نمايش آرشيوهاي شخصي گابريل گارسيا ماركز
سير خلاقه گابو چگونه بود؟
بهار سرلك
گابريل گارسيا ماركز، نويسنده كلمبيايي، در گفتوگويي گفته بود: «در نهايت، ادبيات كاري جز نجاري نيست.» آرشيوهاي اين نويسنده نشان ميدهد او به اين جمله باوري راسخ داشت. طوري در دستنوشتههايش غرق ميشد كه انگار در حال مراقبه بود، صفحههاي تايپشده را با قلم قرمز نشانهگذاري ميكرد، نوارهاي كاغذي را روي جملههايي كه حذفشان كرده بود، ميگذاشت و روي آنها جملههاي جديد مينوشت.
از اول فوريه تا اواخر تيرماه سال آينده نمايشگاه «گابريل گارسيا ماركز: ساخت نويسندهاي جهاني» در مركز هري رنسم واقع در دانشگاه تگزاس برپاست. آثار و عكسهاي به نمايش درآمده در اين نمايشگاه داستان زندگي گارسيا ماركز را از دورهاي كه كودكي خجالتي در كلمبيا بود تا دورهاي كه به ستارهاي در آسمان ادبي تبديل شد، روايت ميكنند. آلوارو سانتانا آكيونيا، سرپرست اين نمايشگاه ميگويد: «نگرش مركز رنسم اين است كه براي بازديدكنندگان دركي عميق از روند خلاقهاي كه صرف ساخت هنر و ادبيات ميشد، ارايه كند.» سانتانا آكيونا كه كتاب «صعود به افتخار: چگونه صد سال تنهايي نوشته شد و به كلاسيكي جهاني بدل شد» تابستان سال آينده منتشر ميشود، ميگويد: «همچنين نگرشم براي برگزاري اين نمايشگاه اين است لايههاي گوناگوني كه در ساخت يك نويسنده به كار برده شده را به انظار عمومي ارايه كنم.» اغلب آرشيوهاي اين نمايشگاه از مركز هري رنسم گرفته شده است كه پس از درگذشت گارسيا ماركز در سال 2014 مالك قانوني آرشيوهاي شخصي او شد. درهاي اين مركز از سال 2015 رو به محققان گشوده شد و هزاران نسخه از يادداشتهاي «گابو» در سال 2017 ديجيتالي شد.
سانتانا آكيونيا ميگويد: «اين نمايشگاه نخستين نمايشگاهي است كه با استفاده از آرشيوهاي شخصي او، كارهاي گارسيا ماركز را در زندگياش محور قرار داده است. در نتيجه در اين نمايشگاه آرشيوهايي به نمايش درآمدهاند كه حتي محققان آثار و زندگي گارسيا ماركز هم نديدهاند.» گارسيا ماركز 20 سالي تلاش كرد تا نويسندهاي تماموقت شود. روزنامهنگار بود و ناشران كوچك كتابها و داستانهاي كوتاهي از او منتشر كردند اما باز هم آواي نامش از حلقه ادبي دوستانش فراتر نميرفت. سال 1967 كه «صد سال تنهايي» منتشر شد ورق برگشت. اين رمان آنقدر گارسيا ماركز را مشهور كرد كه در سال 1982 جايزه نوبل ادبيات را به او اهدا كردند. در اين نمايشگاه 300 شيء به نمايش درآمده كه شامل هر چيزي از ماشينتحرير و دستنوشتههاي گابو تا شماره تلفني ميشود كه بازديدكنندگان ميتوانند با آن تماس بگيرند و صداي گارسيا ماركز كه فصل نخست «صد سال تنهايي» را به زبان اسپانيايي ميخواند، بشنوند. همچنين صفحات اصلي يا نمونه ستوني صفحهبندينشده آثار نويسندگاني كه بر گارسيا ماركز تاثيرگذار بودهاند مثل جيمز جويس، ويرجينيا وولف و ويليام فاكنر همچنين مكاتبات او با رهبراني همچون فيدل كاسترو به نمايش درآمدهاند. اين نمايشگاه زندگي گارسيا ماركز را نهتنها در نقش رماننويس بلكه روزنامهنگار، فيلمنامهنويس و فرد سياسي تاثيرگذار بررسي و به نمايش ميگذارد.