سختگيري ستاد ديه در كمك به زندانيان مهريه

گروه اجتماعي|با صعود 4 برابري قيمت سكه طلا ظرف 18 ماه گذشته و تثبيت نسبي قيمت در كانال 4 ميليون تومان، موج حمايت‌ها از زندانيان مهريه هم فروكش كرد. . اسفند 96 و در حالي كه اولين نشانه‌ها از نابساماني بازار ارز و سكه، در افت و خيز روزانه قيمت مسكوكات طلا خود را نشان مي‌داد، مراجع قضايي پذيراي دعاوي مدني هم با افزايش مراجعات درخواست اجراي مهريه و صدور احكام جلب همسران ناتوان از پرداخت عندالمطالبه سكه‌اي كه فقط به فاصله يك ماه، دو برابر گران‌تر شده بود مواجه شدند و از همان زمان، اولين هشدارهاي مديرعامل ستاد ديه درباره افزايش تعداد زندانيان مهريه منتشر شد . اسدالله جولايي در آخرين روز از سال 96 با ايلنا گفت‌وگو كرد و گفت: «تعداد زندانيان مهريه ماهانه افزايش داشته و متاسفانه حدود ۳ هزار نفر زنداني مهريه داريم كه از اين تعداد، هزار و 892 نفر واجد شرايط دريافت كمك از ستاد ديه هستند.» جولايي تاكيد كرده بود كه مرجع قضايي، پرداخت ۱۱۰ سكه از مجموع مهريه زوجه را به عنوان رفع جنبه كيفري جرم تعيين مي‌كند اما يادآور هم شده بود كه: «مهريه تعهد مالي است كه صددرصد قابل پرداخت است، اما جنبه اقتصادي ندارد. با مهريه كسي نمي‌تواند كار اقتصادي انجام دهد اما بار مالي آن كاملا مشخص و قابل شكايت و پيگيري قانوني است. اگر ميزان مهريه‌ها بالا باشد و فردي نتواند مهريه را پرداخت كند به زندان مي‌رود، اما اگر ميزان مهريه ۱۱۰ سكه يا كمتر از آن باشد جنبه كيفري ندارد و فرد به دليل عدم پرداخت آن به زندان نمي‌رود، اما موظف است مهريه را پرداخت كند.» طي سال 97 كه رشد قيمت سكه طلا هيچ تخفيف و تنزل نداشت، اخبار منتشره همچنان از افزايش تعداد زندانيان مهريه حكايت مي‌كرد چنانكه اواخر تابستان، مسوولان ستاد ديه خبر دادند كه تعداد محكومان مهريه به بيش از 4هزار نفر افزايش يافته است . در حالي كه به زعم مسوولان قوه قضاييه، مهم‌ترين دليل افزايش محبوسان مهريه طي 6 ماه نخست سال 97، تاخير همسران در ارايه درخواست تقسيط مجدد مهريه بود. رييس وقت قوه قضاييه براي جلوگيري از افزايش تصاعدي احكام محكوميت مهريه، به تمام شعب دادگاه‌هاي خانواده دستور داد درخواست تقسيط مهريه در سراسر كشور، بدون نوبت‌بندي و با اولويت، بررسي شود كه اين اقدام، تا حد قابل توجهي در كاهش ورودي زندان‌ها از بابت بدهكاران مهريه تاثير داشت . حالا و با گذشت بيش از يك سال از تداوم افت و خيز قيمت سكه طلا و در حالي كه به نظر مي‌رسد با شرايط تورمي فعلي و همچنين نوسانات بازار ارز و تشديد تحريم‌هاي يك جانبه تحميلي از سوي امريكا، قيمت سكه طلا هم تابعي از برهم خوردن ثبات بازار اقتصادي است، كاهش اخبار مربوط به بدهكاران مهريه نشان مي‌دهد موج حمايت‌هايي كه در تابستان سال گذشته در خصوص تلاش براي كاهش ورودي بدهكاران مهريه به زندان‌ها، شدت گرفت، حالا تا حد قابل توجهي افت كرده و ظاهرا، همسران بدهكار، شتاب بيشتري در ارايه درخواست‌هاي تقسيط مهر به خرج مي‌دهند و شعب دادگاه‌هاي خانواده هم پيرو دستور رييس وقت قوه قضاييه، بررسي اين درخواست‌ها را بدون فوت وقت پيگيري مي‌كنند. اما ديروز جولايي در گفت‌وگو با ايلنا از تقدم و تاخر اولويت‌هاي اين ستاد صحبت كرد و اشاره داشت كه در مقايسه با محكومان جرايم غيرعمدي كه مورد حمايت اين ستاد هستند تا با كمك خيران، هرچه زودتر از بند و حبس رها شده و به كانون خانواده بازگردند، محكومان مهريه در رديف‌هاي آخر اولويت قرار دارند . جولايي تاكيد كرد: «در كل كشور ۱۲ هزار زنداني غيرعمد وجود دارد و از اين تعداد زنداني، 8642 نفر، مددجويان ستاد ديه محسوب مي‌شوند و دو هزار نفر از اين تعداد، محكومان پرونده مهريه هستند كه البته آزادي زندانيان مهريه هيچ‌گاه اولويت ما نبوده و نخواهد بود. ۸۰ پرونده هم در خصوص حوادث كارگاهي در اين ستاد تشكيل شده و محكومان حوادث كارگاهي سنگين‌ترين بدهي را در ميان محكومان جرائم مالي غيرعمد دارند.»

جولايي در اشاره به پيشينه‌اي از افزايش تعداد محكومان مهريه ظرف دو سال اخير گفت: «در بهمن و اسفند ماه سال 96 با توجه به افزايش قيمت سكه، به يك‌باره تعداد زندانيان مهريه افزايش پيدا كرد و بسياري از زوجه‌ها كه از ناتواني همسر براي پرداخت مهريه مطلع بودند، با هدف به دست آوردن مبالغي از طريق به اجرا گذاشتن مهريه‌شان، دادخواست مهريه مطرح مي‌كردند كه از همين رو، ستاد ديه تلاش كرد با سخت‌گيري در ارايه تسهيلات به زندانيان مهريه و ابلاغ اين موضوع از طريق بخشنامه‌هاي استاني و كشوري مبني بر حذف كمك ويژه و بلاعوض به زندانيان مهريه، تعداد اين درخواست‌ها كاهش پيدا كند چون ستاد ديه در قبال كمك افراد خير، متعهد به هزينه كرد اين كمك‌ها براي زندانيان نيازمند است. چنانچه مرد توان پرداخت مهريه را نداشته باشد، همسر گذشت نكرده و مرد روانه زندان مي‌شود . از همين رو ستاد ديه در خصوص كمك به زندانيان مهريه سختگيري دارد و البته در حال فرهنگسازي در اين خصوص هم هستيم.»