تعامل موثر استارت‌آپ‌ها و روابط عمومي استراتژيك
كامران طالبي
تا دو، سه دهه پيش هم كمتر كسي فكر مي‌كرد ظهور و رشد استارت‌آپ‌ها بتواند به عنوان يكي از اميدهاي اصلي نجات اقتصاد كشورها در نظر گرفته شود.
پر واضح است كه ايجاد يك استارت‌آپ كار ساده‌اي نيست. وقتي به دقت به استارت‌آپ‌هاي داخلي و بين‌المللي نگاه كنيم، شركت‌هاي موفقي را مي‌بينيم كه در سايه ابتكار، خلاقيت، جسارت و دورانديشي كارآفرينان‌شان، پله‌هاي ترقي را با سرعتي باورنكردني طي كرده‌اند.
سرعت رشد شركت‌ها در دنيا با ظهور استارت‌آپ‌ها دستخوش تحولي شگرف شده و بسياري از شركت‌هاي ناشناخته در مدتي كوتاه رشد سريعي را پيموده و به شهرت كشوري، منطقه‌اي و جهاني دست يافته‌اند. در فضاي اقتصادي كنوني، راه‌اندازي يك كسب و كار جديد مي‌تواند يك ريسك بسيار بزرگ باشد و نياز به برنامه‌ريزي، آينده نگري، تامين منابع و جسارتي در خور دارد. توجه كنيم كه استفاده از هريك از اين ابزارها به تنهايي، ضامن مطمئني براي موفقيت در كسب و كار نيست. هر قدر هم فضاي عمومي جامعه، كالا يا خدمات قابل ارايه، در دسترس بودن منابع و مواد اوليه و ساير چالش‌هاي اساسي يك كسب و كار نوپا تامين باشند، تنها تا مرحله راه‌اندازي ارايه خدمات يا فروش كارساز بوده و از اين مرحله به بعد، نياز به همكاري تيم‌هاي متخصص موازي و جديد وجود دارد. يكي از مولفه‌هاي اصلي شناخت و وفاداري مشتري از محصول يا خدمات، استفاده از تيم روابط عمومي و تبليغات است. روابط عمومي و تبليغات در كسب و كارهاي داراي پيشينه و سابقه طولاني، تعريفي مشخص دارد. شرح وظايفي كه طي سال‌ها تلاش و ممارست به قدر كافي صيقل خورده و تمام ابعاد آن مشخص و شفاف است. طراحي، ساخت، حفاظت و ارتقاي برند نيز يكي از اصلي‌ترين پايه‌هاي فروش و وفاداري مشتري است و شناخت و انتخاب رسانه، سريع‌ترين راه براي ايجاد شهرت مثبت براي برند شركت‌ها است. دو سوال مهمي كه قصد داريم پاسخي براي آن بيابيم اين است كه آيا شركت‌هاي استارت‌آپي نياز به خدمات روابط عمومي و تبليغات دارند يا خير؟ و چه نوع از خدمات روابط عمومي و تبليغات، مناسب يك شركت استارت‌آپي است؟ شركت‌هاي استارت‌آپ نيز «لزوما» به نوعي از روابط عمومي نياز دارند كه در اينجا از آن به عنوان روابط عمومي استراتژيك ياد مي‌كنيم. وقتي سخن از آغاز يك كسب و كار جديد در ميان باشد، با نگاهي به ماتريس كاربردي SWOT (ضعف‌ها، قوت‌ها، فرصت‌ها و تهديد‌ها) در مي‌يابيم كه چابكي، تصميم‌سازي و تصميم‌گيري سريع و بهره‌گيري از توان و تخصص و نوآوري نيروهاي جوان، از نقاط قوت و فرصت‌هاي اين گونه شركت‌هاست. در مقابل آن نيز محدوديت در بودجه، كم تجربگي، محدوديت زمان و سهولت ايجاد و رشد شركت‌هاي همكار با خدمات يا محصولات موازي را مي‌توان به عنوان نقاط ضعف و تهديدهاي اين گروه در نظر گرفت. بر همين اساس در مي‌يابيم روابط عمومي و تبليغات در شركت‌هاي استارت‌آپ نياز به دقت و توجه خاصي در زمانبندي، بودجه‌بندي و منابع و سرعت دارد. به طور كلي بحث مديريت منابع و بهره‌گيري بهينه و حداكثري از مزيت‌هاي رقابتي، رمز بزرگ موفقيت استارت‌آپ‌هاست. در اينجا به يك جمله كليدي بر مي‌خوريم: «شركت‌هاي استارت‌آپ بودجه و زمان محدودي دارند.» شركت‌هاي استارت آپ رقباي بالقوه و بالفعل زيادي دارند يا مي‌توانند داشته باشند كه پيشي گرفتن يا خلق رقباي جديد در آن بسيار محتمل است. اتاق فكر اين شركت‌ها كه يك مدير يا متخصص روابط عمومي و تبليغات استراتژيك يكي از اعضاي اصلي آنهاست، بايد به صورت بي‌وقفه و مستمر در حال فعاليت و بررسي اوضاع داخلي، برنامه‌ريزي آينده و تحليل بازار و رقبا باشد. شناسايي مشتري و رفتارهاي آن در روابط عمومي شركت‌هاي استارت آپي بسيار حائز اهميت است. پس از شناسايي دقيق رفتارهاي مشتري، دو ركن اصلي تبليغات خلق مي‌شود. ركن اول محتوا و ركن دوم انتخاب رسانه است. روابط عمومي استراتژيك با استفاده از عناصر خلاقيت و جذابيت، پرهيز از زياده‌گويي و اطلاع كافي از محصولات يا خدمات، محتوا را بر اساس نياز مشتري تهيه و آماده مي‌كند. در اينجا بار ديگر نقش روابط عمومي و تبليغات بيش از پيش جلوه مي‌كند. انتخاب بهينه‌ترين روش انتقال محتوا از بين طيف وسيع رسانه‌ها از وظايف مهم و تاثيرگذار روابط عمومي استراتژيك است. مي‌دانيم كه در دنياي امروز رسانه‌هاي بي‌شماري وجود داشته و هر يك از صاحبان آن، مدعي برتر بودن رسانه خود و بيشترين تاثير بر مخاطب نهايي هستند. اما انتخاب اينكه محتواي فاخر آماده شده، از چه روشي با بهينه‌ترين هزينه ممكن به مخاطب نهايي مي‌رسد، تصميمي مهم و موثر است. دريافت بازخورد از مشتريان نيز كه روش‌هاي شناخته شده مناسبي نيز براي آن وجود دارد، از وظايف تيم روابط عمومي و تبليغات است. از ياد نبريم توليد محتواي كاربردي و انتقال آن از كارآمدترين رسانه ممكن با توجه به نوع و رفتارهاي شناسايي شده از مشتريان باعث مي‌شود بودجه و زمان به عنوان بخش مهمي از سرمايه‌هاي اصلي شركت‌هاي استارت‌آپي، به بهترين شكل و در بهترين زمان ممكن اجرايي شده و از اتلاف آن جلوگيري شود. بهتر است هرگز ارتباطات رسانه‌اي را فراموش نكنيم. روابط عمومي استراتژيك ارتباطات رسانه‌اي را با رسانه‌ها ايجاد كرده و گسترش مي‌دهد. با دقت به نفوذ و ميزان اعتماد مردم به رسانه هنوز هم مي‌توان از آن به عنوان يكي از قدرتمندترين روش‌هاي انتقال پيام استفاده كرد. ساخت داستان‌هاي موفق در قالب تجربه مشتري، يكي از روش‌هايي است كه اگرچه بازه زمان تاثير آن كمي از ساير روش‌هاي تبليغات مستقيم بيشتر به طول مي‌انجامد، ولي در درازمدت بدون هيچ هزينه جديدي دهان به دهان منتشر شده و كارايي خود را خواهد داشت. طراحي، توليد و هدايت انتشار اين تجربيات مشتري از وظايف روابط عمومي است. با اينكه روابط عمومي و تبليغات، فرزند خردسال كسب و كار بشري است، اما در همين زمان كوتاه نيز توانسته تاثيرات مهمي بر آن بگذارد. به نحوي كه بازي‌گردانان اصلي اقتصاد دنيا آن را به عنوان بازوي قدرتمند و حياتي كسب و كار خود مي‌شناسند.
دكتراي برند و بازاريابي