انديشمند جامع‌الاطراف و تاثيرگذار ما

سعيد نفيسي از نسل استادان جامع الاطراف است كه در چند زمينه توانايي‌هاي علمي بالايي داشتند. نفيسي در ادبيات فارسي، تصحيح متون و‌ ترجمه دانش بالايي داشت، او به خانواده‌اي تعلق داشت كه چند نسل از فرهنگ مداران ما به حساب مي‌آيند. كساني كه در ميان فرهنگ و علم متولد شدند، رشد كردند و آثار ذي قيمتي از خود به جا گذاشتند. دكتر ميرزا علي‌اكبرخان نفيسي ناظم‌الاطبا، ‌نگارنده فرهنگ نفيسي از جمله اين افراد است. اما سعيد نفيسي تفاوتي داشت، او در عين اينكه يك استاد ادبيات كلاسيك فارسي بود، ادبيات معاصر را به خوبي مي‌شناخت و موفق شد با ادبيات معاصر زمان خود پيوند برقرار كند. نفيسي با صادق هدايت، جلال آل احمد، بزرگ علوي و بسياري از نويسندگان آشنايي‌هاي نزديك داشت و گزيده‌هايي از آثار اين نويسندگان را در اثر نفيسي به نام «شاهكارهاي نثر معاصر فارسي» مي‌بينيم. علاوه بر اينها نفيسي با ادبيات جهان از راه زبان فرانسه كه به خوبي مي‌دانست آشنا بود. آنچه او ترجمه كرده حكايت از تسلط او به ادبيات اروپا و به ويژه فرانسه است.

او همچنين به واسطه علاقه شخصي به آسياي ميانه و با توجه به عضويتش در انجمن فرهنگي ايران و شوروي موفق شده بود سفرهايي به روسيه آن زمان داشته باشد. نفيسي در اين سفرها با شرق‌شناسان و نويسندگان روس از نزديك آشنايي پيدا كرد كه همين امر او را به ترجمه‌هايي از آثار نويسندگان و پژوهشگران شوروي تشويق كرد. مهم‌ترين كتاب درباره رودكي، اثري بود كه سعيد نفيسي ترجمه كرد، دو دهه بعد شاهد بوديم محققين كارهاي جديدي ترجمه كردند. بسياري از نويسندگان روس را نفيسي در مجله «پيام نوين» كه ارگان انجمن فرهنگي ايران و شوروي بود در قالب مقالات كه بعدها تبديل به كتاب شدند، معرفي مي‌كرد كه از اين جهت گنجينه‌اي را از خود بر جا گذاشت. مساله ديگر علاقه وافر به ديوان‌هاي شعراي جوان فارسي بود. در كتابخانه او هم اينك كه مهندس نفيسي فرزند ايشان حفاظت مي‌كنند، قريب به 100 نسخه خطي از شاعران جوان فارسي موجود است كه او به مناسبت‌هايي ديده و از آنجا كه امكان كپي نبود بازنويسي كرده است. برخي از اين نسخه‌ها توسط آقاي قنبري دانشجوي رشته دكتري و بنياد موقوفات افشار منتشر شده است. اعجاب‌انگيز كه كسي قريب به 100 كتاب را از روي ديوان بنويسد و اين تنها از نفيسي ساخته بود. اثر مهم ديگر خاطرات ادبي- اجتماعي و سياسي او است كه اثري ارزشمند و قابل اعتنا بوده و بخشي از تاريخ و فرهنگ معاصر ايران را دربرمي‌گيرد.