سهام عدالت چقدر مي‌ارزد

گروه اقتصادي

در جلسه توديع و معارفه وزير كار، تعاون و رفاه اجتماعي، معاون اول رييس‌جمهور به موضوع پرداخت سود سهام عدالت پرداخت. اسحاق جهانگيري در اين جلسه گفت: مقاومت زيادي كرديم تا توانستيم سود سهام عدالت را پرداخت كنيم‌؛ انتقادهاي زيادي بود كه «چرا سود سهام عدالت را پرداخت مي‌كنيد؟» اما طي نامه‌اي به رييس‌جمهور بيان كردم اگر قرار است سودي در بنگاه‌ها بماند بهتر است سود سهام‌داران كلان بماند نه سود 50 و 60 هزار توماني سهام عدالت. وي ادامه داد، طرحي را به مجلس برده‌ايم مبني بر اينكه بعد از آنكه مبلغ سهام‌ها پرداخت شد، مردم بتوانند سهام خود را در صورت تمايل بفروشند. جهانگيري با اشاره به ارزش سهام عدالت گفت: در حال حاضر قيمت 2ميليوني سهام عدالت حدود 13ميليون تومان است.

ارزش سهام عدالت

اعلام ارزش سهام عدالت از سوي اسحاق جهانگيري با واكنش‌هاي متفاوتي همراه بوده است. سيد حسن حسيني شاهرودي نماينده مجلس با اشاره به اظهارات معاون اول رييس‌جمهور درباره قيمت 13 ميليوني سهام عدالت گفت: قيمت سهام عدالت را بازار بورس مشخص مي‌كند و تا بازار بورسي نباشد و سهامي در بورس ارايه نشود نمي‌توان قيمت واقعي آن در بازار را تعيين كرد. اين نماينده گفته بود شايد بتوان قيمت تمام شده يك سهام در يك صنعت را تشخيص داد، اما شرايط بازار بورس متفاوت است و مهم فروش سهام در بازار رقابتي بوده كه تعيين‌كننده قيمت است نه قيمت تمام شده يك سهام. غلامعلي جعفرزاده ايمن‌آبادي نماينده ديگري بود كه به انتقاد از جهانگيري پرداخت. او گفت: ارزش سهام بايد به واقعيت نزديك باشد، اگر عرضه رقابتي وجود نداشته باشد نمي‌توان سهام را قيمت‌گذاري كرد.

عضو كميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تاكيد كرد: با توجه به اينكه اعلام چنين نرخ‌هايي جز بالا بردن مطالبات و ايجاد توقع در مردم نتيجه ديگري ندارد، از دولتي‌ها خواهش مي‌كنم مستندات ادعاي خود را براي اطلاع مردم در روزنامه‌هاي كثيرالانتشار منتشر كنند. نماينده مردم رشت در مجلس دهم گفت: ارزش سهام عدالت بايد در مجامع آنها به تصويب برسد و صورت‌هاي مالي شفاف داشته باشند؛ بنابراين بايد مستندات ادعاي رشد 14 ميليون سهام عدالت منتشر تا مشخص شود كه واقعا چنين رشدي داشته‌اند يا خير.

او با اشاره به اينكه مجامع سودده سهام عدالت امكان توزيع سود ندارند، بيان داشت: تقريبا اكثر كارخانه‌هاي مشمول سهام عدالت زيانده شده‌اند، اما افزايش ارزش سهام عدالت طبيعي است؛ چرا كه ارزش افزوده آنها به اين معناست كه قيمت زمين و دستگاه‌هاي‌شان افزايش يافته است. جعفرزاده ايمن‌آبادي با تاكيد بر اينكه كارخانه‌ها و مجامع سهام عدالت امكان پرداخت سود ندارد، توضيح داد: به تناسب افزايش ارزش دارايي‌هاي اين مجامع آنها زيانده شده‌اند و نمي‌توانند سودي پرداخت كنند. از دولتي‌ها خواهش مي‌كنم مستندات ادعاي خود را براي اطلاع مردم در روزنامه‌هاي كثيرالانتشار منتشر كنند.

چگونه مي‌توان ارزش سهام را تعيين كرد

در مراحل اوليه آزادسازي سهام عدالت كه اواخر سال ۱۳۹۵ آغاز شد، توسط سازمان خصوصي‌سازي رسما اعلام شد كه شركت‌هاي سرمايه‌پذير بابت سود سهام عدالت از سال ۱۳۸۵ مبلغ ۵۳۲ هزار تومان به سازمان خصوصي‌سازي پرداخته‌اند و اين سازمان اين مبالغ را به حساب خزانه واريز كرده است.

سازمان خصوصي‌سازي در آن زمان مشمولان را آزاد گذاشت تا بتوانند تا سقف يك ميليون تومان ارزش سهام عدالت خود را بالا ببرند؛ يعني مشمولان مي‌توانستند تا سقف ۴۶۸ هزار تومان به حساب سازمان خصوصي‌سازي واريز كنند و صاحب سهام عدالتي به ارزش يك ميليون تومان شوند. همچنين دهك‌هاي پايين درآمدي از تخفيف بهره بردند و بدون پرداخت مبلغي، صاحب يك ميلون تومان سهام عدالت شدند. بر اين اساس، يك خانواده پنج نفري كه تخفيفي نداشتند و مبلغي هم واريز نكرده بودند، صاحب دو ميليون و ۶۶۰ هزار تومان سهام عدالت شدند. طي مدت اخير در پي افزايش قيمت دلار بازار سهام هم تاثير بسزايي از بازار ارز پذيرفت و قيمت بسياري از سهم‌ها نسبت به ابتداي سال ۱۳۹۷ چند برابر شد. در اين ميان ارزش سهام عدالت نيز افزايش يافت؛ به‌طوري‌كه در مهرماه امسال سازمان خصوصي‌سازي اعلام كرد كه در شرايط موجود با توجه به رشد ارزش شركت‌ها همراه با ركوردشكني‌هاي نماگر اصلي بازار سهام، اگر سهام عدالت آزادسازي شود كساني كه سابقا يك ميليون تومان سهام عدالت داشتند، در حال حاضر ارزش سهام‌شان به بيش از چهار ميليون تومان رسيده كه در يك خانواده پنج نفري حدود ۲۲ ميليون تومان برآورد مي‌شود. طبق اعلام سازمان خصوصي‌سازي، ارزش مقطع واگذاري ۴۹ شركت حاضر در پرتفوي سهام عدالت ۲۶۶ هزار و ۳۶۳ ميليارد ريال است كه با توجه به رشد اخير شاخص بورس و افزايش قيمت سهام شركت‌ها در بازار سرمايه، ارزش روز پرتفوي سهام عدالت مشمولان در حال حاضر ۱۱۶۰ هزار و ۸۸ ميليارد ريال برآورد مي‌شود.

در نتيجه احتمال قوي اين است كه منظور معاون اول رييس‌جمهوري كف ارزش سهام عدالت براي يك خانواده پنج نفره بوده است؛ به اين ترتيب كه هر خانواده پنج نفره مشمول سهام عدالت اگر مبلغي به حساب سازمان خصوصي سازي واريز نكرده باشند دو ميليون و ۶۶۰ هزار تومان سهام عدالت خواهند داشت كه ارزش آن طبق اطلاعيه مهر ماه سازمان خصوصي‌سازي حدود ۱۰ ميليون و ۶۰۰ هزار تومان مي‌شود. اين در حالي است كه مجموع شركت‌هاي سهام عدالت 60 شركت است و 11 شركت ديگر هنوز قيمت‌گذاري نشده‌اند برخي ارزش آن را حدود 11 هزار ميليارد تومان برآورد مي‌كنند. در صورت اضافه شدن ارزش اين شركت‌ها به ارزش شركت‌هاي بورسي سهام عدالت مي‌توان ميزان ارزش سهام عدالت براي خانوار 5 نفره را ۱۳ تا ۱۴ ميليون تومان برآورد كرد.