گروه اقتصادي
اواسط هفته خبرگزاري رويترز در گزارشي عنوان كرد كه ايران با وجود تحريم‌ها، ماهانه 500 ميليون دلار درآمد نفتي دارد. پس از خبرگزاري رويترز، يك سايت خارجي ديگر كه وابسته به رژيم صهيونيستي است در گزارشي به اقتصاد ايران در زمان تحريم پرداخت و مدعي شد كه با وجود تحريم‌هاي سخت اما ايران در حال مقاومت است و توانسته شاخص‌هاي خود را در مسير بهبود قرار دهد. در ابتداي اين گزارش عنوان شده برخي شاخص‌ها كه وابستگي زيادي به مراودات جهاني و فروش نفت دارد مانند رشد اقتصادي از تحريم‌ها بيش از هميشه متضرر شده‌اند. با وجود اينكه برخي شاخص‌ها پس از اعمال تحريم‌ها تغييرات منفي داشته اما به نظر مي‌رسد، اقتصاد ايران خود را با تحريم وفق داده است.
در كمتر از يك دهه كشور دو تحريم جدي و سخت را تجربه كرد كه هر كدام با ديگري تفاوت بسياري داشت. با اين وجود برخي سياستگذاري‌ها نشان مي‌دهد كه ايران قصد دارد خود را با تحريم‌ها تطبيق دهد، چراكه نمي‌داند اين تحريم‌ها چه زماني برداشته مي‌شوند و چه زماني محدوديت‌هاي ناعادلانه نشأت گرفته از آن كاهش مي‌يابد.
تطابق با تحريم
در بخشي از اين گزارش به شاخص‌هايي اشاره شده كه با شروع تحريم‌ها با كاهش بي‌سابقه‌اي روبه‌رو شدند كه عبارتند از: صادرات نفت و رشد اقتصادي و در سوي ديگر شاخص‌هايي مانند تورم قرار دارد كه جهشي ناگهاني داشته‌اند.
در قسمت ديگري از اين گزارش به اين موضوع اشاره شده كه با وجود بدتر شدن اوضاع اقتصادي و نوسان‌هاي قيمتي، بررسي برخي از شاخص‌ها نشان مي‌دهد كه ايران در جهت تطابق تدريجي با تحريم‌هاست. به اين معنا كه با وجود افزايش جو نااميدي و سرگرداني بعد از تحريم اما مردم و مجموعه حاكميت به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايد در برابر تحريم‌هاي ناجوانمردانه مقاومت كنند. تا زماني كه مردم مقاومت مي‌كنند و اميدوارند كه در آينده بتوانند به رشد اقتصادي هر چند كم برسند، احتمال پذيرش درخواست‌هاي امريكا براي مذاكره تقريبا ناچيز است.
دشواري در صادرات نفت بيشترين لطمه را به اقتصاد ايران زده است. با وجود تاكيدات فراوان مبني بر كاهش وابستگي به نفت اما اقتصاد ايران طي يك دهه اخير نتوانسته كمتر از 30 درصد به عايدي‌هاي نفتي وابستگي داشته باشد. اوضاع اقتصادي زماني براي ايران سخت‌تر شد كه در مه 2019 معافيت 8 كشور كه خريدار عمده نفت ايران بودند به اتمام رسيد. هر چند كه برخي گزارش‌ها حاكي از كاهش شديد صادرات نفت ايران است اما هيچ آمار رسمي فروشي از جانب ايران مطرح نشد اما مي‌توان حدس زد كه كاهش صادرات ايران بسيار جدي است، چراكه باعث تغيير در درآمدهاي دولت همچنين بودجه شد. چندي پيش سيدحميد پورمحمدي، معاون سازمان برنامه و بودجه عنوان كرد: بودجه سال 1398 كل كشور به مبلغ 448 هزار ميليارد تومان و بر اساس فروش 300 هزار بشكه نفت در روز بسته شده است.
دولت راهكارهاي متفاوتي براي جبران كسري بودجه در نظر گرفته است. بر اساس آن برداشت بيش از 10ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي به منظور نگه داشتن بخشي از درآمدهاي نفتي براي جلوگيري از ايجاد شوك اقتصادي ناشي از تغيير قيمت در بازار جهاني همچنين برداشت ۱۰ ميليارد دلار از صندوق ذخاير ارزي از مهم‌ترين اين راهكارها بود.
تورم نيز از ديگر چالش‌هاي ايران در دوران تحريم است. تورم در سال 95 تك رقمي و طبق اعلام بانك مركزي 9درصد بود، اما طبق آمار مركز آمار اين نرخ در سال 97 به 40.4 درصد رسيد. گرچه طبق پيش‌بيني‌هاي صندوق بين‌المللي پول از سال 2020 انتظارها بر اين است كه تورم كاهش يابد اما نرخ تورم براي سال 2019 حدود 37.2 درصد تخمين زده شده است. با وجود اينكه ايران تورم‌هاي بالاتري نيز تجربه كرده اما بعد از مدتي اضطراب افراد نيز افزايش مي‌يابد. دولت در نظر دارد با اصلاح دستمزدها و همسان‌سازي حقوق بازنشستگان و كارمندان دولت، قدري از استاندارد از دست رفته افراد و خانوارها را جبران كند.
رشد اقتصادي نيز از ديگر چالش‌هاي اقتصاد ايران است. در جولاي ۲۰۱۹ صندوق بين‌المللي پول پيش‌بيني خود براي رشد سالانه ايران را تعديل و به عدد يك درصد رساند. هر چند كه مهم‌ترين عامل اين تعديل اعمال تحريم‌هاي بيشتر بر صادرات نفت و كاهش چشمگير عايدات نفتي است.
پس از تورم و رشد اقتصادي، صندوق بين‌المللي پول پيش‌بيني نرخ بيكاري را نيز افزايش داد. به گواه گزارش اين صندوق پيش‌بيني مي‌شود كه نرخ بيكاري در سال 2019 به 15.4 درصد افزايش يابد و حتي تا سقف 19.4درصد در سال 2024 پيش برود.
بيشترين نگراني براي بيكاري مربوط به افزايش بيكاري جوانان است. طبق گزارش‌هاي صندوق بين‌المللي، نرخ بيكاري در ميان جوانان تا 30 درصد هم بالا خواهد رفت. در ميان دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصيلان دانشگاهي نيز اين نرخ در سال‌هاي آتي ممكن است بين 40 تا 50درصد باشد. با وجود پيش‌بيني‌ها از افزايش نرخ بيكاري، مركز آمار در آخرين گزارش بيكاري نشان داد كه نرخ بيكاري در بهار 2019 در مقايسه با بهار 2018 كاهش جزيي داشته است. پس از گزارش مركز آمار، مركز پژوهش‌هاي مجلس كاهش تعداد بيكاري را به منزله كاهش تعداد افراد جوياي كار ندانست بلكه ناشي از اين مي‌داند كه بسياري از شهروندان پس از نااميدي كامل از يافتن كار ديگر به موسسات كاريابي مراجعه نمي‌كنند.
مقاومت؛ راه انتخابي ايرانيان در برابر تحريم‌هاي ناخواسته
با وجود اينكه شاخص‌هايي همچون بيكاري، تورم و رشد اقتصادي در وضعيت خوبي قرار ندارند اما برخي ديگر از شاخص‌ها مانند نرخ مبادله ريال به دلار امريكا در وضعيت با ثباتي قرار دارد. هر چند كه تلاش‌هاي دولتمردان و استفاده از ابزارهاي سياستي و ارزي در به‌ثبات رسيدن نرخ ارز بي‌تاثير نبوده اما نرخ ارز نسبت به مدت مشابه سال گذشته بيش از 25 درصد افزايش داشته است.
گزارش انديشكده رژيم صهيونيستي نشان مي‌دهد كه افزايش مداوم تبادلات در بازار بورس تهران نشان‌دهنده وضعيت پيچيده‌تر اقتصادي نسبت به پيش‌بيني‌هاي منفي و دلسرد‌كننده است.
اين انديشكده معتقد است، ايران همانند گذشته در حال مديريت مشكلات اقتصادي است به گونه‌اي كه به وخيم‌تر شدن اوضاعي كه ثبات ايران را به خطر بيندازد، نينجامد. در بخش ديگري از اين گزارش آمده كه با وجود تهديدهاي مختلف ترامپ مبني بر احتمال شكل‌گيري درگيري نظامي اما ايراني‌ها بيش از پيش به وحدت رسيده، چراكه به كرات نشان داده‌اند در مقابل تهديد نظامي يا تعرض به تماميت ارضي ايران آماده همراه شدن با سايرين هستند. اين انديشكده وابسته به رژيم صهيونيستي اعتراف كرد كه ايراني‌ها تماميت ارضي‌شان را به راحتي از دست نمي‌دهند و شوخي ندارند.
در پايان اين گزارش بر اين موضوع تاكيد شده كه مردم و مجموعه حاكميت در حال مقاومت هستند كه احتمال بهبود اقتصادي اندكي در سال پيش رو را افزايش مي‌دهد.