نياز به تدبير در آموزش و پرورش
سيدحسن الحسيني
معلم كلمه مقدسي است كه حتي كلمه‌اش هم بايد شور و نشاط و خاطرات خوش را براي آحاد جامعه زنده كند. معلم بايد همه هم و غمش دانش‌آموزانش و چگونگي رشد و نمو آنها در حوزه‌هاي مختلف آموزشي، اخلاقي و ديني باشد و شكي نيست كه اين موارد با شعار و دستور ممكن نمي‌شود. از اين‌گونه شعارها در مملكت ما زياد داده مي‌شود اما اين شعارزدگي به صورت معكوس عمل كرده است. از يك‌سو بسياري از معلم‌هاي كشور را نسبت به مسوولان بي‌اعتماد كرده و از سوي ديگر، باعث شده تا مسوولان بدون توجه به هزينه رواني و معنوي اين شعارها به مشكلات معلمان نپردازند، اين مشكلات را درك نكنند و به مرحله يافتن ابزار و راه‌حلي براي حل اين مشكلات نرسند. معلم‌ها مشكل دارند. اولين مشكل معلم‌هاي اين سرزمين، مشكل معيشت است. حقوق معلم كفاف زندگي‌اش را نمي‌دهد. اين نياز به توضيح و تشريح ندارد. اگر مي‌خواهيم معلم‌ها تنها شغل‌شان معلمي باشد، بديهي است كه با اين حقوق و مزايا غيرممكن است. از سوي ديگر، كاري كه معلم‌ها دارند در مقايسه با بسياري اقشار پرچالش‌تر و سخت‌تر و مهم‌تر است. اصول اوليه اقتصاد به شما مي‌گويد هنگامي كه بين مسووليت و حقوق تناسب نباشد يا حقوق از مقداري كه براي زندگي شرافتمندانه لازم است كمتر باشد، بايد قيد كيفيت را زد. هرچند كه معلم‌هاي اين كشور تمام تلاش خود را مي‌كنند اما طبيعي است معلمي كه تا 12 شب در آژانس كار مي‌كند نمي‌تواند 8 صبح در كلاس درس بشاش باشد و نمي‌تواند با دانش‌آموزان ارتباط عميقي برقرار كند. بنابراين اولين قدم در آموزش و پرورش بهبود وضع معيشتي معلمان است. وزير بهداشت و آموزش پزشكي با درايتي خاص توانست با ارايه طرح‌هاي نوآورانه در حوزه بهداشت و درمان اعتماد دولت و مجلس را جلب كرده و بودجه وزارتخانه‌اش را كه وزارتخانه بزرگي هم محسوب مي‌شود در سال 94 بيش از 70 درصد افزايش دهد، اين در حالي است كه بودجه آموزش و پرورش در سال 94 همانند سال‌هاي پيش تقريبا به اندازه تورم (21 درصد) افزايش يافته است. قطعا آموزش و پرورش هم اگر برنامه داشت و خلاقانه‌تر عمل مي‌كرد، مي‌توانست اعتبارات خود را بيش از اين افزايش دهد. مشكل اصلي بعدي، رضايت شغلي پايين معلمان است. اين يك حقيقت جاري و ساري در آموزش و پرورش است و با بيانيه و دستورالعمل نمي‌توان آن را انكار كرد.
معلم‌ها از ساختار بروكراتيك و متصلب آموزش و پرورش ناراضي هستند. معلم‌ها از نگاه بالا به پاييني كه در ساختار كنوني وجود دارد ناراضي هستند. آنها از تغييرات هر روزه در سيستم آموزشي ناراضي هستند. اينها در كنار مساله معيشتي باعث شده تا نارضايتي در ميان معلم‌ها گسترش يابد و اين براي سيستم آموزشي ما خطرناك است. اين وزارتخانه نياز به اصلاحات ساختاري و جدي دارد كه در آن معلم نقش اصلي را بازي كند و خط‌مشي را تعيين كند. اميد است كه دولت تدبير و اميد بتواند همانند اكثر عرصه‌ها در عرصه آموزش و پرورش هم موفق باشد و تدبيري در كار آموزش و پرورش دراندازد.
٭ معاون وزير آموزش و پرورش در دولت اصلاحات