استيضاح هميشه سودمند نيست
سيد رضا اكرمي
اين روزها بازار استيضاح براي نمايندگان مجلس داغ است و وزراي كابينه دولت روحاني يكي پس از ديگري در صف استيضاح قرار دارند. آنچه من از تجربه استيضاح در دوره نمايندگي خود كه در شرايط و ادوار مختلف بوده است، دارم اين است كه اولا استيضاح ابزار كار نمايندگان براي بررسي و كاركرد وزراي كابينه است و از اين حيث قابل توجه و احترام است و به نوعي حق نمايندگان شمرده ميشود. دوما، استيضاح در لغت به معناي روشن شدن وضعيت است. استيضاح گاهي نهتنها زير سوال بردن وزير مربوطه نيست بلكه شرايطي را فراهم ميكند تا وزير استيضاح شونده مشكلات و شرايط موجود را به گوش مردم برساند و از سوي ديگر بتواند با نمايندگان مجلس از موانع پيشروي برنامههايش بگويد و همين موضوع سبب شود تا دولت و مجلس به طور مشترك تلاش كنند تا موانع پيشروي را از سر راه بردارند. بنابراين استيضاح با هر هدفي عملي قانوني است و دولت چارهاي ندارد جز اينكه از اين قانون تمكين كند و آن را بپذيرد. اما صحبتي هم با نمايندگان مجلس ميماند. اينكه، تجربه نمايندگي به من نشان داده كه استيضاح به معناي بركناري وزير هميشه و همه جا هم مفيد و سودمند نبوده است. الان هم شرايط به گونهاي است كه استيضاح وزرا نه تنها نميتواند مفيد باشد بلكه خسارتهايي را هم دربر خواهد داشت. نمايندگان توجه داشته باشند كه در آخرين سال كاري خود به سر ميبرند. معمولا در چنين شرايطي اگر وزيري استيضاح شود و بيفتد رييسجمهور به يك دليل مشخص براي وزارتخانه مربوطه سرپرست تعيين خواهد كرد. چرا كه نميخواهد با يك راي اعتماد ديگر به چلنج به مجلس برخيزد و از سوي ديگر با توجه به اينكه مجلس در سال آخر خود قرار دارد رييسجمهور ترجيح خواهد داد معرفي وزير را به مجلس بعدي بسپارد و با توجه به تركيب مجلس آينده وزيري را معرفي كند كه مورد تاييد مجلس آينده باشد. اينها همه به اين معناست كه تمام اين مدت وزارتخانه با سرپرست اداره ميشود و بيترديد اين براي آن وزارتخانه سودمند نخواهد بود. بنابراين من به نمايندگان مجلس توصيه ميكنم در باب استيضاحها دقت و تامل بيشتري به خرج دهند و با منطق موضوع آنها را مورد بررسي قرار دهند و در اين بررسي زمان، مكان و شرايط حال را مد نظر داشته باشند.