افزايش متقاضيان پناهجويي
محمود فاضلي
آمارهاي منتشره از سوي سازمان پناهجويي اروپا نشان ميدهد كه تعداد متقاضيان جديد پناهجويي در اتحاديه اروپا در چهارماهه اول سال 2019 افزايش داشته است. از اول ژانويه تا آخر آوريل سال جاري، در مجموع حدود 206500 درخواست اوليه براي پناهجويي وجود داشته است؛ در مقايسه با حدود 179 هزار نفري كه در بازه زماني مشابه در سال گذشته درخواست داده بودند. ونزوئلا در ماه مارس بعد از سوريه و قبل از افغانستان، جايگاه دوم را در بين متقاضيان پناهجويي دارد. در چهار ماهه اول سال 20392 نفر از سوريه درخواست پناهجويي دادهاند كه هشت درصد كمتر از چهار ماهه اول سال گذشته است. سخنگوي كميسارياي عالي سازمان ملل در امور پناهندگان در ايتاليا هشدار داده است، چنانچه قايقهاي نجات بيشتري در درياي مديترانه براي انتقال پناهجويان از آفريقاي شمالي مستقر نشود، شمار كشتهها در اين دريا به طرز چشمگيري افزايش مييابد. طبق گفته او از آغاز سال جاري حدود 350 نفر در مسير سفر به اتحاديه اروپا جان خود را از دست دادهاند كه اين رقم معادل 20 درصد از پناهجويان و آوارگاني است كه براي عبور از اين گذرگاه اقدام كردهاند. اين مهاجرت البته قربانيان زيادي به همراه داشته است. در سال 2018 حدود 2300 نفر در مديترانه به ويژه در آبهاي ساحلي ليبي جان خود را از دست دادند يا ناپديد شدند. سواحل شمال مديترانه از پذيرش كشتيهاي نجات پناهجويان خودداري ميكنند و حتي برخي كشتيهاي حمل كالا نيز به كشتيهاي دچار مشكل شده بيتوجهي ميكنند، زيرا نگران اين هستند كه مبادا نتوانند مانع ورود افراد نجات داده شده به كشتي خود شوند. چهار كشور تركيه، يونان، اسپانيا و ايتاليا در سالهاي اخير به شدت درگير بحران پناهجويان بودهاند. سواحل تركيه در درياي مديترانه و به خصوص درياي اژه بين تركيه و يونان از جمله معابر دريايي انتقال پناهجويان و از محلهاي عبور غيرمجاز و پرمخاطره مهاجران به سمت اروپا و يونان است. بر اساس قرارداد بين تركيه و اتحاديه اروپا كه در سال 2016 به امضا رسيده، مقرر شد كه تركيه مانع مهاجرت پناهجويان به سمت اروپا شود. كميسيون اتحاديه اروپا پيشنهاد بسته جديدي براي حمايت از پناهجويان به مبلغ سه ميليارد يورو را به تركيه ارايه كرد كه پرداخت اين بسته حمايتي اخيرا در جلسه سران اتحاديه اروپا به تصويب رسيد. اتحاديه اروپا پيش از اين و در سال 2016 ارايه بسته حمايتي سه ميليارد يورويي را به تركيه تصويب كرده بود. طبق توافق تركيه و اتحاديه اروپا بايد همه كساني كه به صورت غيرقانوني از تركيه به جزاير يونان ميرسند، بازگردانده شوند. انتقال مهاجران به سمت اروپا در مسيرهاي دريايي با استفاده از قايقها و تجهيزات غيراستاندارد انجام ميشود و قايق بسياري از پناهجوياني كه تلاش ميكنند تا از مسير درياي اژه (كه درياي مرگ نام گرفته) خود را به تركيه برسانند، به دليل بدي آب و هوا دچار مشكل ميشود كه جديدترين نمونه آن واژگوني قايق پناهجويان در نزديكي جزيره «لزبوس» يونان و غرق شدن هفت نفر از پناهجويان بود. بنا به اعلام وزارت كشور اسپانيا، ورود مهاجران غيرقانوني به ويژه از مسير تنگه جبلالطارق ادامه دارد. در سه ماهه نخست سال جاري دستكم تعداد 7 هزار و 104 مهاجر غيرقانوني از طرق مختلف وارد اسپانيا شدهاند كه اين رقم بيانگر افزايش 40 درصدي نسبت به سال گذشته است. اسپانيا اعلام كرده كه تابستان امسال به منظور كنترل قاچاق انسان و مواد مخدر در تنگه جبلالطارق از سه فروند پهپادي كه از امريكا تحويل ميگيرد، استفاده خواهد كرد. ايتاليا از ديگر كشورهاي درگير با بحران مهاجرت، اعلام داشته است در صورتي كه كشتيهاي امدادي بخش خصوصي حامل پناهجويان در درياي مديترانه بدون اجازه و هماهنگي ايتاليا وارد آبهاي اين كشور شوند، كاپيتان، صاحب و اپراتور در معرض جريمه قرار گرفته و سقف اين جريمه تا 50 هزار يورو اعلام شده است؛ اقدامي كه مورد تاييد معاون نخستوزير و وزير كشور ايتاليا نيز قرار گرفته است.