استقلال بانك مركزي
ادعاهاي دولت مبني بر حمايت از توليد داخلي ميتوانست با سياستگذاري هوشمندانه ارزي نتيجه بهتري را رقم بزند. اما نگاه همهچيزداني اصحاب قدرت در قوه مجريه و نشنيده گرفتن نظرات كارشناسي كشور را به اين گرفتاري انداخت.
در مصاحبه اخير حسامالدين آشنا مشاور رييسجمهور در خصوص جلسه تعيين نرخ 4200 توماني و جزيياتي كه از آن منتشر شده است ايشان به يك ضرب المثل چيني اشاره ميكند به اين مضمون كه گاوها وقتي كار كردن سخت ميشود به جاي شخم زدن به يكديگر شاخ ميزنند. با اينكه در مثل جاي مناقشه نيست بايد متذكر شد كه ما با انسانها و صاحبان مغز و انديشه روبهرو هستيم كه به كار سياستگذاري مشغولند و آنها بايد با نگاهي راهبردي و همهجانبه و آيندهنگرانه به مديريت مسائل مملكت بپردازند. سياستگذار ميتواند بحران را مديريت كند يا با تصميمگيريهاي ناپخته بحران را شدت بخشد و بحراني جديد از دل بحران قبلي خلق كند كه الان اينگونه كشور در حال اداره كردن است. شرايط خاص و جنگ اقتصادي كه در كشور با آن روبهرو هستيم ضرورت درك دقيق اين شرايط و همچنين احتياط و دقت نظر را در تصميمها بيش از پيش ميكند. اين نكته هم قابل ذكر است كه محيط نامناسب براي اظهارنظر به پشتوانه دانش اقتصادي موجب شد برخي اعضاي اثرگذار از مجموعه سياستگذاريهاي اقتصادي پياده شوند و به نظر ميرسد دست نفر اول اجرايي دولت براي بيتوجهي به اصول اقتصادي، و توسعه پايدار و همهجانبه بازتر شده است. چند دهه پيش تورم به عنوان يك مشكل جدي در بسياري از كشورها مطرح بود اما پس از مدتي به اين رهيافت علمي دست يافتند كه بانك مركزي بايد به شكل يك نهاد مستقل با بيشترين دانش و تخصص اداره شود و مسووليت ثبات قيمت و آرامش اقتصادي و رشد يكنواخت اقتصادي برعهده آن گذاشته شد. در واقع بانك مركزي مهمترين اهداف اقتصاد كلان يعني رشد و ثبات اقتصادي را به واسطه سياستهاي پولي و ارزي و بدون تاثيرپذيرفتن از نيروهاي سياسي بيروني دنبال ميكند. اين نيروها شامل گروههاي فشار قدرتمند در مراكز مختلف تصميمگيري مانند قوه مجريه و مقننه ميشوند. با اعطاي اين استقلال به بانك مركزي علاوه بر كنترل تورم ميتوانيم ثبات اقتصادي و رشد اقتصادي مناسبي داشته باشيم اما در صورت مداخله گاه و بيگاه رييسجمهوري يا هر شخص حقيقي و حقوقي ديگري در بانك مركزي اين خطر هميشه هست كه با گرفتن تصميمات لحظهاي و آني بدون درك دقيق از شرايط، لطمات جبرانناپذيري بر اقتصاد كشور وارد كنند.