه به لطف روي باز صاحبانش، فضايي صميمي دارد و مي‌شود در آن چند دقيقه‌اي از فضاي لوكس و پر همهمه جزيره فاصله گرفت و اصالت و سنت را تجربه كرد. خلدون عزمش را جزم كرده تا با حمايت مديران گردشگري جزيره، «باغو» يكي از روستاهاي كيش كه تا به حال مهجور مانده بود را احيا كند. حالا هم در خيمه كوچكش قهوه سبز را به روش بوميان جزيره تهيه و سرو مي‌كند. نوشيدني خوش‌آمد‌گويي خيمه هم «كرك» است كه فرمول تهيه‌اش جزو اسرار بوميان است. خلدون مي‌گويد: «روستاي باغو تنها 13 خانه دارد و بافت قديمي خود را حفظ كرده است و 5 خانوار در آن زندگي مي‌كنند. مردم روستا دامدار و ماهيگير هستند. باغو بايد بيشتر معرفي شود، فعلا با يك خيمه كار خدمات دهي به گردشگران را آغاز كرده‌ايم. در آينده هم قرار است اقامتگاه‌هاي محلي را در روستا براي گردشگران فراهم كنيم. در حال حاضر سفارش غذاهاي محلي، عرضه شيريني‌هاي بدون شكر بومي و سرو قهوه عربي را داريم.» صداي گزارشگر فوتبال از پنالتي ناعادلانه داور مي‌گويد و پسر خلدون همزمان كه «دله» (ظرف سرو قهوه عربي) را به دست پدرش مي‌دهد، به وضعيت داوري اعتراض مي‌كند و خلدون بدون اينكه لبخند روي لبش كمرنگ شود، مي‌گويد: «تو باغو همه استقلالي هستن، فقط دو نفر طرفدار پرسپوليس داريم.» و بعد هم در مورد رسومات مربوط به نوشيدن قهوه و رمز و رازهاي پنهان در فنجان‌هاي كوچك قهوه عربي مي‌گويد.
گسترش بومگردي‌ها از سياست‌هاي جدي
كيش را عموما مقصدي براي سفرهاي لوكس مي‌دانند؛ سفري كه طيف خاصي از جامعه آن را تجربه مي‌كنند. طيفي كه امكان پرداخت هزينه بالاي سفر و استفاده از تفريحات نسبتا گرانقيمت اين جزيره را دارد. اين جزيره براي بسياري از كساني كه آن را به عنوان مقصد گردشگري انتخاب مي‌كنند، محلي است براي خريد اجناس لوكس و لباس‌هاي مارك و جايي براي تجربه زندگي لوكس در هتل‌ها و رانندگي در خيابان‌هاي خلوت و پاكيزه‌اي كه شبيه آن كمتر در شهرها و حتي جزاير ديگر وجود دارد. امااين جزيره جايي شبيه دوبي و امارات و بسياري جزاير و كشورهاي نوظهور نيست و تاريخ و تمدني غني دارد كه در مقطعي از تاريخ به حاشيه رانده شد و خط‌كشي پر رنگي بين بخش مدرن و بخش تاريخي و بومي جزيره تعريف شد. حالا اما با توجه به تقاضا و اقبال گردشگران از فرهنگ بومي و محلي در مقاصد گردشگري، سياستگذاران جزيره كيش هم همت‌شان را بر معرفي جاذبه‌هاي بومي جزيره گذاشته‌اند و با حمايت از فعالان بومي جاذبه‌اي ديگر را به ليست جذابيت‌هاي طبيعي و ورزشي و تفريحي جزيره اضافه كرده‌اند. بومگردي در كيش چند سالي است با مرمت و احياي «خانه بوميان كيش»، احياي «روستاي تاريخي باغو» و همچنين رسيدگي به وضعيت شهر تاريخي «حريره» و «كاريز» رنگ و لعاب ديگري به گردشگري اين جزيره مرجاني بخشيده است. «عليرضا قائديان»، معاون گردشگري سازمان منطقه آزاد كيش در آستانه نوروز و آغاز فعاليت‌هاي ستاد نوروزي در اين جزيره، در رابطه با اقدامات و برنامه‌هاي آينده اين سازمان براي توسعه بومگردي مي‌گويد: «سابقه تاريخي و تمدني در كيش وجود داشته، به همين علت ظرفيت‌هاي بومي جزيره بايد مورد توجه قرار گيرد و اين ظرفيت‌ها در حوزه گردشگري مي‌تواند به عنوان يكي از محرك‌هاي حضور گردشگران در جزيره تعريف شود. در اين راستا به محورهاي تاريخي و سنتي توجه شده و طرح‌هاي عمراني در آنها اجرا شده است و شرايطي ايجاد شده تا بخش خصوصي از ظرفيت‌هاي بومي جزيره استفاده كند، علاوه بر مجموعه‌هايي كه به صورت مدرن ارايه خدمات دارند، مجموعه‌هاي مختلفي مثل خانه بوميان كيش تعريف شده و مورد حمايت قطعي سازمان هستند. در حوزه كمك به ايجاد زير‌ساخت‌ها و توسعه دسترسي به اين اماكن، يكي از سياست‌هاي سازمان منطقه آزاد كيش احيا و گسترش فعاليت بومگردي‌هاست. در مجموعه روستاي تاريخي باغو به گردشگري بر مبناي تاريخ و سنت اهالي توجه ويژه شده است. مجموعه شهر تاريخي حريره هم جزو برنامه‌هاي آتي ما است كه بتوانيم در اين محدوده هم جاذبه‌هاي بومي فعالي داشته باشيم.» به نظر مي‌رسد با آغاز فعاليت در مناطق آزاد ديگر و ايجاد فضاي رقابتي بين مقاصد گردشگري در ارايه خدمات بومي، توجه ويژه به بومگردي مي‌تواند طيف گردشگران كيش را متنوع‌تر از پيش كند.
نوروز و كيش
روزهاي آخر اسفند و دو هفته نخست فروردين، جزيره كيش مقصد بسياري از خانواده‌هاي ايراني است. طبق اعلام معاون گردشگري اين جزيره: «در سال گذشته بر اساس آمار موجود 230 هزار نفر مسافر ورودي به جزيره در ايام نوروز وارد جزيره شده‌اند. با يك رشد تقريبي شاهد ورودي بالاي 250 هزار نفر خواهد رسيد.» اين گردشگران از طريق سفر هوايي و دريايي خود را به جزيره مرجاني جنوب ايران مي‌رسانند، برهمين اساس قائديان مي‌گويد: «سه بندر ورودي براي ورود گردشگران به كيش ساماندهي شده، بندر چارك بيشتر براي انتقال كساني كه ترجيح مي‌دهند با خودروي شخصي به كيش سفر كنند خدمات ارايه مي‌كند. در سال جاري با تمهيداتي كه سازمان انجام داده است بندر آفتاب هم كه بندري مدرن و جديد است، قرار است از حداكثر ظرفيت خود براي انتقال مسافران و خودروها به جزيره استفاده كند و بندر لنگه هم كماكان اين قابليت را دارد كه انتقال مسافران را به جزيره كيش انجام دهد.» به گفته قائديان كساني كه قصد دارند با خودروي شخصي به كيش سفر كنند با محدوديت‌هايي روبه‌رو هستند: «به دليل محدوديت‌هاي محيط‌زيستي و مقررات جاري براي ورود خودروها به جزيره ضوابطي تنظيم كرده‌ايم. تنها خودروهاي داخلي كه سال ساخت آنها از سال 90 به قبل است اجازه ورود به كيش را دارند. اين خودروها فقط در صورت ارايه برگ معاينه فني معتبر امكان حضور در جزيره را خواهند داشت. خودروهاي توليد خارج از كشور هم در صورتي كه سال ساخت‌شان از 1385 به بعد باشد امكان حضور در جزيره را در صورت ارايه برگه معاينه فني خواهند داشت. هزينه‌اي كه به عنوان هزينه تردد و ورود به جزيره پيش‌بيني شده 2 ميليون ريال و ماندگاري گردشگران با وسيله نقليه‌شان براي 5 روز تعريف شده است. اين مبلغ در بندر چارك اخذ مي‌شود، اما كساني كه از بندر آفتاب يا بندر لنگه به سمت جزيره حركت مي‌كنند هنگام ورود به جزيره اين مبلغ را پرداخت مي‌كنند.»استفاده از ظرفيت فضاي نت براي ارايه خدمات به گردشگران هم اقدامي است كه در نوروز 97 مورد توجه مديران گردشگري در كيش قرار گرفته: «اتفاق جديد امسال طراحي اپليكيشن راهنماي جامع جزيره كيش به نام IKISH است كه اطلاعات گردشگري و خدماتي جزيره در آن تعريف شده است. اين اپليكيشن سامانه رسمي اطلاع‌رساني سازمان در حوزه فضاي نت همين اپليكيشن است. آخرين وضعيت جزيره و احتمالاتي كه در ايام نوروز امكان بروز آنها وجود دارد، مثل تغيير برنامه حركت كشتي‌ها يا پروازها و... از طريق اين سامانه قابل دريافت است.»