اديب و سينماگر فرانسوي- بلژيكي درگذشت
نويسنده‌اي از تبار رمان نو
رسول آباديان
فرانسوا ويه‌گونس را مي‌توان يكي از فرهنگ‌ساز‌ترين نويسندگان كشور فرانسه به حساب آورد. ويه‌گونس چهره‌اي است كه همزمان در عالم سينما و ادبيات و واژه‌گزيني براي فرهنگستان ادب اين كشور فعال بود. ويه‌گونس در قالب آثار هنري‌اش متمايل به نوعي سبك برخاسته از سوررئاليسم بود؛ شيوه‌اي كه بسياري از منتقدان آن را منحصر به ذهنيت اين هنرمند مي‌دانند. فرانسوا ويه‌گونس كه در پرونده كارهاي ادبي‌اش آثار درخشاني چون «جنون يك بوكسور» و «سه روز در كنار مادرم» را دارد، بارها موفق به دريافت معتبري جهاني شد كه از ميان آنها مي‌توان به جوايزي چون«رنودو» و «گنكور» اشاره كرد. تسلط زباني اين نويسنده به همراه خلق شخصيت‌هايي بديع باعث شده بود كه سخت‌گير‌ترين خوانندگان هم از كارهايش استقبال كنند. سبك منحصر به فرد او به دليل حشر و نشر با پيروان جريان «رمان‌نو» نيز در اقبال هميشگي آثارش بي‌تاثير نيست. «ويه‌گونس» در سال ۱۹۴۱ در شهر «بروكسل» متولد شد. پدر او يكي از هنرمندان اهل كشور بلژيك و مادرش نيز يكي از دست‌اندركاران هنر در كشور فرانسه بود. نويسنده مورد نظر از همان دوران كودكي در فضايي امن به يادگيري مباني هنري پرداخت. موفقيت‌هاي پي‌درپي نويسنده در دريافت جوايزي با شهرت جهاني، از او چهره‌اي ماندگار ساخت كه خوانندگان به طور همزمان كارهاي سينمايي او و نوشته‌هايش را دنبال مي‌كردند. حضور سينمايي ويه‌گونس با توجه به وجوه تصويري كارهايش، حضوري كاملا بجاست چون بيشتر منتقدان، آثار داستاني او را داراي وجوهي قابل توجه از تصاوير ملموس ارزيابي مي‌كنند. اشراف ويه‌گونس در كار نويسندگي، كمك شاياني در فيلمساز شدن او كرد. ويه گونس اولين پروژه سينمايي خود را در سال ۱۹۶۱ با عنوان «براژ» خلق كرد كه همچون آثار ادبي او، با موفقيت همراه بود. نظر مثبت منتقدان سينمايي پيرامون اولين ساخته او باعث شد كه گام دوم را در اين زمينه محكم‌تر بردارد و با اعتماد به نفسي افزون‌تر به سراغ اين هنر برود. او در گام دوم دست به ساخت فيلمي با عنوان «فيلمي درباره يك نفر» زد؛ فيلمي كه نام اين نويسنده و فيلمساز را بيش از پيش سر زبان‌ها انداخت و منتقدان و داوران جشنواره ونيز در سال ۱۹۷۲ را واداشت كه اين فيلم را به عنوان فيلم برگزيده اين سال معرفي كنند. در كنار فعاليت‌هاي سينمايي و ادبي، تسلط بر زبان كلاسيك و معاصر فرانسه باعث شد كه ويه‌گونس از سوي فرهنگستان زبان و ادب فرانسه دعوت به كار شود و سال‌ها با قدرت تمام در اين فرهنگستان به خدمات فرهنگي بپردازد. گفتني است فرهنگستان فرانسه كه در سال ۱۶۳۵ ميلادي و در زمان حكومت لويي سيزدهم پايه‌گذاري شده است، يكي از قديمي‌ترين نهادهاي فرهنگي فرانسوي به شمار مي‌رود. در پي انقلاب فرانسه در سال ۱۷۹۳ از فعاليت‌هاي اين مركز جلوگيري به عمل آمد اما در سال ۱۸۰۳ دوباره توسط ناپلئون بناپارت احيا شد. فرهنگستان فرانسه داراي چهل عضو انتخابي است. فرهنگستان فرانسه در كنار فعاليت‌هاي مختلف فرهنگي در حوزه احيا و ترويج زبان فرانسه، هرسال جايزه‌اي نيز راه‌اندازي مي‌كند كه به بهترين آثار در زمينه شناخت زبان اهدا مي‌شود. بسياري از چهره‌هاي فرهنگي فرانسه از مرگ اين هنرمند ابراز تاسف كرده‌اند و وزير فرهنگ فرانسه از «ويه‌گونس» به عنوان نويسنده‌اي كه كلمات را با مهارت و ظرافت به كار مي‌برد، ياد كرده است.