سكوت عربستان سعودي در برابر اعلام موفقيت عمليات گسترده موشكي و پهپادي انصارالله
موازنه بازدارنده يمن در قلب رياض
شهاب شهسواري
صبح سه‌شنبه نيروهاي مسلح يمن خبر دادند كه در حمله‌اي وسيع به عمق خاك عربستان سه مركز مهم نظامي و اطلاعاتي پادشاهي سعودي را هدف قرار داده‌اند. به گفته يحيي سريع، سخنگوي نيروهاي مسلح يمن با استفاده از موشك‌هاي بالستيك و كروز و پهپادهاي مسلح به ساختمان وزارت دفاع، وزارت اطلاعات (استخبارات) و پايگاه هوايي ملك سلمان در پايتخت سعودي حمله كرده‌اند. بر اساس اين بيانيه موشك‌هاي به كار رفته در اين حمله از نوع موشك‌هاي «قدس» و «ذوالفقار» بودند و پهپادهاي «صماد» در اين عمليات استفاده شده‌اند. اين بيانيه ساعتي بعد از آن اعلام شد كه خبرگزاري رسمي عربستان سعودي به نقل از سخنگوي ائتلاف تحت رهبري عربستان سعودي عليه يمن مدعي شده بود كه صبح روز سه‌شنبه 3 فروند موشك بالستيك و 8 پهپاد مسلح يمني در آسمان جازان، نجران و رياض رهگيري و منهدم شده‌اند. ائتلاف تحت رهبري سعودي در حالي از رهگيري موشك‌ها خبر داده است كه سفارت امريكا در عربستان سعودي با صدور بيانيه‌اي ضمن تاييد اصابت يك موشك به «ساختماني در رياض» به اتباع امريكا هشدار داده است كه جانب احتياط را رعايت كنند.
گزارش‌هاي ضد و نقيض از حمله به پايتخت پادشاهي
بامداد روز سه‌شنبه، خبرگزاري‌ها از شنيده شدن انفجارهايي بزرگ در پايتخت رياض خبر داده بودند. اين در حالي بود كه رسانه‌هاي دولتي سعودي از تاييد يا تكذيب خبر هدف قرار گرفتن پايتخت اين كشور خودداري و فقط به نقل از مقام‌هاي ائتلاف ضديمن به رهبري سعودي تاكيد كردند كه تعدادي موشك و پهپاد شليك شده از استان صعده يمن توسط آنچه در اين بيانيه «شبه نظاميان تروريست حوثي» نامگذاري شده است، رهگيري و منهدم كرده‌اند. به نوشته رسانه‌هاي دولتي سعودي، تنها يك موشك به سمت پايتخت اين كشور شليك شده بود كه در آسمان منهدم كرده‌اند. در برابر نيروهاي مسلح يمني خبر مي‌دهند كه دست‌كم سه هدف را در شهر رياض پايتخت سياسي عربستان سعودي «در هم كوبيده شده است». سفارت ايالات متحده امريكا در عربستان سعودي، اصابت موشك يا حمله پهپادي به رياض را تاييد و تاكيد كرده كه «يك ساختمان» در اين حمله مورد اصابت قرار گرفته است. سفارت امريكا از شهروندان اين كشور در خاك عربستان خواسته است كه اقدامات احتياطي را رعايت كنند.
خودداري از اتهام‌پراكني
در حالي كه شهريورماه سال گذشته بعد از حمله موفقيت‌آميز موشكي و پهپادي نيروهاي مسلح يمن به ميادين نفتي بقيق و خريص، مقام‌هاي سعودي بلافاصله انگشت اتهام در مورد اين حملات را به سمت تهران گرفته بودند و ادعا مي‌كردند كه انصارالله يمن از توان و ظرفيت كافي براي مديريت و اجراي چنين حمله‌اي ناتوان است؛ دولت امريكا بلافاصله از اين ادعاي رياض در مورد نقش ايران در حملات به تاسيسات نفتي آرامكو كه باعث توقف نيمي از توليد نفت خام عربستان سعودي شد، حمايت كرد. اما كمتر از يك‌سال بعد، با اقدام مجدد انصارالله يمن به حمله تركيبي با موشك‌هاي كروز، پهپادها و موشك‌هاي بالستيك در عمق خاك عربستان اهداف نظامي در پايتخت اين كشور را هدف قرار داده است، سعودي‌ها كه به توان نيروهاي مسلح يمن در پاسخ به عمليات خود عليه مردم يمن پي برده‌اند، ديگر از اتهام‌زني به ايران خودداري كردند. دولت‌هاي رياض و واشنگتن اخيرا نيز در ادامه تلاش‌هاي ضدايراني خود، دبيرخانه شوراي امنيت را وادار كردند در گزارشي واهي مدعي شود كه تسليحات استفاده شده در حمله به تاسيسات آرامكو «منشا ايراني» دارد.با اين حال سخنگوي نيروهاي مسلح يمن، به روشني ارتباط عمليات اخير موشكي و پهپادي عليه پايتخت سعودي را استمرار عمليات‌هاي پيشين عليه تاسيسات آرامكو در بقيق و قريص و نجران توصيف كرده است. پيش از اين نيروهاي مسلح يمن، عمليات شهريور ماه گذشته در بقيق و قريص را عمليات «موازنه بازدارندگي دوم» و نام عمليات اسفندماه در نجران را «موازنه بازدارندگي سوم» نامگذاري كرده بودند. حالا عمليات اخير در پايتخت سعودي از سوي صنعا با عنوان «موازنه بازدارندگي چهارم» معرفي شده است. يحيي سريع، سخنگوي نيروهاي مسلح يمن گفته است كه اين عمليات تا پايان كامل تجاوزهاي عربستان سعودي به يمن متوقف نمي‌شود.
پدافند موشكي عربستان كارايي ندارد
محمد ابونوار، كارشناس اردني مسائل نظامي به الجزيره مي‌گويد: «هدف قرار دادن رياض با چنين ميزاني از دقت و نشانه گرفتن ساختمان وزارت دفاع و چند مركز نظامي ديگر، نشان از تشديد حملات حوثي‌ها دارد. آنها در منطقه جوف و ديگر نقاط يمن هم پيشروي‌هاي داشته‌اند و پيروزي‌هايي به دست آورده‌اند. اين حملات باعث مي‌شود كه عربستان سعودي براي هرگونه سرمايه‌گذاري به كشوري ناامن و بي‌ثبات بدل شود. حمله به رياض نشان از يك تهديد بزرگ امنيتي براي سعودي‌هاست و من تصور مي‌كنم كه سامانه پدافند موشكي ارتش سعود توان مقابله با اين تهديد را ندارد. با هدف قرار گرفتن رياض به نظر مي‌رسد كه عربستان سعودي ضرورتا به سامانه‌هاي موشكي تاد نياز داشته باشد كه بتواند موشك‌ها را در ارتفاع بالاي اتمسفر هدف قرار دهد.»
پيشروي انصارالله به سمت جنوب و غرب
عربستان سعودي از اواسط فروردين ماه سال جاري، اعلام كرده بود كه آتش‌بسي يك‌جانبه براي كمك به مبارزه با بيماري كرونا در يمن اعلام كرده است. به‌رغم ادعاي آتش‌بس از سوي عربستان سعودي، مقامات گروه‌هاي مبارز يمني تاكيد مي‌كردند كه هيچ تغيير در آرايش نظامي و حملات سعودي‌ها رخ نداده و در طول مدت آتش‌بس ادعايي حملات هوايي آنها به اهدافي در يمن ادامه پيدا كرده است. با پايان آتش‌بس ادعايي رياض از ابتداي ماه جاري ميلادي، درگيري‌هاي ميان عربستان و گروه‌هاي يمني در مناطق مختلف شدت بيشتري پيدا كرده است. بر اساس گزارش‌ها در طول هفته‌هاي گذشته نيروهاي انصارالله يمن در استان‌هاي جوف، مارب و بيضا پيشروي‌هاي قابل توجهي داشته‌اند و تعداد زيادي از شهرها و روستاهاي اين سه استان را از تصرف نيروهاي دولت مستعفي هادي تحت حمايت ائتلاف متجاوز سعودي خارج كرده‌اند.
اوضاع مبهم متحدان رياض و ابوظبي در عدن
پيشروي‌هاي انصارالله از شمال غرب يمن به سمت شرق و جنوب در حالي ادامه پيدا مي‌كند كه وضعيت آتش‌بس ميان نيروهاي تحت حمايت عربستان سعودي و جدايي‌طلبان وابسته به امارات جنوبي همچنان در شرايط مبهمي قرار دارد. مقام‌هاي دولت مستعفي عبدالربه منصور هادي و گروه جدايي‌طلب «كميته انتقالي جنوب» روز دوشنبه براي چندمين بار در ماه‌هاي اخير اعلام آتش‌بس كردند. اين در حالي است كه هفته گذشته نيروهاي وابسته به جدايي‌طلبان توانسته بودند كنترل جزاير سقطري يمن را در اختيار بگيرند و پرچم دولت ادعايي خودشان را در اين جزاير برافراشته بودند. مقام‌هاي دولت مستعفي هادي و كميته انتقالي جنوب كه به ترتيب از سوي عربستان سعودي و امارات متحده عربي حمايت مي‌شوند، روز دوشنبه اعلام كردند كه قصد دارند گفت‌وگوها براي اجراي توافق صلح قبلي ميان دو طرف را كه سال گذشته در رياض امضا شده بود از سر بگيرند.مقام‌هاي دولت عبدالربه منصور هادي، بعد از استعفاي او و فرارش به عربستان سعودي، به صورت موقت به عدن پناه برده‌اند، اما جدايي‌طلبان جنوب تحت حمايت امارات متحده عربي، بعد از مدتي از نحوه مديريت دولت مستعفي اظهار نارضايتي كردند. عدن تا سال 1990 پايتخت كشور مستقل يمن جنوبي، تحت‌الحمايه اتحاد جماهير شوروي بود كه بعد از فروپاشي شوروي و مذاكرات صلح يمن به رهبري رييس‌جمهور فقيد اين كشور علي عبدالله صالح به يمن واحد پيوست. دولت امارات متحده عربي به‌رغم اختلافات گسترده ميان نيروهاي تحت حمايت اين كشور با نيروهاي تحت حمايت عربستان در جنوب يمن، روز سه‌شنبه با صدور بيانيه‌اي حمله نيروهاي مسلح يمني به رياض را محكوم كرد. اين بيانيه مدعي شده است كه «گروه‌هاي شبه‌نظامي تروريستي» به «اماكن غيرنظامي در عربستان» حمله كرده‌اند. طبق گزارش خبرگزاري امارات (وام)، در اين بيانيه بر ايستادگي امارات در كنار عربستان براي مقابله با هر گونه تهديد عليه امنيت و ثبات اين كشور و نيز حمايت از تصميمات رياض جهت حفظ امنيت و سلامت شهروندانش تاكيد شده است.