از كجا آمده‌ايم؟ به‌كجا مي‌رويم؟

گروه هنر و ادبيات

شايد سرانه مطالعه ايراني‌ها كمتر از استاندارد جهاني باشد اما طي (دست‌كم) يك سال اخير كتاب‌خوان‌هاي كشورمان ثابت كرده‌اند از خواندن كتاب‌هاي تاريخي حجيم ابايي ندارند و از آنها حضورشان در كتابفروشي‌ها استقبال مي‌كنند. كتاب 600 صفحه‌اي «انسان خردمند؛ تاريخ مختصر بشر» نوشته يووال نوح هراري، مورخ اسراييلي، كه به حوزه كتاب‌هاي تاريخ تمدن مربوط مي‌شود، از همين دسته به شمار مي‌رود. «انسان خردمند» نيمه دوم سال گذشته از سوي انتشارات نشر نو روانه بازار كتاب شد و تا به حال 12 بار تجديد چاپ شده است. انسان خردمند جسورانه، همه‌جانبه و بحث‌انگيز تمام گمانه‌زني‌هاي‌مان در مورد انسان را به چالش مي‌كشد: افكارمان، رفتارمان، اعمال‌مان، اقتدارمان... و آينده‏‌مان را. نويسنده از خواننده‌اش مي‌خواهد با هر ايمان و اعتقادي كه دارد روايت‌هاي زيربنايي جهان را زير سوال ببرد، پيشرفت‌هاي گذشته را با دلمشغولي‌هاي كنوني مرتبط كند و از نتايج جدل‌انگيز آن نهراسد. پس از انتشار اين كتاب بود كه نشر نو دنباله آن را با عنوان «انسان خداگونه: تاريخ مختصر آينده» منتشر كرد. اگر «انسان خردمند» نشان داد كه از كجا آمده‌ايم، «انسان خداگونه» نشان مي‌دهد كه به كجا مي‌رويم. كتاب ديگر اين نويسنده تحت عنوان «21 درس براي قرن 21» با ترجمه سودابه قيصري از سوي بنگاه ترجمه و نشر كتاب پارسه منتشر شد. هراري در اين كتاب چارچوبي مفيد را براي روبرو شدن با ترس‌هاي دنياي جديد معرفي مي‌كند. تروريسم، تغييرات اقليمي، ظهور هوش مصنوعي، اخبار جعلي، تجاوز به حريم خصوصي و غيره از جمله‌ نگراني‌هايي هستند كه دنياي مدرن پيش پاي انسان‌ها گذاشته است. او معتقد است نگراني راه‌حلي براي پايان دادن به اضطراب‌ها نيست و بايد بدانيم چه چيزهايي ارزش نگران شدن دارند و چقدر بايد نگران‌شان بود و چگونه براي آينده‌اي متفاوت آماده شويم. انتشارات ثالث در حوزه ديگر كتاب‌هاي تاريخي، يعني خاطرات سياسي كه به روايت زندگي در دولت‌هاي توتاليتر و ديكتاتوري مي‌پردازد، پيشگام بوده است. از اين ميان مي‌توان به آثاري كه به همت بيژن اشتري ترجمه شدند، اشاره كرد.كتاب «حرمسراي قذافي» نوشته آنيك كوژان، روزنامه‌نگار تحسين‌شده روزنامه فرانسوي «لو موند»، ارديبهشت امسال و چند روزي پيش از آغاز به كار نمايشگاه كتاب منتشر شد و در همان ماه پنج بار تجديد چاپ شد. كوژان در اين كتاب سوءاستفاده‌هاي جنسي ديكتاتور ليبي و قرباني شدن صدها تن از زنان اين كشور، آفريقا و اروپا را جز به جز شرح مي‌دهد. «آكواريوم‌هاي پيونگ يانگ» كتاب ديگري است كه با ترجمه بيژن اشتري روانه كتابفروشي‌ها شد و با استقبال خوانندگان مواجه شد. نويسنده كتاب به شرح سرگذشت «كانگ چول هوان» يكي از شهروندان كره شمالي مي‌پردازد. زماني كه كانگ 9 سال داشت همراه با خانواده‌اش محكوم مي‌شوند به مدت 10 سال در اردوگاه‌هاي كار اجباري اقامت كنند. اما پس از چندي ترتيب فرار از اين اردوگاه مرگبار كمونيستي را مي‌دهد و به كره‌جنوبي پناهنده مي‌شود. «رفيق: زندگي و مرگ ارنستو چه‌گوارا»، «دختر استالين» و «چائوشسكو» از جمله‌هاي كتاب‌هاي خاطرات سياسي هستند كه در سال گذشته مخاطبان را به سمت بازار كتاب كشاندند.