ادامه از صفحه اول
فرمايشات رهبري؛ خطوط قرمز براي منتقدان و مذاكره‌كنندگان
ضمن اينكه دولت هم موظف به شنيدن نظرات منتقدان است و تا جاي امكان بايد پاسخگوي اين دغدغه‌ها باشد. از منظري ديگر تاثير فرمايشات مقام معظم رهبري بر كليت مذاكرات از حيث‌هاي مختلف حتما مثبت و سازنده خواهد بود. مهم‌ترين دليل شايد تاييد مجدد تيم هسته‌اي كشورمان توسط ايشان باشد. مقام معظم رهبري باز هم در فرمايشات اخيرشان تاكيد فرموده‌اند كه به تيم هسته‌اي كشورمان اعتماد دارند و اين جمله، حمايتي سنگين از آنهاست. از طرف ديگر اين موضوع مهم است كه ايشان از اصل مذاكرات هم حمايت كرده‌اند و اين مي‌تواند براي ادامه راه بسيار كارگشا باشد. در همين حال ايشان بر پايبندي به تعهدات احتمالي ايران تاكيد دارند و مضافا بر آن در بحث ايالات متحده امريكا هم اشاره بسيار مهمي داشتند مبني بر اينكه ما در اين مذاكرات امريكايي‌ها را آزمايش مي‌كنيم و اگر اينها به تعهدات خود عمل كردند، در آن صورت مي‌شود راجع به مسائل ديگر و ادامه گفت‌وگوها در حوزه‌هاي ديگر هم تصميم‌گيري كرد. به نظر مي‌رسد اين فراز از سخنان مقام معظم رهبري پيام بسيار مهمي را به دنبال دارد و مي‌تواند در آينده سياست خارجي ايران بازتاب‌هاي عميقي در پي داشته باشد. با توجه به مواضع اخير رهبري به نظر مي‌رسد بيش از هر زماني روشن شده كه بايد در داخل به سمت همگرايي و هماهنگي پيش رفت. بحث همدلي و همزباني از نظر مقام معظم رهبري آنقدر داراي اهميت و كاركرد ويژه‌اي بوده كه ايشان اين موضوع را در نام‌گذاري سال جديد نيز مورد تاكيد قرار داده‌اند. پيام سال «دولت و ملت، همدلي و همزباني» پيامي كاملا روشن و مشخص است كه در فرمايشات اخير ايشان باز هم مورد اشاره و تاكيد قرار مي‌گيرد. اينكه ايشان مي‌فرمايند كه فضاي انتقادات بايد در چارچوب گفت‌وگوهاي سازنده پيش برود و نهايت همه مسيرها به حفظ و تقويت منافع ملي منتهي شود، تكليف همگان را در حوزه‌هاي مختلف مشخص مي‌كند. ما با توجه به فرمايشات اخير ايشان نياز داريم تا فضاي انتقادي داخل را از سمت چالش به سمت گفت‌وگو سوق دهيم. در مجموع فضاي عمومي فرمايشات اخير مقام معظم رهبري فضايي مثبت نسبت به روند مذاكرات بود. مطالبه همه گروه‌هاي ايراني اين است كه مذاكره را براي رسيدن به نتيجه مي‌خواهند نه مذاكره براي مذاكره. آن هم نتيجه‌اي كه مبتني بر عزت و منافع ملي باشد كه مورد تبيين مجدد مقام معظم رهبري قرار گرفت.
مذاكرات هسته‌اي ، گام اساسي اعتمادساز
به ديگر سخن، پيام‌شان به منتقداني كه حرف از تركمنچاي دوم مي‌زنند اين بود كه مانع از ايجاد انحرافي در مذاكرات مي‌شوند و نبايد چنين اتهاماتي به تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي وارد كرد هرچند كه از دولت نيز خواستند تا همدلي داشته باشد و با مخالفان نشست داشته باشند تا از نظرات آنها نيز آگاه شوند و اگر نكته‌اي در صحبت‌هاي آنها يافتند، استفاده كرده و در صورتي كه انتقادات آنان وارد نبود، رد شده و آنها را متقاعد سازند. 3. پيام سوم كه مهم‌ترين بخش از بيانات مقام معظم رهبري است، به گروه 1+5 و به خصوص امريكايي و سه كشور اروپايي بود. ايشان در اين بيانات، كف انتظارات جمهوري اسلامي ايران را به 1+5 يادآور شدند و با قاطعيت مواضعي را اعلام كردند كه موجب تقويت تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كشورمان شد. ايشان تاكيد كردند كه جمهوري اسلامي توافقي را امضا خواهد كرد كه منافع ملي كشورمان تامين شده باشد و با توافق عزتمندانه موافق هستند و توافقي كه تحريم‌ها را ملغي نكند و در آن حق تحقيق و توسعه ايران لحاظ نشود، بي‌ترديد چنين توافقي نيست. جمهوري اسلامي ايران بي‌هيچ واهمه‌اي توافقي را كه مانع از رشد علمي كشورمان شود نخواهد پذيرفت. از سوي ديگر، اينكه غرب بخواهد نظام بازرسي را به مراكز حساس و نظامي توسعه بدهد، ايران موافقت نخواهد كرد و يادآور شدند كه تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي چنين مجوزي را ندارند. نكته مهم ديگري كه در صحبت‌هاي مقام معظم رهبري هويدا بود، آن است كه ايشان بار ديگر نسبت به امريكا ابراز بدبيني كردند. اين بدبيني نه به خاطر حرف آنها بلكه به دليل عملكرد آنهاست و به‌طور مثال به عملكرد امريكا در انتشار فكت شيت پس از توافق ژنو و بيانيه سوييس اشاره كردند كه اكثر مطالب آنها خارج از واقعيت است. همچنين از سويي گفتند كه مذاكرات فقط در خصوص مساله هسته‌اي است كه مي‌تواند آزمون خوبي براي سنجش صداقت امريكا در قبال تعهداتش باشد تا بر اين اساس، تصميمات لازم را براي اقدامات آتي در عرصه ديپلماسي اتخاذ كرد. من اعتقاد دارم كه اگر مذاكرات هسته‌اي ايران و گروه 1+5 به توافق هسته‌اي ختم شود، يك گام اساسي در اعتمادسازي ميان طرفين صورت گرفته است و با امضاي توافقي عزتمندانه كه مورد حمايت مقام معظم رهبري نيز است، بخشي از اين ديوار فروكاسته خواهد شد.
٭تحليلگر مسائل سياست خارجي