وزراي كليدي كابينه عادل عبدالمهدي معرفي شدند
تكميل دولت بعد از 8 ماه كشمكش
شهاب شهسواري
عادل عبدالمهدي، نخست‌وزير عراق، هشت ماه بعد از تشكيل دولتش در عراق، موفق شد دو جاي خالي مهم در كابينه‌اش را پر كند. بر اساس گزارش رسانه‌ها، روز دوشنبه نمايندگان پارلمان عراق بعد از ماه‌ها كشمكش در مورد گزينه‌هاي رياست بر وزارتخانه‌هاي دفاع، كشور، دادگستري و آموزش، توانستند سه كرسي خالي در كابينه را پر كنند. با راي نمايندگان نجاح الشمري، به مقام وزارت دفاع، ياسين الياسري به مقام وزير كشوري و فاروق امين به مقام وزير دادگستري برگزيده شدند. سفانه الحمداني كه براي وزارت آموزش از سوي عادل عبدالمهدي به پارلمان عراق معرفي شده بود، نتوانست راي اعتماد نمايندگان را كسب كند تا نهايتا يك كرسي كابينه همچنان بعد از هشت ماه خالي بماند. پيش از اين اصلي‌ترين حامي دولت عادل عبدالمهدي، فهرست سائرون، وابسته به مقتدي صدر به او 10 روز فرصت داده بود تا كابينه خود را تكميل كند.
بعد از آنكه آيت‌الله سيستاني در بيانيه‌اي به مناسبت پنجمين سالگرد صدور فتواي دفاع در مقابل داعش، از عملكرد سياستمداران عراقي در مورد مبارزه با فساد و بهبود خدمات عمومي انتقاد كرد، بخشي از جناح‌هاي سياسي عراق انتقادها از دولت عادل عبدالمهدي را تشديد كرده‌اند. عادل عبدالمهدي، به عنوان يك سياستمدار عملگراي غيرحزبي، آبان ماه سال گذشته به عنوان نخست‌وزير عراق جانشين حيدر عبادي شد و در شرايطي كه جنگ با داعش و آزادي خاك عراق از تسلط تروريسم به پايان خود رسيده‌بود، دولت او با ماموريت مبارزه با فساد، بهبود خدمات عمومي و اصلاح اقتصاد روي كار آمد اما كشمكش‌هاي سياسي در عراق، در كنار مشكلات امنيتي و فساد ساختاري باعث شده است تا عملكرد عادل عبدالمهدي نه تنها منتقدان بلكه بسياري از هواداران پيشينش در پارلمان را نيز ناراضي كند. تعيين وزراي كشور، دفاع و دادگستري بعد از 8 ماه كشمكش سياسي، بعد از آن رخ مي‌دهد كه مقتدي صدر، روحاني پرنفوذ شيعه و رهبر اصلي‌ترين بلوك پارلمان عراق هشدار داد در صورت شكست دولت در معرفي وزراي جديد، دولت را به استيضاح در پارلمان مي‌كشاند.
در آستانه فصل گرما، يكي از اصلي‌ترين معضلات دولت عراق تامين انرژي مورد نياز براي شهرهاي عراق است، بخش عمده برق مصرفي در عراق يا مستقيما از ايران وارد مي‌شود يا اينكه با گاز طبيعي وارداتي از ايران در نيروگاه‌هاي داخلي عراق توليد مي‌شود اما دولت ايالات متحده امريكا كه از زمان حمله نظامي سال 2003 نفوذ خود را در اين كشور به‌شدت گسترش داده است، با اعمال تحريم‌هاي شديد عليه كشورهايي كه با ايران معامله كنند، فشار خود را بر بغداد براي قطع همكاري‌ها با ايران افزايش داده است. هر چند ماه گذشته معافيت عراق از تحريم‌هاي امريكا براي يك دوره سه‌ماهه ديگر هم تمديد شد اما مساله كمبود برق در كنار امكان تحريم يا خرابكاري امريكا در سامانه‌هاي انتقال نيروي ايران به عراق، باعث نگراني شديد مقام‌هاي عراقي شده است كه سال گذشته در مرداد ماه با شورش‌هاي گسترده شهري به دليل بي‌برقي مواجه شده بودند.
راي‌گيري روز دوشنبه بعد از يك دوره كشمكش شديد در ميان جناح‌هاي سياسي عراقي انجام شد؛ كشمكش‌هايي كه باعث شده است تاكنون دو فراكسيون عمده شيعه پارلمان عراق از پشتيباني دولت عبدالمهدي عقب‌نشيني كنند. در طول هفته گذشته جريان حكمت به رهبري عمار حكيم، روحاني شيعه اعلام كرد كه «اپوزيسيون مبتني بر قانون اساسي» تشكيل مي‌دهد و ديگر حاضر نيست در هيچ‌يك از پست‌هاي دولتي عبدالمهدي مشاركت كند. عمار حكيم، يكشنبه شب اعلام كرد كه از رياست فراكسيون «اصلاح و سازندگي» پارلمان عراق كه بزرگ‌ترين فراكسيون پارلمان و حامي دولت محسوب مي‌شود، كناره‌گيري مي‌كند. اين اقدام جريان حكمت با استقبال جريان‌هاي ديگر از جمله جريان نصر به رهبري حيدر عبادي، نخست‌وزير پيشين مواجه شد. همزمان سيد مقتدي صدر، روحاني شيعه عراقي كه فهرست منتسب به او در انتخابات سال گذشته پارلماني عراق موفق شد بيشترين آرا را كسب كند، هفته گذشته يك ضرب‌الاجل 10روزه به دولت عادل عبدالمهدي داد تا كابينه خود را تكميل كند.
دفاع عبدالمهدي
عبدالمهدي در مقابل انتقادهايي كه از او مي‌شود، از خود دفاع و تاكيد كرده است كه بخشي از مشكلات موجود بر عهده گروه‌ها و جناح‌هاي سياسي پارلمان است كه با تعلل در تصميم‌گيري در مورد نامزدهاي وزارتخانه‌ها و ديگر پست‌هاي كليدي دولت، باعث كندي روند اصلاحات شده‌اند. عبدالمهدي تاكيد كرده است كه از وجود اپوزيسيون در ميان نمايندگان پارلمان حمايت مي‌كند اما اپوزيسيون بايد «سازنده و مثبت» باشد نه «مخرب و منفي». عبدالمهدي، سه‌شنبه هفته گذشته با برگزاري يك نشست خبري با ارايه جداول و نمودارهايي در مورد عملكرد دولتش، از پيشرفت‌هاي حاصل شده براي حل‌و‌فصل مسائل اقتصادي، مبارزه با فساد و مشكلات انرژي دفاع كرد. او همچنين تاكيد كرد كه صدها پست خالي مانده در كميسيون‌هاي مستقل و ادارات مهم دولتي، به دليل مناقشات سياسي در پارلمان، به يك مانع عمده در تسريع اصلاحات مد نظر دولت تبديل شده است. او تاكيد كرد براساس قانون بازه زماني مشخصي براي جناح‌هاي پارلمان وجود دارد تا نامزدهاي خود را براي پست وزارت اعلام كنند، زماني كه اين فراكسيون‌ها از اجماع روي يك نامزد مشخص باز بمانند، نخست‌وزير موظف است كه خودش يك گزينه را پيشنهاد بدهد. عبدالمهدي همچنين به بيانيه آيت‌الله سيستاني مرجع شيعيان عراق اشاره و تاكيد كرد: «خطبه نماز جمعه هفته گذشته، خطبه بسيار مهمي بود، همه ما آن را با دقت گوش داديم و به نظرم در مورد تشخيص مشكلات جاري كاملا صحيح بود.» عادل عبدالمهدي در نشست خبري هفته گذشته خود با اشاره به بيانيه آيت‌الله سيستاني تاكيد كرد كه نبايد تصور كرد كه اين بيانيه فقط دولت را هدف انتقاد قرار داده بود، بلكه انتقادهاي آن از همه گروه‌هاي سياسي و جناح‌هاي پارلمان هم بود.
اميد عبادي براي بازگشت به دولت
همزمان با تحولات اخير، برخي گروه‌هاي سياسي نسبت به رويگرداني جناح‌هاي پارلمان از دولت عادل عبدالمهدي، اظهار خرسندي مي‌كنند. احسان الشمري از سياستمداران نزديك به حيدر عبادي، نخست‌وزير پيشين عراق در گفت‌وگويي با وب‌سايت روداو تاكيد مي‌كند كه حيدر عبادي، بار ديگر آماده در اختيار گرفتن مقام نخست‌وزيري است و با رويگرداني جريان حكمت از عادل عبدالمهدي و تهديد مقتدي صدر براي استيضاح دولت در پارلمان، حيدر عبادي نزديك‌ترين گزينه براي رسيدن به نخست‌وزيري بعد از فروپاشي دولت است.