سازمان آزاديبخش فلسطين
ديگر اسراييل را به رسميت نمي‌شناسد
تعليق سازش
شهاب شهسواري
شوراي مركزي سازمان آزاديبخش فلسطين (ساف) روز دوشنبه در پايان جلسه دو روزه خود تصويب كرد كه تمامي همكاري‌هاي اقتصادي، امنيتي و شناسايي اسراييل از سوي اين سازمان تعليق شود. شوراي مركزي سازمان آزاديبخش فلسطين كه از ائتلاف ميان گروه‌هاي مبارز فلسطيني تشكيل شده است، نهاد سياست‌گذاري اين سازمان محسوب مي‌شود و مصوبات آن بعد از تاييد توسط كميته اجرايي و محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني، رسميت پيدا مي‌كنند. سازمان آزاديبخش فلسطين (ساف) از سوي نهادهاي بين‌المللي و سازمان ملل متحد به عنوان نماينده رسمي تمامي شهروندان فلسطيني ساكن كرانه باختري رود اردن و نوار غزه شناخته‌مي‌شود. در مصوبه روز دوشنبه آمده است: «شناسايي دولت اسراييل تا زمان شناسايي كامل دولت فلسطين در مرزهاي پيش از 4 ژوئن 1967 به پايتختي قدس شريق، متوقف خواهد شد.» بر اساس بيانيه پاياني نشست شوراي مركزي سازمان آزاديبخش فلسطين «كليه همكاري‌هاي امنيتي در هر شكل آن» با دولت اسراييل متوقف مي‌شود و «تمامي ارتباط‌هاي اقتصادي» قطع خواهد شد.
اجرايي شدن اين تصميم از سوي دولت خودگردان فلسطيني به معناي پايان تعهد فلسطينيان به معاهدات اسلو و ساز و كارهاي پروتكل پاريس است كه در دهه 1990 ميان ياسر عرفات، رييس وقت تشكيلات خودگردان فلسطيني و رهبران رژيم صهيونيستي امضاشده‌بودند. محمود عباس، پيش از اين به رسانه‌هاي فلسطيني گفته‌بود كه جلسه اين هفته شوراي مركزي ساف، تصميم‌هاي بسيار مهمي را اعلام خواهد كرد، پيش از آن نيز صائب عريقات، دبيركل ساف و مذاكره‌كننده ارشد فلسطيني وعده داده‌بود كه تصميم‌هاي بسيار مهمي از سوي محمود عباس در واكنش به تحولات اخير در فلسطين اشغالي اعلام خواهد شد. محمود عباس روز يكشنبه در سخنراني خود تاكيد كرده بود: «حاضر به پذيرش پايتخت كشوري ديگر در قدس شرقي يا تبديل آن به پايتخت دو كشور نخواهيم شد، قدس سال 1967 اشغال شده است، پايتخت ما است، هر متر و هر سانتيمتر از آن پايتخت ما است.»
هنوز واكنش محمود عباس رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني به اين مصوبه مشخص نيست، هر چند او در افتتاحيه اين جلسه گفته‌بود: «ما در آستانه مهم‌ترين و سرنوشت‌سازترين تصميم‌هاي‌مان قرار داريم. در برابر تقاطع تاريخي خطرناكي قرار گرفته‌ايم كه شايد خطرناك‌ترين تقاطع در مسيرمان باشد.» شوراي مركزي ساف از محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني خواسته است تا مصوبات غيرالزام آور اين شورا را اجرا كند، به ويژه اينكه در برابر تصميم دونالد ترامپ براي طرح منتشر نشده موسوم به «معامله قرن» مقاومت كند. محمود عباس كه روز يكشنبه در برابر اين شورا سخنراني مي‌كرد، تاكيد كرده بود كه فلسطينيان حاضر به تن دادن به اين طرح نخواهند بود و هشدار داده‌بود: «بيانيه بالفور توانست از سد ما بگذرد، اما اين طرح نمي‌تواند.» روابط دولت خودگردان فلسطيني و دولت امريكا از زمان اجرايي شدن تصميم دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا براي به رسميت شناختن قدس شريف به عنوان پايتخت اسراييل و انتقال سفارت امريكا از تل‌آويو به بيت‌المقدس به پايين‌ترين سطح رسيده است، دولت خودگردان در رام‌الله اعلام كرده است كه ديگر امريكا را به عنوان يك ميانجي معتبر در مذاكرات صلح با اسراييل نمي‌شناسد و امريكا هم در برابر دفتر نمايندگي سازمان آزاديبخش فلسطين در واشنگتن را تعطيل كرده است.
نه در غزه، نه بدون غزه
شوراي مركزي ساف در عين حال در بيانيه خود از حماس هم انتقاد كرده است. اعضاي اين شورا با انتقاد از تلاش حماس براي توافق با اسراييل در مورد خشونت‌هاي ارتش رژيم صهيونيستي در نوار غزه، تاكيد كرده است كه تنها نماينده معتبر فلسطينيان چه در غزه و چه در كرانه باختري، سازمان آزادي بخش فلسطين است و حماس حق مذاكره ندارد. شوراي مركزي ساف در عين حال در بيانيه خود تاكيد كرده است كه هيچ طرحي را براي از بين بردن تماميت ارضي فلسطين نخواهد پذيرفت و نه قبول مي‌كند دولت فلسطيني در غزه تشكيل شود و نه حاضر به پذيرش پيشنهاد تشكيل دولتي بدون غزه است.
مذاكرات براي كاهش درگيري‌ها و رفع محاصره غزه با وساطت مصر و سازمان ملل متحد، مدتي است كه ميان گروه حماس و اسراييل به صورت غيرمستقيم ادامه دارد. روز سه‌شنبه يك هيات امنيتي مصر براي ادامه مذاكرات وارد نوار غزه شد. قاهره و سازمان ملل تلاش مي‌كنند تا به توافقي بلندمدت براي آتش بس ميان اسراييل و حماس برسند. از ابتداي سال جاري و با آغاز تظاهرات هفتگي بازگشت آوارگان در نوار غزه نزديك به 200 فلسطيني با گلوله مستقيم نظاميان اسراييلي به شهادت رسيده‌اند و هزاران نفر مجروح شده‌اند. اسراييل همزمان محاصره غزه را نسبت به گذشته بسيار شديدتر كرده و مجراهاي ورود كالاهاي اساسي از جمله غذا و دارو به نوار غزه را محدودتر از قبل كرده است. شوراي مركزي ساف از «همه پروژه‌هاي مشكوكي كه براي جدا كردن نوار غزه از بقيه فلسطين و به ويژه قدس شرقي به عنوان پايتخت ابدي فلسطين در حال انجام است» انتقاد كرده است.
واكنش اسراييل
مقام‌هاي اسراييلي به تصميم شوراي مركزي ساف براي لغو توافق‌هاي امنيتي و اقتصادي با رژيم صهيونيستي واكنش نشان دادند. موشه كاهلون، وزير دارايي و عضو كابينه امنيتي دولت اسراييل در گفت‌وگو با راديو ارتش اين رژيم گفته است: «اين يك اشتباه بزرگ است، در طول يك سال گذشته رام‌الله روز به روز افراطي‌تر شده است و هر شانسي را براي يك توافق نابود مي‌كنند. هدف آنها اين است كه كاري كنند نوار غزه در محاصره از بين برود.» ياري لاپيد، دبيركل حزب يش‌اتيد و وزير دارايي پيشين اسراييل هم گفته است كه «اين تصميم مانند يك شوخي بد است.» نفتالي بنت، وزير آموزش اين رژيم هم گفته است: «اصلا از اول هم فلسطيني‌ها در مورد به رسميت شناختن اسراييل جدي نبودند، برنامه آنها از اول اين بود كه ذره‌ذره اسراييل را نابود كنند و يهودي‌ها را از سرزمين ما (!) بيرون بيندازند.» اين وزير دولت رژيم صهيونيستي ادامه داد: «بازي تمام شد، آنها روي واقعي‌شان را نشان دادند. فلسطيني‌ها علاقه‌اي به صلح ندارند و هيچگاه هم نداشتند.»
ادامه قبح‌زدايي از رابطه با اسراييل
در شرايطي كه شوراي مركزي ساف تصميم خود را براي تعليق شناسايي اسراييل و قطع روابط با اسراييل اعلام كرده است، كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس، گام‌هاي تازه‌اي براي برقراري ارتباط رسمي ديپلماتيك با رژيم صهيونيستي بر مي‌دارند. در بند يازده بيانيه پاياني شوراي مركزي ساف بدون اشاره مستقيم به نام كشوري از همه كشورهاي عربي خواسته‌شده است تا به «قطعنامه نشست عربي 1980 در امان كه همه دولت‌هاي عربي در آن تعهد داده‌بودند تمامي روابط ديپلماتيك خود را با هر دولتي كه قدس را به عنوان پايتخت اسراييل به رسميت بشناسد يا سفارت خود را به قدس منتقل كند، قطع كنند» پايبند بمانند. اما به نظر مي‌رسد دولت‌هاي عربي حاشيه خليج فارس نه تنها مايل به قطع رابطه با امريكا كه به تازگي سفارت خود را به قدس منتقل كرده است، نيستند، بلكه تحركات تازه‌اي براي برقراري روابط ديپلماتيك با اسراييل آغاز كرده‌اند. بعد از سفر جنجالي پنج‌شنبه گذشته بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم صهيونيستي به عمان و ديدار او با سلطان قابوس، نوبت به امارات متحده عربي رسيده است كه ميزبان وزير فرهنگ و ورزش دولت اسراييل، ميري رگف، باشد. ميري رگف كه از تندروترين اعضاي كابينه رژيم صهيونيستي محسوب مي‌شود و پيش از اين سابقه توهين‌هاي تندي را به مسلمانان دارد. او در سفر به ابوظبي از مسجد اعظم ابوظبي بازديد كرد و همچنين مسابقه تيم جودوي اسراييل را در مسابقات بين‌المللي ابوظبي تماشا كرد، جايي كه براي اولين‌بار سرود ملي اسراييل در امارات متحده عربي پخش شد. سفر وزير فرهنگ و ورزش اسراييل دو روز پيش از سفر نتانياهو به عمان آغاز شد و دوشنبه اين هفته هم وزير ارتباطات رژيم صهيونيستي، ايوب كارا، براي شركت در يك همايش به دوبي سفر كرد.