اصلاح خطاها و كاهش آلودگي هوا

سايه آلودگي هوا بر سر تعداد زيادي از شهرهاي بزرگ جهان و از جمله چند شهر ايران گسترده شده است. سازمان جهاني بهداشت در گزارشي كه سال 2018 منتشر شد، اعلام كرد هر ساله ۷ميليون نفر در جهان به دليل اين آلودگي و غلظت بالاي ذرات معلق در هوا جان خود را از دست مي‌دهند. در ايران هم برابر آنچه وزارت بهداشت اعلام كرده هر سال « 26 هزار مرگ منتسب به آلودگي هوا» رخ مي‌دهد و تهران در ميان 26 شهر آلوده جهان در رتبه 12 قرار دارد. اين آمارها به اندازه كافي نشان‌دهنده وضعيت قرمز شهرها در زمينه آلودگي هوا هستند. در اين شرايط پرسش اصلي اين است كه چه مي‌توان كرد؟ پاسخ اين سوال كوتاه، قدري بلند و مفصل است. به طور مشخص در ايران، از 23 مرداد 96 قانون هواي پاك از سوي رييس‌جمهوري براي اجرا ابلاغ شده است. تصويب اين قانون براي عبور از روند تصميم‌گيري جزيره‌اي و نامنسجم ضروري بود اما پس از تصويب و ابلاغ آن مساله بعدي، روند اجراي قانون است. اظهارنظرها و برخي تصميم‌گيري‌هاي نامتوازن در حوزه سياست‌هاي حمل و نقل درون‌شهري نشان مي‌دهد كه هنوز هم انسجام كافي در حوزه سياستگذاري شكل نگرفته است. براي مثال حذف رديف بودجه خريد فيلتر دوده يكي از تصميم‌هاي عجيب شوراي شهر تهران است كه تاكنون توضيح مشخصي از سوي شورا درباره آن ارايه نشده است. اين تصميم در شرايطي اتخاذ شده كه سازمان حفاظت محيط زيست به صراحت از تصميم شوراي شهر انتقاد كرده است. بهتر اين است كه شوراي شهر تهران اين خطاي آشكار را اصلاح كند و رديف بودجه مناسبي براي خريد و نصب فيلتر دوده روي اتوبوس‌هاي فعال در بخش حمل و نقل عمومي اختصاص دهد. اصلاح اين تصميم مي‌تواند نشانه‌اي باشد از پايبندي شورا به موازين علمي در حوزه محيط زيست. جز اين، الزاماتي كه بايد از سوي خودروسازان در توليدات‌شان رعايت شود و همين‌طور اجراي طرح‌هاي اجتماعي هم با دست‌اندازهاي مختلفي روبه‌رو است. قانون هواي پاك يك فرصت مهم تاريخي است براي آنكه سياست‌هاي غلط گذشته كنار روند. اما اجراي اين قانون نيازمند مراقبت و پايش مداوم است. توسعه استفاده از انرژي‌هاي تجديد‌پذير، افزايش سرانه فضاي سبز شهرها و نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي از جمله بخش‌هاي اصولي اما دشوار قانون هواي پاك هستند كه عملي شدن‌شان به انسجام و هماهنگي ميان دستگاهي نيازمند است.