حساسيت يا اهميت سازمان سنجش
محسن طلايي
اكنون كه در آستانه اعلام نتايج آزمون سراسري سال 1397 هستيم كه يكي از حساس‌ترين مقاطع فعاليت سازمان سنجش است مي‌توانيم از خود سوال كنيم كه اگر كنكور از سازمان سنجش گرفته شود يا به عبارتي سازمان سنجش موظف شود و البته اين امكان در زيرساخت‌هاي آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها وجود داشته باشد يا به وجود آيد كه كنكور را حذف كند آيا چيزي از اهميت سازمان سنجش كم خواهد شد؟ به نظر مي‌رسد پاسخ اين پرسش منفي است. اهميت سازمان سنجش صرفا به برگزاري كنكور نيست و چه بسا بر اهميت فعاليت‌هاي اصلي سازمان افزوده شود. اگرچه از حساسيت اقدامات سازمان سنجش آموزش كشور كم خواهد شد ولي تصور مي‌كنم در درازمدت اين امر به نفع سازمان سنجش و ساختار آموزشي كشور باشد. تفاوت حساسيت و اهميت در مورد سازمان سنجش به اين موضوع برمي‌گردد كه اگرچه در وهله اول بين حساسيت و اهميت دريك موضوع چندان تفاوتي وجود ندارند و حتي انتظار ذهني ما اين است كه هر چه حساسيت موضوعي بيشتر باشد اهميت آن نيز بيشتراست. اما در واقع امر همواره حساسيت و اهميت رابطه تنگاتنگ ندارند. به عنوان مثال همه ما به نقش و اهميت فرهنگ در ساز و كارهاي اجتماعي واقفيم و مي‌دانيم تاثير عميق و پايدار فرهنگ در تحولات، ثبات و توسعه جامعه به چه ميزان است. اما گاهي شرايط اقتصادي به قدري حساس يا حساسيت برانگيز است كه خود را بر «فرهنگ» تحميل مي‌كند و در اولويت قرار مي‌گيرد. بدين‌ترتيب به نظر مي‌رسد در سازمان سنجش، جايگاه و وظايفي پنهان يا نيمه‌پنهان و نيمه‌فعال يا غيرفعالي وجود دارند كه اهميت اين سازمان را در آينده بيش از گذشته به منصه ظهور خواهد رساند. اين در حالي است كه حساسيت و عمده فعاليت‌هاي سازمان سنجش مربوط به برگزاري آزمون‌هاي سراسري شده است. اين حساسيتي است كه تا زماني كه بر دامنه و طولش اضافه مي‌شود امكان پرداختن سازمان سنجش به وظايف اصلي و مهمش فراهم نخواهد شد.
بنابراين، به نظر مي‌آيد حذف يا محدوديت كنكور مي‌تواند فرصت مناسبي براي سازمان سنجش آموزش كشور باشد تا از حساسيت فعاليت‌هايش كم كند و بر عمق و اصالت اقداماتش بيفزايد. اقداماتي همچون رصد مداوم و عالمانه وضعيت آموزش كشور از ابتدايي تا دانشگاهي، ارتقاي سطح آموزش و يادگيري، تامين و تدارك استقلال دانشگاه‌ها در پذيرش دانشجو، تقويت بنيه آموزش و پرورش در امور مربوط به سنجش، جلوگيري از موازي‌كاري دستگاه‌ها در امر سنجش آموزش كشور و غيره.
استاد دانشگاه