سفر دو‌هفته‌اي وليعهد عربستان به امريكا امروز آغاز مي‌شود
بن‌سلمان از كاخ سفيد تا هاليوود
شهاب شهسواري
محمد بن‌سلمان، وليعهد جنجالي عربستان سعودي، بعد از سفرهايش به مصر و بريتانيا، امروز وارد واشنگتن مي‌شود تا با مقام‌هاي امريكايي و كسب و كارها و سرمايه‌گذاران اين كشور ديدار و گفت‌وگو كند. وليعهد سعودي به جز سفر برنامه‌ريزي شده‌اش با رييس‌جمهور امريكا قرار است با مايك پنس، معاون رييس‌جمهور و هربرت مك‌مستر مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا نيز ديدار و گفت‌وگو كند. به نوشته پايگاه خبري نشنال امارات، وليعهد يك روز بعد از ورودش به واشنگتن با رييس‌جمهور امريكا ديدار مي‌كند، چهارشنبه شب در ضيافت شامي با حضور مايك پنس، معاون اول رييس‌جمهور شركت مي‌كند و در يك جلسه خصوصي با هربرت مك‌مستر، مشاورامنيت ملي، در مورد اقدامات امريكا در خاورميانه شركت مي‌كند. طي روزهاي گذشته شايعه‌هايي در مورد احتمال اخراج هربرت مك‌مستر توسط رييس‌جمهور امريكا اعلام شده‌بود، اما برخلاف اين شايعات، قرار است ژنرال مك‌مستر در ديدارهاي بلندپايه هفته پيش‌رو با وليعهد عربستان ديدار و گفت‌وگو كند.
بر اساس برنامه اعلام شده وليعهد سعودي در اين ديدار دو هفته‌اي از 6 شهر امريكا ديدار مي‌كند.
محمد بن‌سلمان به جز واشنگتن و ديدار با رييس‌جمهور امريكا، دونالد ترامپ، قرار است به نيويورك برود و از بورس اين شهر بازديد كند، در شهر بوستون در ايالت ماساچوست به پرديس‌هاي دانشگاه ام‌آي‌تي و هاروارد مي‌رود، براي ديدار از كمپاني‌هاي بزرگ فناوري اطلاعات از‌جمله ديدار با بيل گيتس، بنيانگذار مايكروسافت و تيم كوك مديرعامل اپل به سيليكون ولي در سان‌فرانسيسكو مي‌رود، در ايالت كاليفرنيا به لس‌آنجلس و هاليوود مي‌رود و از شهرهاي سياتل و هوستون هم ديدار خواهد كرد و با مديران شركت‌هاي بزرگ نفتي و انرژي امريكا نيز ديدار و گفت‌وگو خواهد كرد. سفر بن‌سلمان به امريكا در شرايطي انجام مي‌شود كه وليعهد عربستان در يك گفت‌وگوي تلويزيوني به تازگي گفته است عربستان سعودي قصد دارد به بمب اتمي دست پيدا كند، او در گفت‌وگوي اخيرش با با برنامه 60 دقيقه شبكه تلويزيوني سي‌بي‌اس امريكا گفته است كشورش به شكل فعال در پي دستيابي به بمب اتم نيست، اما اگر احساس كند كه «ايران در حال دستيابي به بمب اتم است، قطعا عربستان هم به اين سمت خواهد رفت. » عربستان سعودي از ابتدا يكي از مخالفان اقدام دولت پيشين امريكا براي رسيدن به توافق هسته‌اي با ايران بود و از تلاش دونالد ترامپ براي به هم زدن اين توافق تاريخي حمايت مي‌كند.
قراردادهاي معلق
10 ماه پيش، دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا اولين سفر خارجي خود را به مقصد رياض، پايتخت عربستان سعودي انجام داد. در اين سفر پادشاه سعودي چندين توافقنامه تجاري و نظامي با امريكا امضا كرد كه رقم آنها بين 190 تا350 ميليارد دلار برآورد مي‌شد. با اين حال برخي منابع امريكايي مي‌نويسند هيچ‌يك از تفاهمنامه‌هايي كه 10 ماه پيش در سفر دونالد ترامپ به عربستان امضا شده‌اند، هنوز به قراردادنهايي تبديل نشده‌اند. به گزارش واشنگتن پست تفاهمنامه‌هايي به مبلغ 110 ميليارد دلار در حوزه فروش تجهيزات نظامي و 80 ميليارد در فروش كالاهاي ديگر با عربستان امضا شده است، اما تاكنون هيچ يك از اين تفاهمنامه‌ها به قرارداد تبديل نشده‌اند. بعد از 8 سال روابط سرد و چالش در رابطه با دولت باراك اوباما، حالا خانواده سلطنتي سعودي يك متحد و دوست صميمي در كاخ سفيد مي‌بينند.
حال محمد بن‌سلمان به امريكا سفر مي‌كند تا گام دوم از دوران جديد روابطش با واشنگتن را بلندتر از گذشته بردارد. جارد كوشنر، داماد دونالد ترامپ بلافاصله بعد از انتخابات سال گذشته رياست‌جمهوري روابط صميمانه‌اي را با وليعهد عربستان سعودي شروع كرد، اما گزارش‌هاي اخير مبني بر حذف دسترسي‌هاي فوق محرمانه كوشنر در كاخ سفيد، ممكن است در روابط محمد بن‌سلمان با كاخ سفيد موثر باشد. به نوشته كريستين ساينس مانيتور، در حالي كه عربستان سعودي نسبت به از دست دادن يك رابط خوب مانند جارد كوشنر نگران است، از تغييرات تازه در راس وزارت خارجه و ورود مايك پمپئو به عنوان وزير كاملا راضي است. فهد ناظر، مشاور سفارت عربستان سعودي در واشنگتن معتقد است كه پادشاهي عربستان احساس مي‌كند كه با مايك پمپئو بسيار اشتراك نظر دارد. او در اين سفر تلاش مي‌كند تا سرمايه‌گذاران، كمپاني‌هاي بزرگ و كارشناسان امريكايي را براي سرمايه‌گذاري و توليد در خاك عربستان دعوت كند. محمد بن‌سلمان از زمان رسيدنش به قدرت به عنوان مشاور ارشد پادشاه و بعد از آن وليعهد، تلاش كرده است تا با ارايه برنامه‌هاي بلندپروازانه اقتصادي، بودجه سنتي وابسته به نفت عربستان را متحول كند و با ارايه برنامه‌هاي جديد از جمله ماليات بر ارزش افزوده، وابستگي بودجه به صادرات نفت را نسبت به گذشته كمتر كند. محمد بن‌سلمان ادعا مي‌كند كه با ايجاد فرصت‌هاي جديد سرمايه‌گذاري از جمله پروژه رويايي ابرشهر جديد نئوم در مرز عربستان با اردن و مصر، عربستان را به يك مقصد گردشگري و يك مركز توسعه فناوري‌هاي نوين تبديل كند.
سرمايه‌گذاري و وحشت از هتل زيتر كارلتون
محمد بن‌سلمان يك برنامه تبليغاتي اقتصادي با عنوان «دورنماي 2030» آماده كرده است و تلاش مي‌كند از اين طريق سرمايه‌گذاران خارجي را به خاك عربستان جذب كند و در عين حال با مطرح كردن پروژه فروش سهام شركت نفت آرامكو در بورس‌هاي بين‌المللي، رقابتي در بين بورس‌ها براي پذيره‌نويسي اين سهام ايجاد كرده است. جكي نورتام، خبرنگار خاورميانه ان‌پي‌آر مي‌گويد: «كمپاني‌هاي خارجي و سرمايه‌گذاران بعد از اتفاقات ماه نوامبر و بازداشت صدها شاهزاده، وزير دولت و بازرگان در هتل لوكس ريتزكارلتون نگران شده‌اند، اينكه گزارش شده بازداشت‌شدگان شكنجه و آزار شده‌اند و نزديك به 100 ميليارد دلار از آنها پول براي آزادي گرفته‌شده است.» اميلي هاوتورن از موسسه تحليل اطلاعات جهاني اسراتفور به ان‌پي‌آر مي‌گويد: «سرمايه‌گذاران بالقوه بسيار نگران‌اند كه در صورت ورود به عربستان چنين اتفاقاتي در انتظار آنها نباشد. آنها دنبال نشانه‌هايي مي‌گردند كه ببينند آيا مي‌توان به اين فرد اطمينان كرد؟ آيا پولي كه من سرمايه‌گذاري مي‌كنم خرج آن چيزي مي‌شود كه من فكر مي‌كنم؟ تاكنون وليعهد عربستان سعودي نتوانسته چنين اطميناني را به سرمايه‌گذاران بدهد.»
برنارد هيكل، تحليلگر مسائل خاورميانه در دانشگاه پرينستون به لس‌آنجلس‌تايمز مي‌گويد:
«محمد بن‌سلمان مي‌خواهد به دولت امريكا اطمينان بدهد كه در منطقه خاورميانه با تعداد زيادي از دولت‌هاي فروپاشيده، دولت او بسيار اهميت دارد و باثبات باقي خواهد ماند. با اين حال او فرصت خيلي كمي براي تغييرات در پادشاهي سعودي دارد و بسيار با عجله كار مي‌كند، به همين دليل هم خيلي احتمال دارد كه به راحتي در مسير تغييرات با مشكلات بزرگ مواجه شود.» هيكل در عين حال تاكيد مي‌كند: «هيچ‌يك از اقداماتي كه محمد بن‌سلمان انجام مي‌دهد، براي خيرخواهي غرب نيست، او همه اين كارها را براي قدرت خودش انجام مي‌دهد، اين يك تصادف است كه در شرايط كنوني منافع شخصي او با منافع امريكا و نفوذي كه امريكا در خاورميانه به دنبال آن است، منطبق شده‌اند.»