نقش شبكه‌هاي اجتماعي
در بازاريابي صادراتي
شاليزه نوذري‌فرد
امروز گسترش وسيع اينترنت و ابزارهاي آن موجب شده كه استفاده از آن در همه شؤون زندگي نمود و آثار غيرقابل كتماني از خود به جاي بگذارد. بدون شك حوزه بازرگاني و تجارت نيز از اين امر مستثنا نبوده و با پيدايش و گسترش اينترنت، شبكه‌هاي اجتماعي نيز به تدريج حوزه نفوذ خود را به اين بخش تسري داده است. اگر بازاريابي را در مفهوم وسيع آن
به عنوان شناخت بازار و راه‌هاي نفوذ در آن درنظر بگيريم، اين شناخت و نفوذ مي‌تواند به روش‌هاي مختلف و متنوعي صورت بگيرد و حوزه صادرات و بازرگاني خارجي از بخش‌هايي است كه استفاده از روش‌هاي سنتي و مدرن يا نوين آن همزمان حائزاهميت و اثربخش هستند، يعني درمورد بازاريابي صادراتي نمي‌توان صرفا از روش‌هاي سنتي بهره برد و در عين حال نمي‌توان تنها به روش‌هاي نوين متكي بود، بلكه بايد همزمان از هر دو شيوه استفاده كرد تا بيشترين كارآمدي و اثربخشي را در پي داشته باشد.
بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي اگرچه بيشترين تاثير را در B2C نصيب بهره‌برداران آن مي‌كند اما تجربيات اخير حاكي از آن است كه مي‌توان در مدل‌هاي B2B و در بازاريابي صادراتي نيز از آن بهره بسيار برد. اين اهميت از دو جهت براي فعالان صادراتي در كشور حائزاهميت است؛ نخست به واسطه شرايط تحريمي و خاصي كه كشور ما با آن روبه‌رو است استفاده از اين ابزار امكان دسترسي و شناسايي مشتريان بين‌المللي كه در شرايط فعلي بسيار مشكل شده است را در مرحله اول راحت‌تر مي‌كند. نكته دوم آنكه اين روش نسبت به روش‌هاي ديگر، كم‌هزينه‌تر است و باتوجه به اينكه بسياري از افراد هنوز در ابتداي مسير صادرات هستند مديريت هزينه در اين خصوص مي‌تواند هزينه آزمون و خطا در بازاريابي صادراتي را به حداقل برساند، بنابراين از اين منظر نيز توجه به بازاريابي صادراتي شبكه‌هاي اجتماعي حائزاهميت است. اما نكته اساسي نوع و نحوه استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي در فرآيند بازاريابي صادراتي است كه اگرچه خود بحث مجزايي را طلب مي‌كند اما به اختصار مي‌توان اشاره كرد كه هر كشور بسته به نوع و تعداد كاربران از شبكه اجتماعي خاصي استفاده مي‌كند كه بهره‌گيري از آن باتوجه به انتخاب كشور هدف مي‌تواند اثربخشي استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي را دوچندان كند. به عنوان مثال در حالي كه در كشور ما استفاده از فيس‌بوك به نسبت ساير شبكه‌هاي اجتماعي كمرنگ‌تر شده است اما هنوز تعداد كاربران و استفاده‌كنندگان از اين شبكه اجتماعي در كشورهاي ديگر بسيار زياد است،
مثلا لينكدين از شبكه‌هاي اجتماعي موثر با ابزارهاي متنوعي است كه هنوز در كشور ما از ظرفيت‌ها و قابليت‌هاي آن به درستي استفاده نشده و مساله ديگر آنكه استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي به منظور بازاريابي صادراتي بسيار متفاوت و متمايز از آن درخصوص استفاده شخصي است، بنابراين بايد در طراحي و نوع استفاده و بهره‌برداري از آن باتوجه به بازار و كشور هدف برنامه‌ريزي لازم را انجام داد. درنظر گرفتن اين ملاحظات نيز مي‌تواند به فعالان اقتصادي كمك كرده و استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي را در بازاريابي صادراتي بسيار اثربخش كند.
رييس كميسيون صادرات خدمات فني
و مهندسي مجمع ايران براي فردا