سمن‌هاي شاهرود از دادستان براي روشن شدن ابعاد يك فاجعه محيط زيستي درخواست كردند
تقاضا از مدعي‌العموم براي پيگيري قطع درختان مركز تحقيقات كشاورزي
الهه موسوي / سه ماه پس از قطع چند هزار اصله درخت در «مركز تحقيقات كشاورزي سمنان» نماينده شبكه تشكل‌هاي زيست محيطي شاهرود (مجموع تشكل‌هاي مردمي زيست محيطي منطقه) ادعاي مسوولان اين مركز را درباره ماجراي قطع درختان، «كذب محض» خواند و از دولت تدبير و اميد درخواست رسيدگي به اصل رويداد با توجه به منويات مقام معظم رهبري درباره درختان را كرد. همچنين «شبكه سمن‌ها و فعالان محيط زيست شهرستان شاهرود» با ارسال نامه‌اي خطاب به دادستان عمومي و انقلاب اين شهر، خواهان رسيدگي به موضوع قطع هزاران اصله درخت غيرمثمر در مركز تحقيقات كشاورزي استان سمنان شدند. در همين حال مسوولان مركز فوق تاكنون همواره گفته‌اند ميزان اين رخداد از سوي دوستداران محيط زيست شاهرود بزرگ‌تر از آنچه بوده ذكر شده و به دليل خشك شدن تعدادي از درختان و آفت زدگي بخشي ديگر، ناگزير به قطع آنها بوده‌اند.
بعد از قطع ده‌ها اصله درخت ارس (سرو كوهي) در ارتفاعات «چارباغ» توسط اداره كل منابع طبيعي سمنان در فصل پاياني سال گذشته، حالا دوباره تيغ تيز قلع و قمع در«مركز تحقيقات كشاورزي سمنان» به جان درختان شاهرود- بسطام افتاده و مي‌رود تا مركز استان سمنان را كه اقليمي نيمه‌خشك دارد تبديل به بيابان كند. اين در حالي است كه مقام معظم رهبري در آخرين روزهاي سال 93 بزرگ‌ترين هشدارها را درباره قطع درختان و جنگل‌ها حتي به بهانه ساخت حوزه علميه داده و آن را نفي كرده‌اند.
اميرحسين وليان، نماينده شبكه زيست محيطي شهرستان شاهرود ضمن فاجعه بار خواندن اين رويداد به «اعتماد» گفت: «در شرايطي كه بحران آب تمام جهان و از جمله كشور ما را درگير كرده است از يك مدير زيرمجموعه جهاد كشاورزي انتظار بيشتري مي‌رود و اگر ايشان به قلع و قمع درختان مي‌پردازد از قاچاقچيان و فروشندگان چوب چه انتظاري مي‌توان داشت؟» او گفت: « بالغ بر 30 سال است كه آب اين سرزمين كم‌آب، صرف اين درختان شده است و حالا كه به مرحله توليد اكسيژن رسيده‌اند، چرا بايد آنها را با كج‌سليقگي مديران تراشيد و به جايش گندم ديم به روش غرقابي كاشت؟ آن‌هم در اين روزهايي كه كشور دچار بحران آب است؟ چه مقدار آب بايد دوباره صرف شود تا باز درختاني 30 ساله در آنجا داشته باشيم؟»
او در پاسخ به توضيح مسوولان مركز تحقيقات كشاورزي سمنان مبني بر اينكه قطع درختان به دليل خشك شدن آنها بوده است، يادآور شد: «مديران اين مركز هيچ مستنداتي از خشك بودن درختان ندارند و اگر دارند ارايه كنند. ضمن اينكه اگر هم واقعا اين درختان خشك شده‌اند باز مسووليت آن با خود اين مسوولان و مديران مركز است. آنجا جنگل نبوده كه بگويند به‌طور طبيعي خشك شده و درخت‌هاي يك پارك يا مركز تحقيق وقتي خشك مي‌شود مديران آن مركز مقصر هستند و بايد توضيح دهند كه در اثر كدام كوتاهي و بي‌توجهي آنها درختان خشك شده‌اند؟»
وليان، گونه‌هاي قطع شده در اين مركز را «چنار» و «سرو» عنوان كرد و در پاسخ به اين پرسش «اعتماد» كه «مسوولان مركز تحقيقات منابع طبيعي سمنان» تمام درختان قطع شده را گيلاس ذكر كرده اند تاكيد كرد كه اين ادعا اساسا صحيح نيست و ما مدارك و مستنداتي از جمله عكس‌هايي داريم كه نادرست بودن گفته‌هاي آنان را آشكار مي‌كند. او از مسوولان منابع طبيعي، محيط‌زيست و فعالان اين حوزه دعوت كرد تا با حضور رسانه‌ها از منطقه، بازديدي داشته باشند و خود قضاوت كنند كه چه گونه‌هايي قطع شده است. او گفت: «مركز تحقيقات شاهرود بالاي كوه قاف نيست كه قابل دسترس نباشد؛ مي‌توان از آن بازديد كرد. اما مسوولان استاني چشمان خود را بر اين فاجعه بسته‌اند و اگر قرار است مركز تحقيقات كشاورزي دستاوردش چنين باشد همان بهتر كه در آن تخته شود. »
اين فعال محيط زيست كه تلاش زيادي براي نجات جنگل ابر از جاده‌سازي كرده است، تاكيد كرد:
«در حالي كه ما با اعتماد به مديران داخل استان، درگير مبارزه با زمين خواري و احداث جاده در دل جنگل ابر بوديم، آنها به اين اعتماد پاسخ درستي ندادند و منابع ملي ما را در داخل استان حفظ و حراست نكردند. متاسفانه تاكنون تمام مديران مرتبط با اين فاجعه نه‌تنها براي اين خطاي بزرگ عذرخواهي نكرده‌اند بلكه با هم متحد شده و از اين پاك‌تراشي دفاع تمام قد نيز مي‌كنند. در حالي كه مديراني با اين رويكرد در شأن مردم فهيم و طبيعت دوست شاهرود نيستند.» وليان ضمن تاكيد بر اينكه براي قطع اين درختان مجوزي از منابع طبيعي و شهرداري اخذ نشده، از مديران دولت تدبير و اميد كه بيشترين نگاه مثبت را به مقوله محيط زيست دارد خواست با اين فاجعه محيط زيستي برخورد منصفانه داشته و اگر مديران‌شان دچار خطا يا اشتباهي شده‌اند مطابق قانون به آنها رسيدگي كنند.
منابع طبيعي: مجوز ما لازم نبود!
اما مسوولان منابع طبيعي نظرات ديگري درباره اين رويداد دارند. نظراتي كه به نظر مي‌رسد مي‌خواهد نه سيخ بسوزد و نه كباب، و در عين حال بخشي از حقايق را هم گفته باشند؛ اما نه آنقدر كه نقدي جدي بر همكاران‌شان در مركز وارد شود و سياست‌هاي آنان را موشكافي كند.
رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شاهرود به «اعتماد» گفت: « موضوع، آن طور كه برجسته شد، نبود؛ البته همكاران اقرار دارند كه بعد از اتفاق خبردار شديم و همراه با كارشناسان به عرصه رفتيم. ما قبول داريم كه آن درختان بايد تك گزينه‌اي قطع مي‌شدند ولي متاسفانه بخش‌هايي از آن، پاك‌تراشي شده است. » حسين شوكتي نيا علت قطع درختان را اين‌گونه توضيح مي‌دهد: « البته تعدادي از درختان قطع شده به عمر ديرزيستي رسيده بودند و چون سايه‌انداز بوده‌اند مزاحم رشد بقيه گياهان مي‌شدند. اما موافق صد در صدي
قطع درختان فوق نبوديم؛ با اين همه نمي‌توان گفت كل كار اشتباه است و تنها بخش‌هايي از آن، كارشناسي نشده بود. خوشبختانه بعد از تذكرات ما، نهال‌هايي را جايگزين و كشت كردند. » رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شاهرود گونه‌هاي كاشته شده را «چنار» و «درختان ميوه» عنوان كرد و گفت كه چون بيشتر درختان
قطع شده چنار بوده و يكسري نيز درخت ميوه، مسوولان مركز اينها را كاشته‌اند. اين در حالي است كه در جوابيه مركز تحقيقات كشاورزي سمنان براي رسانه‌ها آمده است: « در قطعه زمين مورد اشاره حتي يك درخت چنار يا كاج نيز وجود نداشته است. در كل سطح مذكور و 40 سال پيش حدود 600نهال مثمر گيلاس كشت شده بود و پس از سپري شدن عمر مفيد آنها، احياي باغ در همان مكان يا مكان ديگر، جزو برنامه‌هاي مديريتي مركز بوده است.» شوكتي نيا همچنين به «اعتماد» گفت كه مجوز سازمان منابع طبيعي براي قطع درختان جنگلي يا گونه‌هايي كه در جنگل باشد لازم است و در مورد مذكور نيازي به اين مجوز از سوي ما نبوده است.
درخواست شبكه سمن‌ها از دادستان شاهرود
«شبكه سمن‌ها و فعالان محيط زيست شهرستان شاهرود» با ارسال نامه‌اي خطاب به دادستان عمومي و انقلاب اين شهر، خواهان رسيدگي به موضوع قطع هزاران اصله درخت غيرمثمر در مركز تحقيقات كشاورزي استان سمنان شدند.
در اين نامه آمده است: « براي تشكل‌هاي زيست‌محيطي مردم نهاد كه سال‌هاست تمام تلاش خود را صرف حفاظت از طبيعت كرده‌اند باور اين حقيقت بسيار تلخ و درك ابعاد اين فاجعه زيست محيطي در نهادي دولتي و تحقيقاتي كه خود زيرمجموعه وزارت جهاد كشاورزي است و اصلي‌ترين رسالت و ماموريتش حفظ و گسترش فضاي سبز كشور است بسيار دشوار و ناگوار است. »
همچنين در اين نامه كه به امضاي برخي تشكل‌هاي مردم نهاد محيط زيستي و طبيعت دوستان شاهرود رسيده است از دادستان اين شهر خواسته شده كه با توجه به سابقه جديت و قاطعيتي كه در برخورد با تخلفات محيط زيستي داشته است و با هدف توقف كامل چنين رخدادهايي در منطقه و حفظ و حراست از اندك درختان باقي مانده در اين مجموعه تحقيقاتي، در صورت صلاحديد به عنوان مدعي‌العموم نسبت به پيگيري موضوع تا روشن شدن كامل تمام ابعاد آن اقدام كنند.