فرار رو به جلوي نتانياهو
محمد شريعتي دهاقان
بامداد روز چهارشنبه حومه دمشق بار ديگر توسط جنگنده‌هاي صهيونيستي مورد هدف قرار گرفت كه اين رژيم مدعي است اين حمله در پاسخ به حملات موشكي بوده است كه روز سه‌شنبه به بلندي‌هاي جولان صورت گرفته است. اما در تحليل اين حمله بايد به چند نكته اشاره كرد كه بسيار حايز اهميت است. اسراييل همواره پيش از حملات خود به سوريه، هماهنگي‌هاي لازم را به لحاظ عدم حضور نيروهاي روسي انجام مي‌دهد. هر چند روسيه اين اقدامات را محكوم مي‌كند اما به نظر مي‌رسد محكوميت محكمي از سوي روسيه نيست. در عين حال بايد مجموعه حوادث را نيز در نظر گرفت. زيرا برخي منابع مدعي هستند كه مقر نيروهاي ايراني و سوري در حومه دمشق مورد هدف قرار گرفته است كه تاكنون هيچ منبع معتبري آن را تاييد نكرده و هنوز ايران نسبت به اين موضوع واكنشي نشان نداده است. در حال حاضر اينكه اسراييل تا چه زماني مي‌تواند نمايش چيرگي در برابر برخي از كشورها را ادامه دهد هنوز روشن و مشخص نيست. در سوي ديگر، روز دوشنبه ايالات متحده در يك تغيير سياست اعلام كرد، ضميمه كردن شهرك‌هاي غيرقانوني اسراييل در كرانه باختري را غيرقانوني نمي‌داند. در اين خصوص بايد گفت كه امريكا در اين زمينه همواره با مسامحه برخورد مي‌كرد. ولي دولت باراك اوباما بر اساس سياست رسمي كه در وزارت خارجه اتخاذ كرد سبب شد كه يك قطعنامه شوراي امنيت را كه شهرك‌سازي‌هاي غيرقانوني اسراييل را محكوم مي‌كرد، وتو نكند. اين موضوع سبب شد كه اسراييل از امريكايي‌ها به‌شدت ناراحت شود. ولي دولت اوباما در اين زمينه مسير مشخصي را در پيش گرفت. اما دونالد ترامپ از زماني كه به عنوان رييس‌جمهور در كاخ سفيد مستقر شد سياست‌هاي خود را به شدت نزديك به رژيم صهيونيستي كرد و اكنون نياز بيشتري به حمايت يهوديان در انتخابات سال 2020 دارد.
همه فكر ترامپ اين است كه يهودي‌ها كه معمولا دو نيمه بودند و روشنفكران يهودي به دموكرات‌ها راي مي‌دادند آنها را نيز به سمت خود سوق دهد. همان طور كه مشاهده كرديم دونالد ترامپ قدس را به عنوان پايتخت اين رژيم معرفي و سفارت امريكا را به قدس اشغالي منتقل كرد. همچنين حاكميت جولان را براي اسراييلي‌ها به رسميت شناخت و اكنون نيز شاهد آن هستيم كه بدون ارايه نقشه كلي معامله قرن حاكميت اسراييل بر شهرك‌هاي غيرقانوني اين رژيم در كرانه باختري را به رسميت شناخت. بنابراين قصد دارد از اين طريق گام به گام فلسطيني‌ها را در موضع ضعف قرار دهد و به لحاظ بين‌المللي گام‌هاي غيرمعمول برداشته است. روز گذشته شاهد آن بوديم واتيكاني كه هيچگاه در خصوص مسائل سياسي اظهارنظر نمي‌كند اقدام امريكا را محكوم و عنوان كرد كه اين موضوع باعث مي‌شود حل مسائل خاورميانه پيچيده شود. از همين رو اين سوال مطرح مي‌شود كه مسير به كجا منتهي مي‌شود هنوز مشخص و روشن نيست. از همين رو امريكا منتظر آينده كابينه اسراييل است. زيرا در شرايط بن‌بستي كه در اسراييل به وجود آمده احتمال انتخابات سوم بيش از هر زماني محتمل است. در حال حاضر اگرچه اقدامات امريكا با محكوميت جهاني روبرو شده ولي به نظر مي‌رسد ترامپ چندان به اين موضوع اهميت نمي‌دهد، هر چند افرادي كه به دنبال خط اعتدال در امريكا هستند قطعا با نگراني شرايط را دنبال مي‌كنند.
اكنون محمود عباس كه به عنوان شخصيت معتدل فلسطيني شناخته مي‌شود روز به روز در حال نزديك شدن به جنبش حماس است و عملا ديگر امريكايي‌ها را براي ارايه هرگونه طرح صلحي به رسميت نمي‌شناسد. ولي آيا تحولات آينده به طرف متحد بيشتر نيروهاي فلسطيني پيش مي‌رود، خود جاي سوال دارد. قاعدتا اين روند بايد پيش برود ولي به حدي اختلافات درون فلسطيني‌ها زياد است كه وقتي آنها را بررسي مي‌كنيم، فقط مي‌توانيم آرزوي اتحاد كنيم كه در صورت تحقق اين رويا مي‌توانند كارهاي بسيار زيادي انجام دهند. البته اين نكته را نبايد فراموش كرد كه اسراييلي‌ها و شخص نتانياهو بيشتر به دنبال مانورهايي براي انتخابات احتمالي در آينده نزديك اسراييل هستند. حتي در حمله به غزه نيز شاهد آن بوديم كه نتانياهو هركاري كرد كه رقيب انتخاباتي خود يعني بني گانتز را براي تشكيل كابينه جديد با بن‌بست روبرو كند. در پايان روز چهارشنبه نيز مهلت گانتز نيز تمام مي‌شود و مجموعه اقدامات طي چند روز اخير از سوي نتانياهو و حتي امريكا در همين مسير قرار داشت. اكنون كه فلسطيني‌ها در شرايط بسيار سختي به سر مي‌برند، اميدواريم كه با اتحاد و وحدت خود شرايط را به نفع خود تغيير دهند. كشورهايي مانند مصر و اردن مي‌دانند كه دشمني اسراييل پاياني ندارد. چه در مورد سرزمين‌هاي فلسطيني و چه درمورد مسائل مربوط به منطقه هيچ انتهايي نمي‌توان براي آن متصور بود. ولي آيا اينكه با قدرتي كه اسراييل سعي كرده براي خود ايجاد كند و در طرف مقابل با ضعف‌هايي كه كشورهاي منطقه با تكيه بر سياست‌هاي خود به امريكا نشان داده‌اند راه‌حل فلسطين در آينده نزديك به جايي مي‌رسد خود سوالي قابل تامل است كه تنها بايد آرزو كرد وحدت در فلسطين براي مقابله با اين شرايط شكل بگيرد. دولت ترامپ در دو انتخابات گذشته با تمام وجود براي حمايت از نتانياهو و حفظ موقعيت وي وارد عمل شد. ولي وقتي كه احتمال داد كه رقيب نتانياهو كابينه را تشكيل دهد مدتي با احتياط جلو رفت اما در اين روزهاي اخير كه احتمال انتخابات قوت گرفت بار مساله تغيير سياست درمورد شهرك‌هاي غيرقانوني به ميان آمد. اكنون نيز حمله به سوريه را نيز قطعا به عنوان دفاع اسراييل از خود اعلام مي‌كند ولي دولت ترامپ به حدي گرفتاري‌هاي متعدد دارد كه اين مسائل را به نتانياهو واگذار كرده است. حمله به سوريه نيز يك نمايش قدرت از سوي نتانياهو مي‌توان در نظر گرفت تا ابتدا فضا را متشنج كند و سپس مدعي شود كه معادله در خاورميانه را برهم بزند. اسراييلي‌ها مدعي هستند كه پس از حمله به آرامكو قواعد بازي در منطقه تغيير كرده و آرايش نظامي خود را تغيير داده‌اند. اما اكنون تمام اين مسائل در راستاي فرار نتانياهو از دادگاهي است كه او را متهم به فساد و رشوه كرده است.